ABD’de Biden yönetiminin, Trump’tan devraldığı Çin politikasını benzer bir biçimde sürdürüleceğine dair belirtiler, göreve başlar başlamaz görülmüştü. Bu yılın Şubat ayında Pentagon’da “Çin Görev Gücü” kuran ABD, Dışişleri Bakanlığı ve CIA’ya bağlı ayrı ayrı “Çin masası” grupları oluşturmuştu.
Pentagon’un önceki gün açıkladığı 192 sayfalık rapor, esas olarak Çin Halk Kurtuluş Ordusu (HKO)’nun gelişimine odaklansa da askeri stratejiyi belirleyen siyasi, ekonomik ve ÇKP liderliğinin 2049 hedefleri de raporda geniş yer tutuyor. Rapor “Çin’in Stratejisini Anlamak”, “Yeni dönemde Çin Silahlı Kuvvetleri’nin Görevleri”, “Çin’in Çevresi Üzerindeki Gücü, Yeteneği ve Faaliyetleri” gibi birkaç ana konuya odaklanıyor. Raporda ana bölümlere ek olarak “Çin’in 13. Beş Yıllık Kalkınma Planının Değerlendirilmesi”, “ÇinHindistan Sınır Çatışması”, “ÇinTayvan Kuvvetlerinin Karşılıklı Verileri” gibi ek bölümler de bulunuyor.
‘ULUSLARARASI SİSTEME MEYDAN OKUYAN TEK RAKİP’
Raporun girişinde, özet kısmında şunlar vurgulanıyor: “Çin, ABD’yi uzun zamandır bir rakip olarak görmüştür ve stratejik rekabet görüşünü, güçlü ulus devletler arasındaki rekabetin yanı sıra karşıt sistemlerin çatışması açısından da nitelendirmiştir. Geçici Ulusal Güvenlik Stratejik Rehberliğinde ifade edildiği gibi, Çin ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik gücünü istikrarlı ve açık bir uluslararası sisteme sürekli bir meydan okuma getirmek için birleştirebilecek tek rakiptir.
“Çin, hırsları ve niyeti konusunda giderek daha açık oynuyor. Pekin, ‘Çin ulusunun büyük gençleşmesini’ sağlama stratejisinin hayati bir bileşeni olarak otoriter sistemi ve ulusal çıkarlarıyla daha iyi uyum sağlamak için uluslararası düzeni yeniden şekillendirmeyi hedefliyor. Bu dünya görüşüne göre, Pekin’in tercihlerini küresel ölçekte ileri sürmesi için askeri güç de dâhil olmak üzere kapsamlı ulusal gücünün tahakkuku, koşulları belirlemek için gereklidir.
“Bu yılki faaliyet raporu, Halk Kurtuluş Ordusu’nun (HKO) olgunlaşmasını ve Çin’in ulusal stratejisinin yeni bir aşamasına geçerken ülkenin gelişen ulusal gücünü belirlemeye devam ediyor. Çin’in 2049 yılına kadar ‘Çin ulusunun büyük gençleşmesini’ sağlama konusundaki ulusal stratejisi, HKO’yu güçlendirme hedefleriyle derinden bütünleşmiştir.”
‘Xİ’NİN ORDUYU MODERNLEŞTİRME HEDEFİ’
“Genel Sekreter Xi Jinping 2017 yılında ,19. Parti Kongresinde yaptığı konuşmada HKO modernizasyon hedefini ortaya koydu: 2035 yılına kadar HKO modernizasyonunu ‘temel olarak tamamlamak’ ve 2049 yılına kadar ‘dünya standartlarında’ bir orduya dönüştürmek. HKO, 2020 yılı boyunca iddialı modernizasyon hedeflerini sürdürmeye, büyük organizasyon reformlarını iyileştirmeye ve bu hedefler doğrultusunda savaşa hazırlığını geliştirmeye devam etti.”
‘UZAY, SİBER VE NÜKLEER KUVVETLER GELİŞİYOR’
“Bu, HKO’nun ortak uzun menzilli hassas saldırılar gerçekleştirme yeteneklerini geliştirmesini, giderek daha karmaşık uzay, siber savaş yetenekleri geliştirmesini ve nükleer kuvvetlerinin büyük ölçekli genişlemesini hızlandırmasını içerir. 2020’de Çin Komünist Partisi (ÇKP), HKO’nun yeteneklerinin ‘akıllı’ savaş için bir sistem içinde ağa bağlanacak modernizasyonu olarak anlaşılan 2027 hedeflerini, HKO modernizasyonu için yeni bir kilometre taşı duyurdu. Gerçekleştirildiği takdirde, HKO’nun 2027 modernizasyon hedefleri, Tayvan için beklenmedik durumlar dâhil Pekin’e daha güvenilir askeri seçenekler sağlayabilir.”
‘ORTAK KADER TOPLULUĞU’
Pentagon, raporun sadece askeri bileşenler içermediğini, ÇKP’nin yönetişimi ve Xi’nin sıklıkla vurguladığı ‘ortak kader topluluğu’ teriminin Çin’in mevcuy uluslararası düzene karşı stratejisi bağlamında incelendiğini belirtiyor.
‘2049’A KADAR ABD’NİN KÜRESEL LİDERLİĞİNİ GEÇMEK’
Raporun ‘Çin stratejisini anlamak’ kısmının özeti şu ifadelerle belirtiliyor:
“Çin’in stratejisi, ABD’nin küresel nüfuzuna ulaşmak veya aşmak, ABD’nin HintPasifik bölgesindeki ittifaklarını ve ortaklıklarını yerinden etmek, uluslararası düzeni Pekin’in otoriter sistemine ve ulusal çıkarlarına daha avantajlı olacak şekilde revize etmek için 2049 yılına kadar ‘Çin ulusunun büyük gençleşmesini’ sağlamayı hedefliyor. Bu strateji, Çin’in ulusal gücünü genişletmek için geniş kapsamlı çabaların kararlı bir arayışı olarak nitelendirilebilir.
“Kovid19 pandemisinin yarattığı zorluklara rağmen Pekin, ekonomik büyümesini sürdürmek, silahlı kuvvetlerini güçlendirmek ve küresel ilişkilerde daha iddialı bir rol almak dâhil olmak üzere genel gelişimini ilerletme çabalarını sürdürdü. ÇKP hem uzun hem de kısa vadeli ekonomik eğilimlere yanıt olarak yeni bir ekonomik stratejik görev ya da ‘ikili dolaşım’ (双循环) adı verilen yeni bir ‘kalkınma modeli’ açıkladı.
“Çin’in stratejik rekabet görüşü, güçlü ulusdevletler arasındaki rekabet ve karşıt ideolojik sistemlerin çatışması olarak nitelendirilebilir. Pekin, ABD’nin Çin’i caydırmaya giderek daha kararlı görüyor ve stratejisinde potansiyel engeller yaratıyor. Ek olarak, Çin liderleri, ilginin farklılaştığı alanlarda ABD ve diğer ülkelerle yüzleşmeye giderek daha istekli hale geliyor.” Aydınlık
*Yarın ‘Dış Politika, Ekonomi Stratejisi, Askeri Sivil Füzyon Geliştirme Stratejisi ve Savunma Politikası” bölümlerinin incelemesiyle devam edecek
