Amerika Birleşik Devletleri, son dönemin en kritik seçimi için yarın sandık başına gidecek. Amerikalılar ara seçimde Kongre'nin Temsilciler Meclisi kanadındaki 435 sandalyenin tamamı ile Senatodaki 100 sandalyenin 35'i için oy kullanacak.
İki yılda bir yapılan kongre seçimleri ABD Başkanının görev süresinin ortasına geldiğinde "ara seçim" olarak adlandırılıyor. Ancak bu kez ara seçim kritik. Çünkü zaafiyet tartışmalarıyla gündemden düşmeyen ABD Başkanı Joe Biden için bir referandum niteliğinde. Seçimi önemli kılan bir başka unsur da, siyasi kutuplaşmalarla ikiye bölünen Amerikan toplumundaki bölünmeyi daha da artırma ihtimali.
MEVCUT DURUMDA KONGRE'DE HANGİ PARTİ HAKİM?
İki kanatlı Kongre'de halihazırda hem Temsilciler Meclisi'nde hem de Senato'da Demokratlar çoğunluğu elinde bulunduruyor. Ancak anketlere göre durum değişebilir. Seçimler sonucu Senato ve Temsilciler Meclisi'nin çoğunluğunun, Cumhuriyetçilere geçme ihtimali yüksek. Bu da yeni Kongre'nin göreve başlayacağı ocak ayından itibaren Beyaz Saray ile Kongre arasında bir çatışma anlamına geliyor.
DEMOKRATLAR ÇOĞUNLUĞU KAYBEDERSE NE OLUR?
Başkanın görevinin tam ortasına denk gelen ara seçimler, halkın mevcut hükümet hakkındaki fikirlerini ortaya çıkardığı için bir anlamda referandum gibi yorumlanıyor. Ağustos'tan bu yana destek oranı yüzde 50'nin üzerine çıkamayan Joe Biden'ın ara seçimlerde sandalye kaybetmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Mevcut tabloya göre seçim sonuçlarında Senato'da 51'e 49 dengeyle Cumhuriyetçilerin çoğunluğu ele geçirmesi bekleniyor. Bu da yeni Kongre'nin göreve başlayacağı ocak ayından itibaren Beyaz Saray ile Kongre arasında bir çatışma anlamına geliyor.
'SALINCAK EYALETLER' SÜRECİ BELİRLEYECEK
ABD'de yapılan Başkanlık veya ara seçimlerin kaderini, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında gidip gelen eyaletler belirliyor. Salıncak eyalet denilen bu bölgeler yarınki ara seçimde kritik önemde. Anketlere göre başa baş giden 7 eyalet, Senato'da kimin çoğunluğa geçeceğini belirleyecek. Burada öne çıkan eyaletler Pennsylvania, Nevada, Georgia, Wisconsin, Arizona, New Hampshire ve Washington olarak sıralanıyor.
Kritik eylaetlerin başında gelen Pennsylvania'da boşalacak koltuk için Türk kökenli kalp cerrahı Dr. Mehmet Öz ve Eyalet Vali Yardımcısı John Fetterman arasındaki yarış hararetli. Ülkedeki bütün anketlerin ortalamasını alan Real Clear Politics'e göre Öz, Fetterman'ın 0,1 puan önünde görünüyor.
TRUMP'TAN DÖNÜŞ MESAJI
Seçime saatler kala, ABD Başkanı Joe Biden ve eski başkanlardan Barack Obama Demokrat Senato adayı John Fetterman'ı, bir önceki başkan Donald Trump da Cumhuriyetçi aday Mehmet Öz'ü desteklemek için Pennsylvania'daydı.
Burada bir konuşma yapan Trump 2024 başkanlık yarışı için, "O güzel evi (Beyaz Saray’ı) geri alacağız" ifadesini kullandı.
BAŞKANLIK SEÇİMLERİNİ ETKİLEYECEK Mİ?
Yarın yapılacak ara seçimler 2024'te düzenlenecek olan Başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçilerin başkan adayı hakkında da ipucu verebilir. Örneğin ara seçimlerde Trump'ın desteklediği adaylar başarılı olamazsa Cumhuriyetçi Parti'den başkan adaylığı için destek alması da zor görünüyor.
Yani ara seçimden çıkacak sonucun Biden ve Trump’ın 2024 adaylığını da doğrudan etkilemesi beklenti dahilinde.
HANGİ KONULAR TARTIŞILIYOR?
Seçimde öne çıkan başlık elbette ekonomi. Demokratlara göre kriz küresel olduğu için Biden yönetimi darboğaz nedeniyle suçlanamaz. Ancak hayat pahalılığı Cumhuriyetçilere puan kazandıracak gibi görünüyor. Biden'ın iklim değişimi, kamusal sağlık programları, kürtaj hakkının korunması ve bireysel silahlanmanın sıkılaştırılması planları da alınacak sonuca bağlı. Cumhuriyetçiler her iki kanatta da üstünlüğü ele geçirirse, Biden’ın planları akamete uğrayacak gibi görünüyor.
Cumhuriyetçilerin seçimi kazanması, 6 Ocak 2021’de eski Başkan Donald Trump taraftarlarının Kongre saldırısı konusundaki soruşturma nedeniyle de hayati. Olası bir Cumhuriyetçi zafer soruşturmanın durdurulma ihtimalini gündeme getiriyor.
Joe Biden’ın oğlunun Çin’deki iş ilişkileri ve Amerikan askerlerinin Afganistan’dan aniden çekilmesi gibi başlıklarda yeni soruşturmalar açılması ihtimali de masada. Biden’ın aralarında ABD Yüksek Mahkemesi’nin de bulunduğu yerlere yeni atamalar yapması zorlaşır. Durum ABD'deki sistemin tıkanmasıyla sonuçlanır.
AMERİKAN BASININDA TEMEL VURGU: KUTUPLAŞMA
Ara seçim büyük bir hesaplaşmaya dönüşmüşken, ABD basınında günlerdir temel tartışma konusu siyasi kutuplaşma.
WP: SON İKİ SEÇİM NORMAL DEĞİLDİ, BU DA DEĞİL
Washington Post'un haberine göre ara seçimler yaklaşırken Amerikalılar hiçbir konuda anlaşamıyor. Gazetede çıkan yazıda şıu ifadelere yer veriliyor:
''Yeni bir anket, Amerikalıların ciddi siyasi bölünmelerin neden olduğu siyasi merkezli şiddet riskini artırdığına dair endişelerinde neredeyse hemfikir olduklarını gösteriyor. Yaklaşık 10 kişiden 9'u biraz veya çok endişeli olduklarını belirtiyor. Federal yetkililer geçen hafta, ideolojik muhalifler ve seçim çalışanları gibi çok çeşitli potansiyel hedeflerin, özellikle adayları kaybeden adayların seçim sahtekarlığı iddiasında bulunması durumunda, risk altında olabileceği konusunda uyarmıştı. Büyük resmi akılda tutmak seçmenlere düşüyor. Son iki seçim normal değildi, bu da normal değil.''
NYT: BIDEN KUTUPLAŞMIŞ BİR ULUSLA KARŞI KARŞIYA
Bir diğer Amerikan gazetesi New York Times'ta da aynı uyarı yer buluyıor. Başkan Bide'ın Trump yıllarının kargaşasından sonra uzlaşma getirmeyi umduğunu savunan NY Times'a göre bölücü siyaset, ara sınavlar öncesinde devam etti. Gazete ''Anketlerden yılmayan Bay Biden, sisteme olan inancını korudu. Ancak artık Demokratlar bile bu inanca sahip değil.'' ifadelerine yer verdi.
TARİHİN EN PAHALI ARA SEÇİMİ
435 Temsilciler Meclisi üyeris, 35 senatör ve 36 eyyalet valisinin belirleneceği ara seçimler ABD tarihinin en maliyetli seçimi olarak tarihe geçti. Federal ve eyalet seçimlerine ise toplamda 16,7 milyar dolar harcandı.
