Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı EYT Düzenlemesi ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı. 

Bakan Bilgin'in açıklamalarından satır başları şöyle:

İşin teknik çalışması var. Ekonomi çalışması var. alternatifleri hesaba katarak yapmak lazım. Maliyenin tarafıyla ilgili çalışmamız var. Siyasi tarafı var. Sayın cumhurbaşkanımız ve TBMM'yi etkileyen bir durum. Yazın konuyu ele aldığımızda bin 500 iken artacağını düşünüyoruz.

EYT SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?

Bizim hazırlıklarımızın son aşamasındayız. Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklaması sonrası dosyaların birleştirilerek değerlendirilmesi ve son hali Meclis sürecine intikal ettirmek. Sorunuzun cevabını Meclis verecek. Biz teknik hazırlıklarımızı milletvekilleri grupla yaptıktan sonrasına karışmayız. Biz Ocak ayı içerisinde Meclis'e intikal edeceğiz. Bizim görev alanımız belli.

"SORUNUN ÇÖZÜLEBİLMESİ İÇİN KAYIT İÇİ İSTİHDAM OLMASI LAZIM"

8 Eylül 99 tarihinde çalışanlar, bir gün yasa değişiyor. Kademeli olarak yaşlar getirdik deniyor. Keyfi olarak yapılmamış. Süreç başlatılırken şuna bakılmış. Türkiye'de ortalama bir emeklinin en az 3 çalışan tarafından emeklilik primleriyle finanse edilmesi lazım. Sistemin devamlılığı açısından böyle sisteme ihtiyaç var. Reform yapalım düzeltelim denmiş. 2008'de de böyle bir düzenleme var. Çalışma hayatına girdiğimizde kuralları bilerek girdik deniyor. Yapılan düzenlemenin etkisi var. 2.1 bizim aktif pasif oranımız. 1.7'ye düşürebiliriz. Bu sorunun çözülebilmesi için kayıt içi istihdam olması lazım.

İstihdamı artırmanın yolu ekonomik büyümeden geçiyor. Geçen seneki bütçede de çalıştığımı Meclis'te ifade etmiştim. Türkiye ekonomik sorunlara rağmen büyümesini sürdüren bir ülke. İşsizlik var. Yüzde 10'larda. İşsiz sayısındaki artıştan fazla istihdam var. Bu büyümeyle oldu. Büyümeyi sürdüren birkaç ülkeden biriyiz. Reformlar aslında belli ölçüde maksadına ulaşmıştır.

Yapılan reformların belli sonuçları alınmaya başlanmış. Şu anda emeklilikte yaşa takılanlarda yaş ortalaması 49.9. Bugün 49.9. Ortalaması 50. Bu sebeple zamanlama açısından doğru bir zamandayız. Sorunlara rağmen, gelirin gideri karşılama oranı yüzde 97. 

"SGK'NIN BORCU YOK, AÇIKLARI VAR"

SGK'nın borcu yok. Açıkları var, biz prim desteğiyle istihdamın içinde destekler veriyoruz. Bunlar transfer şeyleri var oradan çıkıyor. Diğer açık denilen şey, götürü bütçe üzerinden sağlık harcamalarını finanse ediyoruz. Bunlar büyük paralar. Bazen ilaçların bir kutusu o kadar pahalı ki. Kapsama alıyoruz. SGK borcu olan bir yapıya sahip değil. Borç iddiası doğru değil. 

Güçlü bir Sağlık Sigortası sistemimiz var. Batılı ülkelerle mukayese edilemez. Nereye gitsem emeklilikte yaşa takılanlarız biz deniyor. EYT'yi çözmezseniz size oy vermeyeceğiz dediler. Vermesiniz de biz çözeceğiz dedim. Tüm hazırlıklarımızı yaptık.

"KARAR 1 HAFTA ÖNCE VERMİLMİŞTİ"

Bir hafta önce Sayın Cumhurbaşkanımıza toplantıda 2 alternatife indirelim dedi. Götürdüm. Geçen hafta karar verdi aslında. Sayın Nebati'ye gösterdiği irade ve fedakarlık. Dün son bir üzerinden geçtik. 

SGK ÖNÜNDEKİ YIĞILMALAR

Yurttaşlarımız sevinçlerini gösterdiler. Ben de teşekkür ediyorum. Sevinçlerini hemen pratiğe dönüştürmek için kuyruğa dönüştürdüler. Buna gerek yok. Yasalaşmada adım atılmadı. Müracaatları şu anda geçerli değil. Yasal süreç tamamlanıp tanımlandıktan sonra yurttaşlarımız müracaatlarını yapacaklar. EDevlet üzerinden yapacaklar.

SÖZLEŞMELİYE KADRO

3600'le uğraştık, bitirdik. Onu çözdük. Kamu çalışanları emeklilerine nefes aldıran bir çalışma oldu. 2. asgari ücret meseleleri. Sözleşmeli personel sorununu çözdük. Sözleşmeliye kadro düzenlemesi bugün Meclis'e intikal etti. Bugün Meclis'te. 28 Şubat sürecinde birçok öğrenci üzerinde baskı oluşturdu bu. Asistanların üzerinden bu baskıyı kaldırıp kadroya geçiriyoruz. Haksızlıkların önüne geçecek düzenlemeler yaptık. Ben çalışanın sağcı solcusuna bakmam. Emeğin karşısında siyasal görüşlerimin önemi yoktur. 

İş yasaları, şunun için çıkmıştır. Emek sermaye karşısında güçsüzdür. Eşit hale getirelim. Sermayenin karşısında değiliz. Sermayenin emek düşmanlığı yapmasının önüne geçiyoruz.

"ENFLASYONDA NİSANMAYIS'TA YÜZDE 30'LERİ GÖRECEĞİZ"

Dolar bazında asgari ücret 455 doların üzerinde. Bu Cumhuriyet tarihinin en yükseğinde. 460 dolar Türkiye'de harcanacak bir para. Yaptığımız düzenleme tarihsel bir düzenlemedir. Üstelik enflasyonun düşme eğilimine girdiği bir ortamda. Muhtemelen Nisan Mayıs'ta enflasyonun yüzde 30'35 arasında olması bekleniyor. Sadece baz etkisiyle değil. Birçok sebebi var. Kur belli bir süredir belli aralıkta gidip geliyor. Faizler düştü. Bir de şöyle bir iddia var. Faiz düşük ama krediye ulaşılamıyor. Yatırım yapacaksınız da krediye ulaşılamıyor. Hangi yatırımı yapacaktınız krediye ulaşamıyorsunuz. Bu tür iş adamları yıllardır süren bir şey vardı. Faaliyet dışı karları faaliyet içi karlarından fazlaydı. Kaybettiler. Soracağımız soru bu. Hangi reel yatırımı yapıyordun ki krediye ulaşamadın?

Faizler yatırımları finanse etmek için düştü. Türkiye'nin yürüttüğü politikaların cendereden kurtaracak politikalar olduğunu düşünmeliyiz. EYT başlangıçta hesaplamaları yaparken kendi maliyetlerimize baktık. Fakat iş uygulamaya gelince odalardan derneklerden sendikalardan işveren kesiminin kuruluşlarından kıdem tazminatı ne olacak sorusu geldi.

"DEVAM ETMEK İSTEYEN İŞÇİYE 5 PUANLIK PRİM DESTEĞİ VERİLECEK"

Yükümüz çok olur gibi şeyle sordular. Birçok şirket düzenlemiş. Ama bazı şirketlerde bu sorun sık sık yaşanıyor. 'Bunu nasıl çözeriz diye' talepler geldi.Değerlendirdik. Maliye Bakanımızla formül üzerinde çalıştık. Fondan destek vererek, direk işçiye verilmesini önerdik. İşveren 20 yıllık ustamı atıp, yeni yetiştirmem zor diyor. EYT'den dolayı ayrılan ama devam etmek isteyen işçiye 5 puanlık prim desteği verilecek. Teknik işçilikler var. 20 yılda kazanılan işler. İşletmeler haklı olarak kaybetmek istemiyorlar. Onu görmemiz lazımdı gördük.

EYT'NİN MALİYETİ 100 MİLYARIN ÜZERİNDE

EYT'nin maliyeti 100 milyarın üzerinde maliyeti var. Bütçe imkanlarımız içerisinde karşılanabilecek bir maliyet. Sanayi hala yüzde 2.5 büyüdü. Sanayide çarklar dönüyor. Türkiye bu sene dünyadaki dalgalanmalara ve enerji fiyatlarındaki artışa 60 milyar dolar ilave para ödedi. Türkiye bunları ödeyebiliyor.

Kamu çalışanları, esnaf Bağkurlu tüccarlar var. Ne kadarının emekli olacağını bilmiyoruz. Varsayımlar içerinde tahminlerimizi söylüyoruz. Hemen olacak bir şey değil. Yaşlı olduğu için iş bulamayan emeklilikte yaşa takılanların sayısı 274 bin kişi.

"İTİRAZ EDEN GEREKÇE ÜRETİR"

İtiraz eden bir gerekçe üretir, ben bahsettim az önce. Birisi diyor ki SGK'nın borcu var. Üstelik ekonomi programı yapanlar... 'Asgari ücret yüzde 100 arttı ama enflasyon yüzde 84...' ama asgari ücret gelecek yıl için verilir. 2023 için. Adam ekonomi programı yapıyor, biliyormuş gibi. Bu konuda konuşanların, önce mevzuyu anlamaları lazım. Maaşları ödeyebilecek mi? diyorlar. Mali yapıyı bozacak bir sorun yaşanmayacak. UkraynaRusya savaşı çıkacağını biliyor muyduk? Tahıl krizi yaşanacağını biliyor muydunuz? Olağandışı şeyler yaşanabiliyor.