Kazakistan'da, 3 bin 800 yıl öncesine ait altıgen bir kurgan keşfedildi.
Kazakistan'ın bozkırında, zengin bir geçmişe sahip birçok tepe ve taş üzerinde semboller ve işaretler bulunuyor. L.N. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü, 20202023 yılları arasında Doğu Kazakistan'ın Abay ilçesine bağlı Toktamış Batyr köyü yakınlarındaki Kırküngir Anıtı'nda kazılar gerçekleştirdi.
Kırküngir bölgesinde, Erken Tunç Çağı'ndan Göktürk Dönemi'ne kadar uzanan 100'den fazla anıt incelendi.
"KIRKÜNGİR ANITI TÜRK KÜLTÜRÜNE AİT"
Erken Tunç Çağı'na ait Kırküngir elit mezar yapıları detaylı bir şekilde araştırıldı. L.N. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesi Arkeoloji ve Etnoloji Bölüm Başkanı Ulan Umitkaliyev; "Kırküngir Anıtı üzerinden tüm Türk halklarının tarihinde önem taşıyan bir anıt olduğunu söyleyerek at kültürünü yerleştirerek geliştirebilir, Türk boyunun dünyanın dört bir yanına yayıldığını tespit edebiliriz" diyerek, altıgen kurganın, Türk kültürüne ait olduğunu vurguladı.
Umitkaliyev, "Altıgen üslupta oluşturulduğu görülen Kırküngir kurganı, Bronz Çağı'ndaki Andronovo topluluklarının abidevi taşların işlenmesindeki uzmanlaşma ve mimari teknik konusunda ulaşmış oldukları yüksek gelişimi gösteriyor" diye konuştu.
Elit mezarın çapı 43 metre, yüksekliği ise 2,3 metre. Yapının altında üç ayrı muhafaza bölümü bulunurken; yapının dış duvarları, her bir bölümü büyük megalitik taşlarla oluşturulmuş olup altıgen bir formda. Mezar odasına açılan iç kısımlardaki diğer bölümler ise oval bir yapıya sahip. İkinci geçidin çapı 12 metre iken, üçüncü bölüm ise 6 metre çapında.
ANIT 3 BİN 800 TIL ÖNCESİNE AİT
2021 yılındaki kazı faaliyetleri sırasında ortaya çıkan insan ve at kemikleri, Tsukuva Üniversitesi'nden Bay Yu İtaşahi liderliğindeki bir ekip tarafından incelendi.
Radyokarbon verileri, Kırküngir Anıtı'nın M.Ö. 1859'da, yani günümüzden 3 bin 800 yıl öncesinde inşa edildiğini ortaya koydu.
Kazakistan'da, Bronz Çağı'na ait olan Kırküngür Anıtı'na benzeyen bir anıtsal mezar, daha önce Karaganda bölgesi Taldı Nehri kıyısında bulunan ve Geç Bronz Çağı'na ait olan Karajartas Anıt Mezarı'ndan 4 asır önce inşa edilmiş.
20 LEVHA ÜZERİNDE FARKLI HAYVAN RESİMLERİ TESPİT EDİLDİ
Kırküngir Anıtı, altıgen mimari tarzı, mezar yapısı ve üzerindeki kaya resimleri ile birlikte at defin geleneğiyle, Avrasya'nın Bronz Çağı anıtları arasında daha önce belirlenmemiş eşsiz bir yapının varlığını ortaya koyuyor.
Dıştaki altıgen yapıdaki her köşede, 1 metreyi aşan büyük taş levhalar dikkat çekiyor. Mezarın dış çevre taşlarını oluşturan bu bölümde ise 20 levha üzerinde farklı hayvan resimlerini içeren petroglifler bulunuyor.
HAYVAN RESİMLERİ NE ANLAMA GELİYOR?
Piramidal yapının giriş sütunlarında keşfedilen 20 resimli kompozisyon arasında iki deve, iki insan, iç yırtıcı hayvan, dört sembolik işaret ve 23 at figürü yer var. Ulan Umitkaliyev, bu simgelerin Kırküngir anıtının ait olduğu Kazakistan'daki Andronovo topluluklarının sosyoekonomik faaliyetleri ve ruhani inançlarında alt kültürünün önemli bir rol oynadığını belirtiyor.
At kültü, sadece resim imgeleriyle sınırlı kalmamış, aynı zamanda mezar alanının iç kısımlarında at kemiklerine de rastlanmış. Bu tür bulgular, binicilik kültürünün, bilinenin aksine, Erken Andronovo Çağı'nda şekillendiğini gösteriyor.
Umitkaliyev, "At, insanların yürüme hızını on altı kat artırmıştır. Yani Türk atalarımız, at sayesinde tüm dünyaya yayılmış ve büyük bozkır kültürlerini oluşturmuşlardır" diye konuştu.
"TÜRK KÜLTÜRÜNÜN EN ERKEN DÖNEM KUTSAL MEZAR ALANLARINDAN BİRİSİ"
Kırküngir altgen kurgan yapısının Türk kültürüne ait olduğunun altını çizen Ulan Umitkaliyev, "Bu kompleks yapının Tunç Çağı'ndan Türk çağına kadar uzanan anıtların birlikte bulunuyor olması göz önüne alındığında, Türk kültürünün en erken dönem kutsal mezar alanlarından birisi olduğunu söyleyebiliriz. Bunun nedeni Türklere özgü özel at kültürünün sürekli gelişmesi ve mezar alanında atın totemik bir sembol haline getirilmesi." açıklamasında bulundu.
