YANLIŞ
Suriyeli göçmenler ile ilgili sosyal medyada gündeme gelen pek çok iddiadan biri Suriyeli göçmenlerin istedikleri üniversiteye herhangi bir sınava girmeden yerleşebildikleri.
Ancak bu iddia doğru değil. Suriyeli göçmenler de diğer yabancı uyruklu öğrenciler gibi belirlenen şartlar kapsamında yatay geçiş yaparak ya da yabancı uyruklu öğrencilere uygulanan sınavlara girerek Türkiye’de eğitim alabiliyor.
Yabancı uyruklu öğrencilerin, yatay geçiş yapmak istedikleri üniversitelerin şartlarına uygun olmaları gerekli. Türkiye’de denkliği olan bir yüksek öğretim kurumuna geçiş sınavına daha önce kendi ülkelerinde girmiş olmaları ya da not ortalamasının girmek istediği üniversitenin belirlediği ortalamayı tutması bu şartlardan bazıları. Örneğin bazı üniversiteler, yabancı öğrencileri kendi yaptıkları sınavlara tabi tutarken bazı üniversiteler ise öğrencilerin not ortalamasına göre değerlendirme yapabiliyor. Her üniversitenin kabul edebilecekleri yabancı öğrenci için ise farklı kontenjanları bulunuyor.
Bazı üniversitelerdeki bazı bölümlerin 2016 yılı kontenjanları şöyle:
Şiddet olayları ve insani kriz nedeniyle okula devam edemeyenler
Resmi gazetede yayınlanan, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek 2. Maddesi, özel durumlarda yatay geçişi düzenlemekte. Bu düzenlemeye göre, şiddet olayları ve insani kriz nedeniyle eğitim öğretimin sürdürülemez olduğu YÖK tarafından tespit edilen ülkelerde öğrenim gören öğrenciler Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş başvurusu yapabiliyor. Örneğin bu kapsamda değerlendirilecek olan Suriyeli bir öğrencinin Suriye’de eğitim görüyor olması gerekli.
Özel öğrencilik
Yatay geçişin yanı sıra Suriyeli öğrenciler “özel öğrencilik” statüsü ile Türkiye’deki üniversitelerden ders alabiliyor. Özel öğrenci olan Suriyelilerin kendi ülkelerinde kayıtlı oldukları üniversite baki kalıyor.
20122013 eğitim öğretim döneminde Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından Suriyeli öğrenciler ve Suriye’de eğitim görmekteyken eğitimine ara vermek zorunda kalan Türk vatandaşları için bir düzenleme yapıldı.
Dönemin Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer’in, CHP Tekirdağ Milletvekili Candan Yüceer’in soru önergesine verdiği yanıtta öğrencilerin Çukurova, Gaziantep, Harran, Kilis 7 Aralık, Mustafa Kemal, Mersin, Osmaniye Korkut Ata üniversitelerinden özel öğrenci statüsüyle ders alabilecekleri ifade edildi.
YÖK, 2013 yılında aynı kapsamda bir duyuru daha yayımladı. Herhangi bir eğitim öğretim yılı belirtilmeden yapılan duyuruda, yatay geçiş için istenen belgelere sahip olmayan öğrencilerin yukarıda adı geçen 7 üniversitede “özel öğrenci” statüsünde okuyabilecekleri belirtildi.
Özel öğrencilik statüsünde bulunan öğrenci, kabul edildiği takdirde üniversiteden ders alabiliyor ancak resmi olarak üniversiteye kayıtlı olmuyor. Üniversiteye girebilmek için belirlenen koşulları yerine getirdikten sonra özel öğrenci olarak katıldığı dersleri geçtiği takdirde bu dersleri almış sayılıyor. Özel öğrencilik statüsü Türkiye vatandaşı olan öğrenciler için de geçerli bir durum.
Sekiz üniversitede program açıldı
YÖK, 2015’te yatay geçiş dışında da Suriyeli öğrencilerin belirli üniversitelerde eğitim alabilmesinin, üniversitelerin öğretim dili Türkçe ve yabancı dilde program açılabilmesinin önünü açtı. Duyuruda şöyle denildi:
Sayın Cumhurbaşkanımız, ülkelerindeki kriz nedeniyle Türkiye’de bulunan Suriyeli öğrencilerin üniversitelerimizde eğitim ve öğretimlerini alabilmelerine yönelik çalışma başlatılmasını ve bu çalışma kapsamında kapılarını bu öğrencilere açacak olan üniversitelerimizin eğitim programlarında nitelik kaybı yaşanmaması için de gerekli tedbirlerin alınmasını istemiştir.
Bu bağlamda Çukurova, Gaziantep, Kahramanmaraş Sütçü İmam, Kilis 7 Aralık, Harran, Mersin, Mustafa Kemal, Osmaniye Korkut Ata Üniversitelerinin rektörleri ile 07 Ocak 2015 tarihinde, Yükseköğretim Kurulu’nda bir toplantı gerçekleştirilmiştir.
Konuya ilişkin olarak Yürütme Kurulu’nda “Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek 2. maddesi uyarınca, şiddet olayları ve krizler nedeniyle eğitim öğretimin sürdürülemez olduğu tespit edilen Suriye’den Türkiye’ye gelenlerin, Çukurova, Gaziantep, Kahramanmaraş Sütçü İmam, Kilis 7 Aralık, Harran, Mersin, Mustafa Kemal, Osmaniye Korkut Ata Üniversitelerinde eğitim öğretim görmesi hususu görüşmeye açılmış ve yapılan görüşmeler sonunda, bu üniversitelerin Suriye’den gelen öğrencilere yönelik olmak üzere Yükseköğretim Yürütme Kurulunun onayıyla yurt dışından öğrenci kabulü çerçevesinde öğretim dili Türkçe ve/veya yabancı dilde program açabilmesine” karar verilmiştir.
Ancak bu üniversitelere girmek için üniversitelerin belirlediği koşulları yerine getirmiş olmak gerekiyor.
Konu hakkında görüştüğümüz Gaziantep Üniversitesi, 20162017 eğitim yılı için öğrencilerin diploma notlarına bakıldığını, adayların herhangi bir sınava tabi tutulmadığını belirtti. Öğrencilerin internet üzerinden başvuru yaptığını ve başvuruların ilgili bölümlere gönderildiği belirten üniversite, bu uygulamanın sadece Suriyeli öğrenciler için değil yabancı uyruklu diğer öğrenciler için de geçerli olduğunu söyledi.
Koşulları yerine getirmeleri yeterli
YÖK’ün açıklamasında adı geçen sekiz üniversitenin dışında başka üniversitelerde de Suriyeli öğrencilerin okumasına olanak sağlandı. Bununla ilgili YÖK’ün sitesinde herhangi bir açıklama bulunmazken, YÖK’le yaptığımız görüşmede, Suriyeli göçmenlerin diğer yabancı uyruklu öğrenciler gibi farklı üniversitelere girmelerinde herhangi bir engel olmadığı, üniversitenin koşullarını yerine getirmek şartı ile kayıt olabildikleri söylendi.
Öte yandan, YÖK üyesi Prof. Dr. Mehmet Şişman, İzmir’de, Yaşar Üniversitesi’nin düzenlediği “Yükseköğrenim ve Mülteciler” konulu panelde, “Meslek yüksekokullarında atıl kalan kontenjanlar mevcut. Bunları Suriyeli mülteciler için değerlendirme yoluna gireceğiz” demişti.
Posta gazetesinin manşeti YÖK’ün duyurusu
12 Mart günü yapılan YGS’nin ardından sosyal medyada Posta gazetesinin 5 Ekim 2013 tarihli nüshası dolaşıma girdi. Gazetenin manşetinde “Suriyeliler ve Mısırlılar Türkiye’de Üniversiteye Sınavsız Olarak Girecek” başlığı yer alıyor.
Manşete taşınan haberde,“Yök’ün iç savaşın sürdüğü Suriye ve Mısır’daki öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere sınavsız girmesine karar verdi” ifadeleri kullanıldı. Haberde bahsedilen karar, YÖK’ün 7 üniversite için aldığı karar.
Davutoğlu: Suriyelilere imtihan yapmıyoruz
Suriyelilerin istedikleri üniversiteye sınavsız girebildiklerine dair iddialarla ilgili paylaşılan bir videoda ise Ahmet Davutoğlu, başbakanlığı döneminde 22 Ekim 2014’te Al Jazeera Arapça’dan gazeteci Ahmed Mansur’a verdiği röportajda Suriyeli öğrencilerin Türkiye’de üniversiteye sınavsız girebildiklerini belirtiyor.
Röportajın devamında Davutoğlu ilgili soruya şöyle cevap veriyor:
Mansur: Bu kadar insancıl ilkeler aklıma bir soru getiriyor doğrusu. Mısır’da darbe rejimi, geçen yıl 25 bin üniversite öğrencisini nihai bir kararla okullarından uzaklaştırdı. Tıp, mühendislik ve diğer fakültelerden uzaklaştırılan bu öğrenciler Mısır’ın hiçbir üniversitesine kabul edilmedi. Türkiye’nin, Suriyeli öğrencileri kabul ettiği gibi, Mısır’daki darbeci rejiminin eğitimden mahrum bıraktığı bu öğrencileri de kabul etme niyeti var mı?
Davutoğlu: Şimdi tabii Mısır’daki gelişmeleri hepimiz üzüntüyle takip ediyoruz. Eğer Mısır’dan da bu şekilde öğrenciler gelip başvursalar eğer yapamıyorlarsa, eğitim imkânları orada mümkün değilse yardımcı olmaya çalışırız. Bizim yabancı öğrenciler için programımız var. O programlara başvurmaları halinde ırkına, milletine bakmayız.
YÖK’ün yayımladığı duyurular ve teyit.org’a yaptığı açıklamalar doğrultusunda, Suriyeli öğrencilerin bazı üniversitelere sınavsız girme olanakları da bulunuyor. Yukarıda belirtildiği gibi bazı üniversiteler yalnızca not ortalamalarına bakarak Suriyeli öğrencileri kabul edebiliyor. Ancak bu her üniversite için geçerli bir koşul değil.
SON GÜNCELLEME: 13.03.2017 / 14:15
- Posta gazetesi ve Davutoğlu’nun röportajı eklendi.
