Kürtleri yaşadıkları coğrafyada ateşe sürenler ve ABD/İsrail’in devlet çıkarları gereği bölücülüğe yönlendirenler gelip bir duvara dayandılar. ABD/İsrail yenildikçe bölücülerdeki panik de artıyor.

Kürtlerin dil birliğinin oluşması yönündeki girişimlerin başarı şansı yoktur. Kürtçenin lehçeleri olarak sunulan diller birbirine çok uzak. Örneğin, Türkiye’de Soranice (Soranca) ve Goranice (Goranca) Kürdümüz arasında kullanılmıyor. Ülkemizde Kürdümüz Kurmanci (Kırmançki) konuşmaktadır. Kürtlerin toplamı içinde nüfus bakımından en yaygın dil olarak Kurmanci kullanılmaktadır. Peki, bu koşullar altında dil birliğinin sağlanması mümkün müdür? Hangisini esas alacaksınız? Türkiye’de ki Kürdümüze Soraniceyimi dayatacaksınız? Anadili üzerinden Kürtleri bölücülüğe ikna etme yolu yol değildir.

PKK/HDP’NİN ANADİLİ OYUNU

Türkiye’de anadili üzerine suni tartışma yaratan HDP ile diğer küçük bölücü partiler, bir avuç suda fırtına koparmaya devam ediyor. Esas amaçları; Türkçe’nin ülkemiz sathındaki etkisini ve kullanımını sınırlandırmak, zayıflatarak bölücülüğü güçlendirmek. Türkçe, Türkiye’nin birlik ve bütünlüğünü sağlayan belirleyici öğedir. O nedenle Türkçe’ye karşı başlatılan savaş genel projenin bir parçasıdır.

Ancak, Türkçe yerine Kürtçe kullan propagandasını sürdürenler kendi içlerinde bile anlaşamamakta. Hatta Kürtçe’nin bir lehçesi diğer lehçeleri baskı altına alma yolunu seçebilmektedir. Gerçi Kürtçe’nin lehçeleri birbirinden o kadar uzak ki, biri diğerini neredeyse hiç anlayamıyor. O nedenle bizler, Kürtçe yerine Kürtçeler demeyi daha doğru bir tanımlama olarak görüyoruz.

Irak’ın kuzeyinde ABD’nin işgaliyle oluşan kukla yönetimin, Kürtçeler üzerine uyguladığı yasaklamaları gördükçe PKK/HDP’nin anadili dayatmasını nereye koyacağımızı bilemedik! Acaba, PKK/HDP’de rüyalarında iktidar olsalar hangi Kürtçenin lehçesini yasaklayacaklar? Türkçeyi yasaklayanlar hayda hayda Kürtçe’nin lehçelerini de rahatlıkla yasaklama yoluna giderler!

Aşağıda Kuzey Irak’ta Soranice eğitim verilirken, Kürtçe’nin bir lehçesi olarak görülen Kurmanci’nin okullarda yasaklanması konuya eğilmemizi gerektirdi. Görüleceği gibi; ‘Barzanistancılar’ ve destekçileri daha tam iktidar olamadan Kürtçe’nin lehçelerine yasak getirebiliyor. Hele bir de bağımsız bir ülkenin başında olsalar neler yapmazlar ki!

Kuzey Irak’ta resmi eğitim dili olarak Soranice (Soranca) kabul edilmiştir. Asıl ve baskın Kürtçe’nin Soranice olması yönündeki eğilimler gün geçtikçe ağırlık kazanıyor. Zira uygulamalara bakıldığında Barzanistan’da Kürtçeler’in içinde Soranice’nin esas alındığı görülüyor.

14 Nisan 2009 tarihinde İskender İsa’nın ANF’de "Kürdistan’da Kurmanci yasaklandı!" başlıklı bir yazısı yayınlandı. İçeriğine bakıldığında Kürtçelerin aralarındaki farklılıklar o kadar fazla ki birbirine tahammül bile edememektedir.

Kuzey Irak’ın Dohuk kendinde ki Kürt nüfusun yaklaşık yüzde 70’inin Kurmanci konuştuğu bilinmektedir. Yine dağınık halde de olsa geniş bir kesim Kurmanci konuşmaktadır. Soranice’nin egemen kılınması için bölgesel yönetim Dohuk kentindeki okullarda Kurmanci’yi "resmen" yasakladı.

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin Eğitim Bakanı sıfatıyla Dilşad Abdurrahman yayınladığı genelgeyle eğitim dili olarak yalnızca Soranice’nin kullanılacağını duyurdu. Kurmanci konuşanların sert tepkilerine ve protestolarına rağmen geri adım atılmadı.

2003 yılında Amerikan emperyalizminin Irak’ın meşru iktidarını yıkmasının ardından, Irak’ın kuzeyindeki ‘Barzanistancılar’ fiili durumdan yararlanarak, bölgede ABD desteğiyle egemen oldular. İşte tamda bu dönemde Soran aydınları ve Fetullahçıların işbirliğiyle Soranice’nin eğitim dili olmasını kukla yönetime kabul ettirdiler.

Kürtçe’nin farklı lehçeleri arasında süren kıyasıya rekabette kim iktidarsa ve güçlüyse onun sözü geçiyor. Barzan hanedanının hüküm sürdüğü ve Kuzey Irak’ta yaşayan Kürtlerin üzerinden zenginleştiği bir bölgede özgürlükten, demokrasiden söz edilebilir mi? Amerikancı demokrasi mi istiyorsunuz? İşte size Amerikancı demokrasi!

KÜRTÇE KÜRTÇEYE KARŞI

Kurmanci (Kırmançki) konuşanlar Soran aydınları tarafında hep küçümsenmiştir. Behdinan bölgesinde Soranice’nin eğitim dili olarak okullarda zorunlu hale getirilmesi bazı tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Soranice Kürtçeyse, Kurmanci Kürtçe değil mi?

Behdinan bölgesinde o dönem Kurmanci konuşanlar 40 bin imza toplayarak kukla hükümete sundular ama olumlu bir sonuç elde edemediler. Tüm tepkilere rağmen Bölgesel Yönetim’in Eğitim Bakanı Dilşad Abdurrahman, Mart 2009’un başında Dohuk Eğitim Müdürlüğü’ne bir genelge göndererek; okullarda Kurmanci lehçesinde eğitimin yasaklandığını şu sözlerle duyurdu: "Kurmanci lehçesinde eğitim yapılması yasaktır, buna izin verilmeyecektir."

Kurmanci konuşan aydınlar bu yasaklamanın ardından Soranice üzerine sıkça yazı yazmaya başladılar. Soran aydınları nasıl ki Kurmanci’yi küçümsüyordu, aynı şekilde Kurmanci konuşan aydınlarda Soranice’nin tarihinin eskilere dayanmadığını yazarak küçümseme yolunu seçtiler.

Kurmanci konuşan aydınların yazdıklarına göre: Kürtler arasında tartışma konusu olan Soranice en fazla birkaç yüzyıl öncesine dayanıyor ve yeni bir lehçe olarak değerlendiriliyor. "Baban Beyliği, kendi ağzı olan Soranice’yi resmi dil olarak kabul etti. Kürt lehçelerden Gorani 17 ve 18’inci yüzyılda Ardelan Beyliği döneminde bölgenin resmi dili olarak kullanılıyordu. Botan Beyliği’nin dili ise Kurmanci’ydi. Şu an Güney Kürtleri arasında Soranca hâkim olsa da Irak Anayasa’sında direk lehçeye atıf yapılmıyor ve ‘Arapça ve Kürtçe resmi dil’ olarak kabul ediliyor. Irak’ta Kürtçe’nin Sorani lehçesinin resmiyete geçmesi de 1938 yılına dayanıyor. Irak’ta Melik Faysal yönetimi, Kürtçe’nin herhangi bir lehçesini resmi dil olarak kabul etmek isterken, Sorani lehçesi Irak Kürt aydınlarıdan gelen baskı ile kabul edilmişti." O günden beri Irak’ta okullarda Sorani lehçesi okutuluyor.

Kürtçeler arasında alfabe konusunda da önemli farklılıklar söz konusu. Bu noktada da tartışmalar sürüyor. Kürtçü aydınların ezici çoğunluğu Latin alfabesinin kullanılmasında yana. Bilindiği üzere Kurmanci Latin alfabesiyle, Soranice Arap alfabesiyle yazılıyor.

DİLDE BİRLİK

Kürtleri yaşadıkları coğrafyada ateşe sürenler ve ABD/İsrail’in devlet çıkarları gereği bölücülüğe yönlendirenler gelip bir duvara dayandılar. ABD/İsrail yenildikçe bölücülerdeki panikde artıyor.

Kürdümüz üzerinden bölücü politika yapan ve onun adına terör estirenlerin Türkiye coğrafyasında barınma olanakları gün geçtikçe zorlaşıyor. Türkiye’nin bünyesine yabancı PKK/HDP türü organizasyonların Kürdümüzü anadili üzerinden oyuna getirmelerine müsaade edilmeyecektir.

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi "ortak bir dil oluşturmak" için Kurmanci’yi yasaklıyor ise bunun üzerinde ciddi olarak durmak lazım. Özellikle de Bölücülerin etkisi altında kalan Kürdümüze sesleniyoruz: PKK/HDP ve diğer ufak tefek bölücü örgütlerin "Türkçe konuşma Kürtçe konuş" kampanyalarını boşa çıkaralım. Bu büyük bir oyundur ve bu oyunun parçası olmayalım.

Aydınlık