Avrupa Birliği’nin (AB) çelik ürünlerinde 2018 yılında uygulamaya başladığı koruma önlemlerine karşı Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü’nde (DTÖ) başlattığı davada kurulan Panel, Türkiye’nin tezlerini haklı buldu, AB’nin uyguladığı önlemlerin uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğuna hükmetti. 29 Nisan 2022 tarihinde tüm DTÖ üyeleriyle paylaşılan Panel Raporunda, AB’nin, önlemlerini Korunma Önlemleri Anlaşması’na uyumlu hale getirmesi gerektiğine karar verildi. aTicaret Bakanlığı bir açıklama yaparak, AB tarafından itiraz görmeyen ve temyiz edilmeyen Panel Raporunun önümüzdeki günlerde DTÖ’de Anlaşmazlıkların Halli Organı’nda kabul edileceğini bildirdi. Açıklamada “Kabul edilen Rapor, AB açısından kesin ve bağlayıcı olacak, önlemden etkilenen başta Türkiye olmak üzere birçok çelik ihracatçısı ülke kararın eksiksiz uygulanması ile AB pazarındaki kayıplarını telafi etmeye başlayabilecektir.” denildi.
‘ÜLKEMİZ AÇISINDAN ÖNEMLİ BİR BAŞARI’
Ticaret Bakanlığı açıklamasında “Bu karar sonrası Türkiye, korumacı ve uluslararası kurallara aykırı uygulamaların arttığı bir dönemde kurucu üyesi olduğu DTÖ’nün mekanizmaları içinde kalarak haklılığını ortaya koymuş ve bir içtihat oluşmasına katkıda bulunmuştur. Dava sonucu, ülkemiz açısından önemli bir başarıdır.” dedi.
Bakanlık, kararı duyurduğu sosyal medya mesajında da şu satırlara yer verdi: “Çelik önlemleriyle ilgili olarak AB’ye karşı Dünya Ticaret Örgütü’nde açılan dava, Türkiye lehine sonuçlandı. Bağlayıcı olan Panel kararı Dünya Ticaret Örgütü’nde onaylanacak. Karar Türkiye’nin başarısıdır. Ticaret Bakanlığı, ihracatımızın maruz kaldığı haksız uygulamalara karşı mücadeleye devam edecektir.”
‘GÖZDEN GEÇİRME TEMMUZDA’
Bakanlık açıklamasında Türkiye’nin başarısının örnek olacağı ve uygulamasının takip edileceği ifade edildi: “Dava sonucu, üye ülkelerin, DTÖ Anlaşmalarını tam olarak uygulamaması, önlem alırken salt ve keyfi korumacı amaçlarla hareket etmesi ve Anlaşmaların esneklik içeren hükümlerini amacı dışında kullanmasının engellenmesi açısından önemli mesajlar içermektedir.
“Bundan sonraki aşamada, Panel kararının eksiksiz uygulanması yönünde DTÖ nezdinde ve AB ile ikili ilişkilerimiz çerçevesinde gerekli takip yapılacaktır. Kararın AB’nin önlemlerini gözden geçireceği Temmuz ayından önce çıkmış olması da bu anlamda önemlidir. AB’nin bu karar sonrasında mevcut önlemlerini uyumlaştırması gerekmektedir.”
‘AB’NİN HASMANE TUTUMUNA MÜTEKABİLİYETLE CEVAP VERİLSİN’
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan, AB’nin son 5 yıldır Türkiye’ye karşı hasmane bir tutum içinde olduğunu, bu tek yanlı ve haksızca almış kararlara karşı “mütekabiliyet çerçevesinde” cevap verilmesi gerektiğini vurguladı. Aslan, DTÖ kararını Aydınlık’a şöyle değerlendirdi:
DTÖ, AB’nin almış olduğu koruma önleminde iki konuda AB’nin haksız olduğuna kanaat getirdi. İthalatın artış sebebinin ABD’nin koruma önlemi ile ilişkili olacağına dair gerekçenin geçerli olmadığına ve olası zarar tehlikesinin de gerçeklere dayanmadığına.
Malumunuz DTÖ kararlarının yaptırım gücü yoktur. Bu sonuç sonrası AB koruma önlemine ilişkin bir sonraki gözden geçirmesinde bu konuları göz önünde bulundurarak bir sonraki döneme dair karar alabilir ama bu karar geriye doğru işlemez. Diğer yandan AB politik karar ile bu savaşın yarattığı sıkıntılardan ötürü koruma önlemini de kaldırabilir ama bence çok olası değil. Bir başka husus ise AB üç yıllığına devreye koyduğu önlemi dönem sonu uzatarak diğer ülkelere soruşturmaya gerek olmadan AB’ye karşı önlem alma hakkı tanımıştır. Bizim en başından bu yana ısrarla dile getirmekte olduğumuz AB’nin son 5 yıldır hasmane bir tutum ile tek yanlı ve haksızca almış olduğu kararlara karşın halen mütekabiliyet çerçevesinde bir cevap vermemiş olmamız bizlere karşın yapılan haksızlığın zararlarını daha da büyütmektedir.
