Rus ve Ukrayna’lı heyetler İstanbul’da masaya oturdu. Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nde iki gün sürmesi planlanan müzakereler tek toplantıyla son buldu. Toplantı sonrası iki tarafın da açıklamalarında müzakereye dair olumlu mesajlar vardı. Bir sonraki adım olarak iki tarafın dışişleri bakanlarının bir anlaşma imzalaması bekleniyor.
‘İKİ ÖNEMLİ ADIM ATTIK’
Rus heyeti başkanı Vladimir Medinskiy gazetecilere verdiği demeçte, İstanbul'da yapılan RusUkrayna görüşmelerinin yapıcı olduğunu söyledi.
Medinskiy, görüşmelerde Ukrayna tarafının açıkça ifade edilmiş somut bir pozisyon aldığını söyledi. Yetkili, Kiev'in önerilerinin yakın gelecekte incelenip Putin’e rapor edileceğini ve ardından Moskova'nın bir yanıtla geri döneceğini söyledi. Medinskiy ayrıca, Rusya'nın siyasi ve askeri alanlarda gerilimi azaltmak adına iki adım attığını söyledi. İlk adım, Rusya'nın Kiev'e, iki ülke lideri arasındaki olası toplantıyı ilerletmesini teklif etmesi. Başlangıçta Putin ve Zelenskiy'nin Dışişleri Bakanlıkları bir barış anlaşması başlattıktan sonra bir araya gelmeleri gerekirken, şimdi bu iki etkinliğin aynı anda yapılması öneriliyor. İkinci adım, Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Alexander Fomin tarafından açıklandı. Fomin, "Müzakereler pratik şartlara doğru ilerlerken, Rusya Savunma Bakanlığı Kiev ve Çernigov'a yönelik askeri faaliyetleri büyük ölçüde azaltmaya karar verdi." ifadelerini kullandı.
Medinsky, Rus devlet ajansı TASS'a verdiği demeçte, Ukrayna'nın yazılı önerileri arasında kitle imha silahlarının üretimi ve konuşlandırılmasının yanı sıra Ukrayna'da yabancı askeri üslerin konuşlandırılmasının yasaklanmasının da yer aldığını belirtti. Medinsky ayrıca, Kiev'in tutumunun aynı zamanda Kırım ve Sivastopol'un askeri güçle Ukrayna'ya iade edilmesini reddetme anlamına geldiğini söyledi.
NATO’NUN 5.MADDESİ TARTIŞMASI
Kiev heyetinin bir üyesi olan Alexander Chaly ise, Ukrayna'nın NATO’nun içerik ve biçim olarak 5. Maddesine benzer bir güvenlik garantisi verilmesi halinde tarafsız ve nükleer olmayan bir statü benimsemeyi kabul ettiğini söyledi. Rusya ise bunu kabul etmiyor. Chaly’e göre, garantiler askeri yardımı ve diplomatik bir çözüme ulaşmak için üç günlük istişarelerin ardından uçuşa yasak bölge kurulmasını öngörmeli. Kiev'e göre garantörler, BM Güvenlik Konseyi'nin (Rusya dahil) daimi üyelerinin yanı sıra Almanya, İsrail, İtalya, Kanada, Polonya ve Türkiye'yi içerebilir. Ukrayna'nın iktidardaki Halkın Hizmetkarı partisinin parlamento başkanı ve görüşmelere katılan David Arakhamiya'ya göre ise, garantiler Kırım ve Donbass'ı kapsamayacak. Kiev ayrıca garantör ülkelerden Ukrayna'nın mümkün olan en kısa sürede Avrupa Birliği'ne katılmasına yardım etmesini talep ediyor.
KREMLİN’DEN OLUMLU MESAJ
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, önceki gün İstanbul’da yapılan RusyaUkrayna görüşmelerinden bazı olumlu sonuçlar çıktığını belirterek “Ukrayna’nın en azından tekliflerini somut olarak formüle etmesi ve kağıda dökmeye başlaması olumlu. Şimdiye kadar bunu başaramadık. Bu olumlu bir unsur.” dedi.
Peskov, başkent Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Rus ve Ukraynalı heyetlerin önceki gün İstanbul’da yaptıkları müzakerelere ve gündemdeki diğer konulara dair değerlendirmelerde bulundu.
Müzakerelerde Rusya heyetine başkanlık eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy’in görüşmelere ilişkin detaylı bilgi vereceğini anlatan Peskov, “Ukrayna’nın en azından tekliflerini somut olarak formüle etmesi ve kağıda dökmeye başlaması olumlu. Şimdiye kadar bunu başaramadık. Bu olumlu bir unsur.” diye konuştu.
Peskov, müzakerelerin sonucuyla ilgili fazla umut verici bir yorum yapamayacağını aktararak “Şu ana kadar, çok umut verici, bir dönüm noktasının olduğunu söyleyemeyiz, daha yapılacak çok fazla iş var.” diye konuştu.
ZELENSKİY GÖRÜŞMEDEN MEMNUN
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, İstanbul'daki müzakereleri olumlu bulduğunu kaydetti. Rusya'nın askeri operasyonlarının 34. gününde açıklama yapan Zelenskiy, Ukraynalı ve Rus müzakere heyetlerinin İstanbul Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde bir araya gelmesini değerlendirdi.
İstanbul'daki müzakereleri olumlu bulduğunu belirten Zelenskiy, "Müzakere platformundan aldığımız sinyaller olumlu olarak adlandırılabilir. Ancak bu sinyaller, Rus silahlarını susturmuyor." dedi.
"Ukrayna Silahlı Kuvvetleri ve savunmaya katılan herkes, bugün hayatta kalmamızın tek garantisidir" diyen Zelenskiy, yıkmaya devam eden bir devletin temsilcilerinden gelen sözlere güvenmek için bir neden görmediğini sözlerine ekledi.
BİDEN: TAKİP EDİYORUZ
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya ve Ukrayna heyetlerinin Türkiye’deki müzakerelerini izlediklerini ve Rusya’nın bundan sonraki adımlarını takip edeceklerini bildirdi.
Biden, Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong ile Beyaz Saray'da yaptıkları görüşme sonrası basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda bir gazetecinin "Rusya'nın Kiev ve Ukrayna'nın kuzeyindeki başka bir şehirde askerlerini azaltacağı açıklamasına ilişkin görüşünüz nedir? Savaşta sona yaklaşıldığı olasılığını görüyor musunuz? Yoksa Rusya'nın yeni askeri çabalarını düzenlemek için zaman kazanmaya çalıştığını mı düşünüyorsunuz?" sorusu üzerine Biden şunları söyledi:
"(Rusya'nın) Eylemlerini görene kadar herhangi bir şey söyleyemem. Dediklerini yapacaklar mı göreceğiz. Bugün Türkiye'de müzakereler oldu. Ben de NATO ortaklarımız Fransa, Almanya ve İngiltere liderleri ile görüştüm. Rusların önerisinin ne olduğunun görülmesi konusunda bir fikir birliği var."
Biden, Rusya'nın adımlarını izlerken bir taraftan da Rusya'ya yaptırımları ve Ukrayna'ya savunma yardımlarını sürdüreceklerinin altını çizerek "Yaşanan gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyoruz." dedi.
