TEVFİK KADAN
Rusya Federasyonu ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, 2015 yılında 9 farklı alanda işbirliği anlaşması imzalamıştı. Anlaşma kapsamında Rusya, daha önce Rum Kesimi'ne verdiği 2,5 milyar avroluk borcu yeniden yapılandırırken, karşılığında da Rus Donanması'nın Rum limanlarını kullanması konusunda vize almıştı. Fakat anlaşmaya rağmen Rum Kesimi, önceki gün ikmal için Limasol'e gelen 5 Rus savaş gemisinin limana yanaşmasına izin vermedi.
Gelişmeyle ilgili geniş bir habere yer veren Rum Fileleftheros gazetesi, “Rus Gemileri İstenmiyor Fransa ve ABD’nin Savaş Gemileri Normal Şekilde Geliyor” başlığını attı. Haberde, “Rusya’nın Ukrayna’daki işgali devam ettiği ve AB kararları geçerli olduğu sürece, Güney Kıbrıs limanlarının Rus gemileri için kapalı olarak addedilmeleri gerektiği” yazıldı. Rum Yönetimi açısından da Rus gemilerinin “istenmediğini” yazan gazete, sözlü bir notayla 5 Rus savaş gemisinin Limasol'e demirlemesine izin verilmediğini aktardı. Gelişmeyi diplomatik kaynaklardan da doğrulattığını bildiren gazete, ziyaretin daha önceden planlanmış olduğunu kaydetti. Bu durumun Rus gemilerini ikmal için başka bir liman aramak zorunda bıraktığı belirtilen haberde, Rum hükümetinin, Rusya aleyhindeki tedbirlerin artırılması ve Avrupa ulusal hava sahası dışında, üye devletlerin limanlarının da kapanmasına ilişkin olarak Brüksel’de devam eden tartışmaların ruhu içerisinde hareket ettiğine işaret edildi.
KKTC'DE YENİ ÜS
Rum Yönetimi'nin Rusya'ya karşı düşmanca tavrı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin önemli bir alternatif olarak ortaya çıkmasını sağladı. Turizmden spora kadar pek çok alanda yeni işbirliği imkanları doğarken, limanların Ruslara açılmasının da stratejik bir etki yaratacağı değerlendiriliyor.
Türkiye, bir süre önce KKTC'de yeni bir deniz üssü inşa etmek için kolları sıvamıştı. 2018 yılında ilk kez Aydınlık'ın duyurduğu gelişmeye göre; Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Adnan Özbal liderliğinde bir askeri heyet KKTC'ye giderek yeni üssün yeri için keşif çalışmaları yürütmüş, daha sonra da üssün maliyeti, altyapı ihtiyaçları ile fiziki koşulların tespit edildiği teknik çalışmalar tamamlanarak Ankara'ya gönderilmişti. Geçen yıl da KKTC Bakanlar Kurulu, bu yeni üs için İskele'deki Dipkarpaz köyü Zafer burnunda yer alan 145 dönüm araziyi, 30 yıllığına Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığının kullanımına vermişti.
OLLİ REHN KARARI
KKTC'deki liman imkanlarımıza ilişkin Kıbrıs'ın en tecrübeli ismine ulaştık. 32 yıllık deniz görevinde, kılavuzluktan başlayarak Kıbrıs denizciliğinin tamamından sorumlu Limanlar Dairesi Başkanlığı'na kadar her görevi yapan Enver Yetkili, AB'nin verdiği çok önemli bir kararı hatırlattı. Yetkili şunları söyledi: “Bizim limanlarımız uluslararası olarak açıktır. Bu konuda hiçbir sıkıntımız yoktur. Avrupa Birliği'nin 2008 yılında aldığı bir karar vardır: Olli Rehn kararı. Dönemin Genişlemeden Sorumlu AB Komiseri. Rumların bir müracaatı üzerine Avrupa Birliği adına 2008'de açıklama yapmıştı. Biz o dönem Suriye'ye deniz otobüsüyle yolcu götürüp getirmeye başlamıştık. Harpten önceydi. Rumlar, 'AB buna engel olmalı' dediler. AB de konuyu inceleyince dedi ki; 'Sizin Kuzey'de bir denetim, yönetim gücünüz yok. Oradaki bütün işleri yapan Kuzey'deki yönetimdir. Dolayısıyla oradaki bir limanın açık ya da kapalı olmasını tayin edecek olan da Kuzey'deki yönetimdir.' Bu nedenle KKTC limanlarının tümü, Girne, Mağusa ve Gemikonağı, genel trafiğe, uluslararası trafiğe açıktır. Bu konuda Olli Rehn'in çok net ifadeleri vardır.” KKTC limanlarının sivil ve askeri gemilerin yanaşması için gerekli altyapı imkanlarına da sahip olduğunu bildiren Yetkili, “Altyapı imkanlarımız vardır. Su ve yakıt temin edilebilir. Türk savaş gemileri zaten buraları kullanıyorlar. Limanlarımız herkese açıktır.” diye konuştu.
DOĞU AKDENİZ'DE ASKERİ HAREKETLİLİK
Rusya'nın Ukrayna'daki operasyonuyla birlikte Doğu Akdeniz'deki askeri hareketlilik de arttı. ABD uçak gemisi USS Harry S. Truman'ın Kuzey Ege'ye geleceği bildirilirken, Fransız uçak gemisi Charles de Gaulle'nin Limasol açıklarında bulunduğu kaydedildi. Bununla birlikte çok sayıda ABD savaş gemisinin de Kıbrıs açıklarına geldiği belirtildi. Geçen çarşamba USS Ross isimli Amerikan destroyeri ile Rum Milli Muhafız Ordusu'na bağlı “İoannidis” adlı açık deniz karakol gemisinin Limasol’un güneyinde, “CYP/USA 01/2022” kod adlı ilk ortak deniz tatbikatını icra ettiği öğrenildi. Rusya'nın ise 20 parçalık filosunun TartusKıbrıs arasında devriye attığı bildirildi.
Aydınlık
