Kurtuluş Savaşının Manevi Reisi
Mehmet Rıfat BÖREKÇİ
29 Kasım 1860’da Ankara’da doğdu. Önce sıbyan mektebini, sonra Ankara Rüştiyesini bitirdi. İstanbul’a giderek Beyazıt dersiamlarından Âtıf Bey’in derslerine katıldı ve icâzet aldı. Açılan bir imtihanı kazanarak 17 Şubat 1890’da Ankara’daki Fazliye Medresesi’ne müderris oldu. 22 Ekim 1898’de Ankara İstînaf Mahkemesi üyeliğine tayin edildi. 18 Mart 1907’ye kadar bu görevde kaldı. 7 Aralık 1907’de Ankara müftüsü olarak görevlendirildi. Görevleri sırasında çeşitli paye ve nişanlarla ödüllendirildi.
Millî Mücadele’nin ilk yıllarında Ankara Müdâfaai Hukuk Cemiyeti’ni kuran ve bu cemiyetin başkanı olan Rifat Efendi Millî Mücadele’yi destekledi. 23 Nisan 1920’de Menteşe’den (Muğla) milletvekili seçilerek ilk meclise katıldı. Bu arada Şeyhülislâm Dürrîzâde’nin Millî Mücadele aleyhinde verdiği fetvayı reddeden bir fetva verdi. Hâkimiyeti Milliye gazetesinde neşredilerek yurdun her tarafına dağıtılan bu fetva halkın Millî Mücadele etrafında toplanmasında son derece etkili oldu.
Bunun üzerine İstanbul hükümeti tarafından 25 Nisan 1920’de müftülük görevinden azledildi. Ayrıca I. Örfî İdare Dîvânı Harbi tarafından Milli Mücadele’ye destek olduğu gerekçesiyle idamına ve mallarının müsadere edilmesine karar verildi. Ancak Ankara hükümeti Rıfat Efendi’yi derhal müftülük görevine iade etti. 5 Eylül 1920’de kabul edilen “Nisabı Müzakere Kanunu”, memurluk ile milletvekilliğinin bir kişi üzerinde bulunmasını yasakladığından Ankara Müftülüğü’nü tercih ederek Menteşe (Muğla) milletvekilliğinden istifa etti. İstifasının 27 Ekim 1920 tarihli birleşimde kabul edildi.
Diyanet İşleri Reisliği’nin kurulması üzerine 30 Mart 1924’te Türkiye Cumhuriyetinin ilk Diyanet İşleri Reisi oldu ve vefat ettiği 5 Mart 1941 tarihine kadar Diyanet İşleri Başkanlığını yürüttü. Kabri Cebeci Asrî Mezarlığı’ndadır.