Yılın ilk çeyreği bütçe açığı 36.2 milyar lira olarak açıklandı. Buna erkene alınıp bütçeye eklenen Merkez Bankası karları da eklenince ocakmart dönemine ait gerçek bütçe açığı 69 milyar doları aşarak geçen yılın toplam bütçe açığına yaklaştı. Geçen yıl toplam bütçe açığı 72.6 milyar liraydı.
Eski bir Maliye Bakanlığı üst düzey yöneticisi, ocakmart dönemindeki gelirler arasında erkene alınan Merkez Bankası karları ve bir defaya mahsus imar affı ve bedelli askerlik gelirleri de olduğunu vurgulayarak, "Yapılan hesaplamalar gerçeği yansıtmıyor. Gerçek bütçe açığı gizleniyor. Bütçe açığı açıklanan rakamın iki katından fazla. 31 Mart seçimi nedeniyle 2019 bütçesinin önemli bir bölümü harcandı" dedi.
VERGİ DIŞI BÜTÇE
Eski Hazine Müsteşarı Dr. Mafi Eğilmez de "Kendime Yazılar" köşesinde açıklanan bütçe verileri ile ilgili olarak özetle şu görüşleri dile getirdi: "Merkez Bankası kârının Hazine’ye devri zamanında yapılmış olsaydı bütçe gelirleri ilk üç ayda 185.3 milyar TL’de kalacak, bütçe açığı 69.2 milyar TL’ye ve faiz dışı açık da 35.8 milyar TL’ye çıkacaktı. 69.2 milyar TL neredeyse 2018 yılının tamamının bütçe açığına denk bir açık olacaktı."
Eğilmez ayrıca açıklanan verilerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: "Vergi gelirlerindeki artış yüzde 5.8’de kalmış, enflasyonun dörtte biri kadar bile artmamış. Bu dönemde giderleri dengeleyen kalem diğer gelirler olmuş. Diğer gelirler 2018 yılının ilk çeyreğine göre yüzde 196 artarak bir rekor kırmış.“ Eğilmez, "Bütçenin normal gelirleri olan vergi gelirleri niçin enflasyon kadar olsun artış gösteremedi? Bütçe giderleri ne oldu da enflasyonun 15 puan üzerinde artış gösterdi?" sorularını da gündeme getirerek, şu ifadeleri kullandı: "Vergi gelirlerinin enflasyon kadar artmamasının nedenlerinden birisi ekonominin küçülmesi diğeri de ekonomiyi canlandırmak amacıyla yapılan dolaylı vergi indirimleridir. Bütçe giderlerinin enflasyonun çok üzerinde artmasının da nedenleri var. Bunların başında seçim harcamaları geliyor. Türkiye, peş peşe girdiği seçimler için gerek vaatlerin yerine getirilmesi gerekse seçim harcamalarıyla bütçe giderlerinin enflasyonun oldukça üzerinde yükselmesine yol açmış görünüyor."
Kamu borçlarını ödemiyor
Bütçe açıkları nedeniyle kamu ödemelerinin önemli ölçüde durduğu öğrenildi. Hakedişlerin ödenememesi nedeniyle birçok projede işler yavaşlarken, bazı projelerin de tamamen durduğu öğrenildi. Türkiye Müteahhitler Birliği üyesi bir işadamı kamu alacaklarının ödenememesi nedeniyle zor günler geçirdiklerini belirterek, "Şu anda birçok firma zorda. Firmalar devletten alacaklarını alamayınca doğal olarak borçlarını da ödeyemiyor. Banka borçları temerrüde düşenler var. Piyasaya olan borçlar ödenemeyince zincir kopuyor. herkes zora giriyor. Seçim bitti. Artık bu konuya çözüm bulunmalı" diye konuştu.