Yılda yaklaşık 800 bin ila 1 milyon ton patates üretiminin yapıldığı ve Türkiye genelindeki üretimin yaklaşık yüzde 17’sine sahip olan Niğde, Mısır’dan getirilen ‘ithal patates skandalıyla’ çalkalanıyor. İddiaya göre, Mısır’dan ithal edilen binlerce ton patates, gemilerle Mersin Limanı’na, oradan da TIR’larla, patates üretiminin en çok yapıldığı Niğde’ye getirildi. İthalatçı firma, kilosunu 2 liraya verdiği patatesi, Organize Sanayi Bölgesi yakınlarında, üretimi durdurulan bir tekstil fabrikasının deposuna doldurdu. Aracıların ise ithalatçı firmadan aldıkları ithal patatesleri 2.3 liraya Türkiye’nin değişik bölgelerine nakletmeye başladığı öğrenildi.
İTHALAT DARBESİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, depolarda yerli patates üreticisine ait 5060 bin ton patatesin satılamadığı için çürümeye yüz tuttuğu bir dönemde, Mısır’dan patates ithal edilmesi ve bu patateslerin de patates üretiminin en çok olduğu Niğde’ye getirilmesinin yerli üreticiye vurulan bir darbe olduğunu söyledi. Gürer, “Virüs salgınıyla mücadele edilen bir dönemde böyle bir kötülüğü, yerli üreticiye düşman bile yapmaz” dedi.
Patateslerin muhafaza edildiği depoların büyük çoğunluğunun eski tip depolar olduğu için ürünlerin kısa süre içinde çillenmeye başladığını ve çürümeye yüz tuttuğunu ifade eden Gürer, “Türkiye’de önemli avantajlar sağlayan ve 41 ilde uygulanan Lisanslı Depoculuk Sistemi ne yazık ki Niğde’de uygulanmıyor. Lisanslı depoculuğun uygulandığı illerde hasat dönemlerinde ürünler arz yığılması nedeniyle oluşan fiyat düşüşleri olmuyor ve piyasa dengeleniyor. Tarım ürünleri üretici açısından kolay pazarlanabiliyor. Modern koşullarda muhafaza ediliyor ve nakliye masrafları da en aza indiriliyor. Ancak Niğde maalesef 41 ilde uygulanan bu sistemin dışında kaldığı için ürünler eski tip karadamlarda havaların kısmen ısınması ile çürümeye yüz tutuyor” diye konuştu.
İTHALAT SERBEST İHRACAT DEĞİL
Ticaret Bakanlığı’nın birkaç ay önce, “İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallar” tebliğinde değişiklik yaparak, patates ve kuru soğanın yurt dışına ihracatına izin zorunluluğu getirdiğini de anımsatan Gürer şunları söyledi: “Geçen yılda patates ithalatında gümrük vergisi sıfırlanmış ve 200 bin ton patates ithal edilmesinin önü açılmıştı. Bu yıl gerek depoda patates varken gerekse de Çukurova’da turfanda patates hasadı başlamışken, ithal patates getirmek üreticiye bir darbedir. İktidar, kendi kendine yeten bir ülke olduğumuzu söylerken samandan sonra 71 ilde yetişen patatesi bile ithal etmektedir. İşin ilginci, Tarım Müdürlüğü'nün dahi ithal patatesin Niğde’de depolandığından haberi olmamasıdır. Tüm ürün stoklarımız yeterli diye açıklamalar yapan Tarım ve Orman Bakanı patatesin ithal edildiğinden haberi yok mu? 10 tır patates daha bir kaç gün içinde Niğde’de olacakmış, İthal patates dağıtımı da Niğde’den oluyor. Dalga geçer gibi.”
İthalatla ilgili olarak Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine yönelttiğimiz sorulara ise yanıt alamadık.
'DERHAL DURDURULMALI'
Vatan Partisi Niğde İl Başkanı M. Emin Akyüz üretim sezonu başlarken 800 ton patates ithal edildiğine ilişkin bilgi aldıklarını belirterek şunları söyledi: “Adana gibi güney illerimizde patates üretimi başladı. Bir süre sonra Niğde ve çevresinde de hasat kaldırılacak. Üretim sezonunda patates ithal edilmesinin hiçbir mantığı yoktur. İthalat, hele hele sezonda ithalat üreticiye vurulmuş en büyük darbedir. İthalata hemen son verilmelidir. tarımda sorunların çözümü için planlı üretime ve kooperatifleşmeye destek verilmelidir. Tarımsal üretim tarıma dayalı sanayi ile eşgüdüm içinde değerlendirilmeli.”
NİĞDE ZİRAAT ODASI: İTHALAT SIKINTI YARATIR
Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar, Niğde’ye getirilen ithal patatesle ilgili Aydınlık’ın sorularını yanıtladı. Niğde’ye ithal patates geldiği iddialarını kendilerinin de duyduğunu kaydeden Kenar, “Patates ithalatı üreticiler açısından sıkıntılı. Şu anda depolarda hala patates var. Bu mevsimde yapılan ithalat özellikle Adana yöresinin patates üreticilerini olumsuz etkiler. İthal edilen patateslerin bir fabrikanın deposunda olduğu bildiriliyor. Hataylı bir firmanın ithal ettiğini öğrendik. Halde olsa gidip bakarız. Ama patateslerin depolandığı yer özel mülkiyet olduğu için girilemiyor” dedi.
TARIM BAKANLIĞI: BİZ İHRACATÇI ÜLKEYİZ!
Tarım ve Orman Bakanlığı Basın Bürosundan konuya ilişkin yapılan açıklamada, “Türkiye, 2019’da yaklaşık 5 milyon ton patates üretimi gerçekleştirmiş olup net ihracatçı konumdadır” denildi. Bu yılın ilk 3 ayında 5 bin ton patates ithal edildiği kaydedilen açıklamada, bunun yüzde 97,5’i olan 4.820 tonun tohumluk amaçlı yapıldığı kaydedildi. Aydınlık'a ayrıca sözlü olarak bilgi veren yetkili, bu ithalatın yıllardır komşular arasında yapılan bir uygulama olduğunu ve tohumluk amaçlı sınırlı alım yapıldığını, bunun ötesinde patatesi ithalatının söz konusu olmadığını ifade etti.
