YUNUS EMRE ÖZGÜN

Dünya genelinde doğal gaza olan ihtiyaç, soğuk havaların ve sanayideki ihtiyacın etkisiyle artmaya devam ediyor. Talep artarken enerji arzında sıkıntıların yaşanması, Avrupa ülkelerini endişelendiriyor. Avrupa’da doğal gaz depolarının doluluk oranının, geçen yıla göre önemli ölçüde gerileyerek yüzde 52’den yüzde 37,5’e düştüğü bildirildi.

18 MİLYAR METREKÜPLÜK GERİLEME

Anadolu Ajansı’nın (AA), enerji örgütü Gas Infrastructure Europe’dan (GIE) derlediği verilere göre, Ocak 2021’de Avrupa’nın doğal gaz depolarındaki doluluk 60 milyar metreküpken, Ocak 2022’de 42 milyar metreküp olarak kaydedildi. Böylece Avrupa genelindeki 1 yıllık gaz stok farkı, 18 milyar metreküp oldu. Stoklardaki erimenin, soğuk havalar nedenliyle artan tüketimin yanında, Rusya’dan gelen gaz miktarındaki azalma ve hidroelektrik santrallerindeki üretimin düşmesinden kaynaklandığı ifade ediliyor. Bazı AB yetkilileri Rusya’yı suçlarken uzmanlar, Rusya’nın anlaşmalara uygun hareket ettiğini belirtiyor.

ALMANYA KRİTİK SEVİYENİN ALTINDA

Avrupa’da en fazla doğal gaz stoku bulunan ülke, 10 milyar metreküp ve yüzde 47 doluluk oranıyla İtalya oldu. Kuzey Akım2 tartışmalarının odağındaki Almanya’nın doğal gaz stoku ise 8,7 milyar metreküple yüzde 35’e geriledi. Gaz stokunun, kritik seviye olan yüzde 40’ın altına düşmesi, Alman hükümetini endişelendiriyor. Elektrik üretimini kendi nükleer santrallerinden karşılayan Fransa’nın doğal gaz depolarındaki doluluk oranı ise 4,4 milyar metreküple yüzde 33 oldu. Avrupa’da gaz stoku açısından görece rahat olan ülkelerin, 200 milyon metreküple yüzde 80 doluluğa sahip Portekiz ve 750 milyon metreküple yüzde 75 doluluğa sahip Birleşik Krallık olduğu belirtildi.

LNG, KUZEY AKIM2’YE ALTERNATİF DEĞİL

Avrupa’nın yüzde 40’ını, Almanya’nın enerji ihtiyacının yarısından fazlasını karşılayan Rusya’nın, olası yaptırımlara karşı, gaz arzını durdurabileceği düşünülüyor. Öte yandan Rusya’nın, Avrupa’ya yüzde 15 daha fazla gaz tedarik etme kapasitesinin olduğuna dikkat çekiliyor. Bu nedenle Almanya’nın, ABD’nin Rusya’yı devre dışı bırakmak amacıyla alternatif gösterdiği sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatına, maliyet ve risk açısından sıcak bakmadığı belirtiliyor. Almanya’nın enerji güvenliği bakımından UkraynaRusya geriliminde ABD ile Birleşik Krallık’ın saldırgan tutumunu paylaşmadığı ve Kuzey Akım2’nin, Almanya için bir tercih değil zorunluluk olduğu vurgulanıyor.

ÇÖZÜM: AVRASYA’NIN BÜTÜNLÜĞÜ

İktisatçı Hakan Topkurulu, enerji krizinin Avrupa merkezli olmak üzere tüm dünyayı etkilediğini belirtti. ABD’de, son kırk yılın en yüksek enflasyonunun kaydedildiğine dikkat çeken Topkurulu, ABD’nin bu durumdan kısa vadede kurtulma şansı olmadığını söyledi. Avrupa için çözümün basit olduğunu ve Avrupa’nın komşusu Rusya’dan geçtiğini ifade eden Topkurulu, buna karşı ABD’nin Rusya’yı tecrit etmeyi hedefleyen saldırganlığının, NATO eliyle Avrupalı devletlere dayatıldığını; Rusya’nın ise, kendine yönelen tehditlere karşı önlem aldığını belirtti:

“Rusya, kendisine karşı koçbaşı olarak kullanılan Ukrayna’yı devre dışı bırakmak için Kuzey Akım2 boru hattını inşa etti. Ancak Almanya, ABD’nin baskısı nedeni ile bu boru hattını kullanamıyor. ABD, Avrupa’yı çok pahalı olan sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) zorluyor. Bu da enerji fiyatlarını çok pahalı hale getiriyor. Çözüm, Avrupalı devletlerin ABD güdümünden kurtularak, kendi milletlerinin çıkarları doğrultusunda Avrasya’nın bütünlüğü içinde yer almasıdır. Almanya, ABD’nin kendi içindeki sorunlara yönelmesinin de etkisiyle, gereken siyasi iradeyi gösterecek ve Kuzey Akım2’ye ruhsat verecektir.”

‘Gaz fiyatları 10 kat arttı’

Avrupa’da elektrik fiyatları, megavat saat başına 80 avroya dayandı. Artışın, 20102019 aralığına göre yüzde 300 olduğu belirtildi. Aralık 2021’de ise fiyatlandırma 188 avroya ulaştı. İngiltere’de doğal gaz faturalarına nisan ayından itibaren yıl boyunca 841 avroluk artış olacağı bildirildi. Konuya ilişkin ABD ziyareti öncesi açıklama yapan AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, fiyatların 6 ila 10 kat arttığını ve bu sorunun sadece fiyatlar açısından değil, AB’nin enerji güvenliği açısından da en önemli gündem olduğunu belirtti. Sorunun kaynağı olarak Rusya’yı gösteren Borrell, Avrupa devletlerini, enerji bağımsızlığı için yeterli adımları atmamakla suçladı ve ABDAB iş birliğinin artması gerektiğini savundu. Avrupa’nın, en büyük LNG tedarikçisi olduğunu belirten Borrell, Norveç, Katar, Azerbaycan ve Cezayir ile görüştüklerini söyledi. Borrell, AB’nin acilen gaz rezervlerini artırması gerektiğini ve bu yönde İber Yarımadası’nın, Avrupa’yla daha fazla bütünleştirilmesi hedeflerinin olduğunu ifade etti. Uzmanlar, Avrupa’nın enerji güvenliğini, yenilenebilir enerji ve LNG ile sağlamanın gerçekçi olmadığını belirtiyor. Aydınlık