Çin’in dev projesi "Kuşak ve Yol"da Türkiye önemli bir merkez olacak. Çin bu çerçevede Türkiye’yi mercek altına aldı. Bir yandan Türk mallarına iç pazarını açarken diğer yandan Türkiye’ye yönelik finans akışını hızlandırdı. Eş zamanlı yürütülen çalışmada Türk firmalarının Çin’e ilgisi artarken, Çinli firmaların Türkiye’ye ilgisi de yoğunlaştı. Çinli firmalar Türk sanayisini incelerken hem yeni yatırımlar, hem de zor durumdaki firmaları alarak ayağa kaldırma konusunda faaliyetlerini artırdıkları belirlendi.
TÜRKİYE ÇİN BANKALARININ ODAĞINDA
Çinli yetkililer Kuşak ve Yol Projesi’nde Türkiye’nin çok önemli bir konumda olduğunu vurgularken, Türkiye’nin Asya’dan Avrupa’ya açılan köprü olmasının Türkiye’nin stratejik konumunu güçlendirdiğini vurguluyorlar. Bu çerçevede Çin bankalarının Türkiye’ye ilgisi artmış durumda.
Garanti Bankası Şangay Temsilcisi Noyan Rona Çin’in Türkiye’ye ilgisi ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, iki Çin bankasının Türkiye’de faaliyetlerini artırmasının yanında Çin ihracat sigorta şirketi Sinosure’un da finansman desteği ve hatta mal ticaretinde de daha etkin olmaya başladığını bildirdi. Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre Rona, bu durum Çinli şirketlere Türkiye’deki faaliyetleri için kredi garanti desteği sağladığını ifade etti. Böylelikle Çinli şirketlerin Türkiye’deki yatırım hamlelerinde daha rahat davranma olanağına kavuştuğunu vurguladı.
Çin ihracat sigorta şirketinin Türkiye’de tanıtım gibi dolaylı faaliyet aşamasını geçip doğrudan Türk firmalarının risklerini üstlenmeye başladığını da kaydederek, "Daha önce Türkiye için Çinli şirketlere tanıtım yapmakla yetinen kuruluş artık riski üstlenerek daha doğrudan hamleler yapmaya başladı. Sinosure’un aktif tutum takınması, Çin Eximbank ve Çin Kalkınma Bankası’nın ülkemizde proje finansmanı konusunda daha cesur davranmasına yardımcı oluyor. Sinosure aynı zamanda ülkemiz bankalarıyla da işbirliği ilişkileri tesis ediyor" dedi.
TÜRK BANKALARINA KREDİ
Bu arada özel bir Türk bankasının Çin Kalkınma Bankası’ndan 200 milyon dolarlık bir kredi sağladığı öğrenildi. Ayrıca bir kamu bankasının dış ticarete kaynak aktarmak için ihracatçılara kredi sağlayan finans kuruluşu Çin Eximbank’tan kredi sağladığı açıklandı.
Çin’in Türkiye’de son 10 yılda yaptığı yatırım miktarı bir milyar dolar civarında. Çin’in İstanbul Başkonsolosu Cui Wei, Çin’in yeni yatırımları konusunda bilgi verdi. Geçen hafta BloombergHT’den Ceren Dilekçi’ye konuşan Başkonsolos Cui Wei, Türkiye’deki Çin yatırımlarının yıl sonu itibarıyla dört milyar doları aşmasını beklediklerini bildirdi. Bu mevcut yatırımların dörde katlanması anlamına geliyor.
ALTYAPI YATIRIMLARI
Çin Türkiye’de ilgilendiği alanlar arasında ilk sırada altyapı yatırımları var. İstanbul Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde İtalyan şirketin payını almak için görüşmelere devam ediyorlar. Bunun yanında Çinli firmaların zor durumdaki çok sayıda firma ile görüştükleri, kapanma noktasına gelen fabrikalarda üretimin devam ettirilmesi için sermaye ve yeni yatırım konusunda çalıştıkları ifade ediliyor.
TÜRKİYE’DE ÜRETİP AVRUPA VE AFRİKA’YA SATMAK
Çin’in Türkiye’ye yönelik ilgisini artıran en önemli etken Avrupa’ya yakınlık, gelişmiş işgücü ve Ortadoğu ve Afrika ülkelerine hitap eden konumu. Bu konumun Çin’in Kuşak ve Yol Projesi’ne uyumlu olduğunu kaydeden uzmanlar, Çin’in Türkiye’de üretim yaparak Avrupa ile kesintisiz ticaret hattı kurmak istediğini vurguladılar. Çin’in sadece Türkiye’ye değil tüm bölge ülkelerine yatırımlarını hızlandırdığını belirten uzmanlar, Türkiye’nin Çin yatırımlarından aslan payını alabileceğini, bunun için ekonomi yönetiminin Çin’le ilişkilerde özel bir ekip kurarak çalışma yapması gerektiğini söylediler.
ÇİN’DE SERMAYE VAR
Çin’in ihracat fazlası olduğunu ve dünyanın en büyük döviz rezervlerine sahip ülkelerden biri olduğunu hatırlatan ekonomi uzmanları ve ekonomi bürokratları şu değerlendirmeyi yaptılar:
"Çinliler ülkelere borç para vermek yerine yatırıma gelirler. Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle birçok Türk firması zorda. Sermayeleri yetersiz. Çinliler bu konuda Türkiye’yi yakından takip ediyorlar. Tabi ince eleyip sık dokuyorlar. Çinli firmalar Türkiye’ye yoğunlaşırsa kapanmak üzere olan fabrikalar ayağa kalkar. Üretim artar. Çinli yatırımlar tahminlerden çok daha yukarılara çıkabilir. Bu hem Türkiye’nin hem Çin’in lehine. İşsizliğin önüne geçmek için de ihtiyaç. Gelişmeler olumlu. Daha da hızlandırmak gerekiyor."
ÇİN'DEN KREDİ VE SERMAYE AKIŞI HIZLANDI
Çin’den ülkemize sermaye akışı son dönemde hızlandı. Özellikle ABD ile gerilen ilişkiler sonrası ülkenin son bir yılda dört ayrı ayda ödemeler dengesi krizi yaşaması acil sermaye ihtiyacını gündeme getirdi. Bloomberg’e adının açıklanmasını istemeyen bir kaynak haziran ayında Çin Merkez Bankası’nın Türkiye’ye bir milyar dolar değerinde fon aktardığı bildirdi. Habere göre, aktarılan kaynak, Türkiye ile Çin merkez bankalarının 2012’de imzaladığı TL Yuan Para Takas Anlaşması (swap) kapsamında Türkiye’ye aktarılan ilk yüksek miktardaki fon olma özelliği taşıyor.
Türk Eximbank da mart ayında Çinli dev banka ICBC Turkey Bank ile 350 milyon dolarlık kredi anlaşması imzaladı. Eylül ayında VakıfBank, Türkiye ile Çin arasındaki dış ticaretin finansmanında kullanılmak üzere Çin Exim Bank ile 140 milyon dolar tutarında bir yıl vadeli kredi anlaşması yaptı.
Aydınlık
