Son yıllarda savunma sanayiindeki atılımla dikkat çeken Türkiye, 19 Kasım 1990'da Fransa'nın başkenti Paris'te imzalanan ve 1 Temmuz 1992’de yürürlüğe giren Avrupa'da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması’nı (AKKA) askıya aldı. NATO ve Varşova Paktı arasında imzalanan antlaşma zırhlı muharebe araçları, muharebe tankları, savaş uçakları, toplar ve saldırı helikopterlerini içeren toplam 5 konvansiyonel silah kategorisini kapsıyordu. Antlaşma, taraf devletlerin söz konusu silahlarını sınırlandırmasını, gerekirse sayıca indirmesini içeriyordu. Antlaşma Atlantik kıyılarından Sovyetler’in Ural Dağları’na kadar uzanıyordu.
TÜRKİYE ARTIK BİLGİ VERMEYECEK
AKKA’nın askıya alınmasına yönelik Cumhurbaşkanı Kararı, dün Resmi Gazete'de yayımlandı. Kararda, “Antlaşmanın, Türkiye Cumhuriyeti ile Antlaşmanın tarafı diğer devletler arasında 8 Nisan 2024 tarihinden itibaren uygulanmasının durdurulmasına, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3'üncü maddesi gereğince karar verilmiştir” denildi. Türkiye bu kararla bundan böyle konvansiyonel silah kategorisindeki 5 konvansiyonel silahtan ne kadar ürettiğini artık kimseyle paylaşmayacak.
RUSYA ÇEKİLDİ
Rusya 2015'te AKKA'daki katılımını durdurma kararı almış, Moskova yönetimi 7 Kasım 2023'te AKKA'dan resmen çekilmişti. Rusya’nın ardından bazı NATO üyesi ülkeler de tepki koyarak anlaşmayı askıya almışlardı. ABD 7 Kasım 2023'te Rusya'nın AKKA'dan çekilmesinin ardından antlaşmadaki yükümlülüklerini askıya aldığını duyurdu. Kanada 8 Kasım 2023'te antlaşmadaki yükümlülüklerini askıya aldığını açıkladı. Moldova ise 6 Mart'ta AKKA'nın askıya alınmasını onayladı.
ANLAMI KALMAMIŞTI
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Türkiye’nin anlaşmayı askıya almasıyla ilgili açıklama yaptı. Keçeli, “Rusya, AKKA’dan çekilmişti. Bunun sonucunda antlaşmanın anlamlı bir şekilde uygulanmasına devam edilmesi imkanı kalmamıştı. Bu çerçevede, AKKA’ya taraf NATO müttefiklerimizle birlikte antlaşmayı ihtiyaç duyulan süre boyunca askıya almaya karar vermiştik” dedi.
PAZARTESİ YÜRÜRLÜKTE
Askıya alma kararının geri alınabilir bir karar olduğunu ifade eden Keçeli “Bu konuda, NATO Konseyi tarafından 7 Kasım'da açıklama yapılmıştı. Biz ayrıca bir açıklama daha yaparak kararımızı gerekçeleriyle duyurmuştuk. AKKA'ya taraf NATO müttefiklerinin antlaşmayı uygulamayı askıya alma kararlarının yürürlüğe gireceği tarihi, her müttefik kendi ulusal mevzuatları çerçevesinde belirliyor. Halihazırda AKKA'ya taraf müttefiklerin büyük çoğunluğunca askıya alma kararı yürürlüğe girdi. AKKA'yı uygulamayı askıya alma kararımızın 8 Nisan 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmesine yönelik iç hukuki süreç tamamlandı” diye konuştu.
Türkiye dilediği takdirde bu antlaşmaya geri katılma imkanına sahip. Ancak Rusya antlaşmadan çekilmiş konumda. Bu konuda, NATO Konseyi tarafından 7 Kasım’da açıklama yapılmıştı.
