Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni doğal gaz keşfinin ayrıntılarına ilişkin basın toplantısı düzenledi.
Sahada 50'den fazla gemiyle yoğun bir çalışma yapıldığını dile getiren Dönmez, “Bir taraftan orada üretilecek gazın karaya getirilmesi ile alakalı olarak 3 hattın yapım işlemleri devam ediyor. Tamamlandı, testleri şu anda yapılıyor. 170 kilometrelik ana iletim hattımız tamamlandı. Glikol basan hattımız tamamlandı. Deniz tabanındaki ekipmanların yönetimini yapacak sinyal hattı da tamamlandı. Bir taraftan da karada bu gazı işleyecek kara işleme tesisini de yüzde 85 oranında tamamladık.” ifadelerini kullandı.
Dönmez, karadaki doğal gaz işleme tesisinin ilk etapta günlük 10 milyon metreküplük gazı işleyeceğini, ikinci fazla birlikte bunun 40 milyon metreküpe çıkarılacağını anlattı.
Sahada 10 kuyunun açıldığını anımsatan Dönmez, “İkinci fazda buraya 30'un üzerinde ilave kuyu açarak devam edeceğiz. Daha önce de açıkladığımız gibi inşallah 2026 gibi buradaki kuyu açma işlemlerinin tamamını bitirmiş olacağız.” dedi.
Dönmez, “Zeki” adı verilen bir yazılımla üretimin kontrol edileceğini ve değerlerin anlık ölçülerek, operatörlere iletileceğini belirterek, şöyle devam etti:
“İlk keşfi Tuna1 kuyusuyla birlikte açıklamıştık. 2020 yılında 405 milyar metreküplük bir keşifti ve 2020 yılında denizlerde yapılan dünyanın en büyük keşfi olarak kayıtlara geçmişti. 2021'de Amasra1 kuyusuyla birlikte ikinci keşfimizi yapmıştık. Orada da 135 milyar metreküplük bir rezerv söz konusuydu. Yine o tarih itibarıyla 2021 yılında dünyanın en büyük ikinci keşfi olarak kayıtlara geçmiş oldu. Böylece, Çaycuma keşfiyle birlikte toplamda 710 milyar metreküplük keşfe ulaşmış olduk. Bir diğer husus da değerlenme çalışması. Sakarya Gaz Sahası'nda 13 kuyu açmıştık ve bunların 3 boyutlu modellemesi yapıldı. Bu çalışmalara göre de rezervi yeniden değerlendirdik. Bu değerlemeyi alanda yetkin en büyük firmalardan DeGolyer & MacNaughton yaptı. Onun yapmış olduğu çalışmalar neticesinde de 540 milyar metreküplük rezervi 652 milyar metreküp olarak revize etmiş olduk. Böylece, Çaycuma sahasındaki 58 milyar metreküp ve Sakarya Gaz Sahası'ndaki ilave miktarla birlikte bu rakam 710 milyar metreküp olarak ilan edilmiş oldu.”
'KIBRIS GAZINDA KKTC'NİN HAKKI VAR'
Bakanı Dönmez, basın açıklamasının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Akdeniz'de yürütülen doğal gaz arama çalışmalarına değinen Dönmez, bu kapsamda Abdülhamid Han Sondaj Gemisi'nin Yörükler1 kuyusunda çalışmalarını tamamladığını ve Mersin'in Taşucu açıklarındaki 2. lokasyonda çalışmalarına devam ettiğini söyledi. Dönmez, “Biz daha önce de söylediğimiz gibi kendi kıta sahanlığımızda, kendi yetki alanımızda arama ve sondaj faaliyetlerine devam edeceğimizi ifade etmiştik. Orada bir iş planı çerçevesinde bu süreç devam ediyor.” dedi.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin tek taraflı ilan ettiği sözde Münhasır Ekonomik Bölge'nin 6 numaralı parselindeki gaz keşfine değinen Dönmez, Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) bu konuda gerekli açıklamaları yaptığını anımsattı.
Dönmez, “Kıbrıs adasında yaşayan herkesin o kaynaklardan istifade etme hakkı var. Bir tarafı yok sayarak yapılacak işlemlerin hakkaniyetli olmadığını değerlendiriyoruz. Bu kapsamda da Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan soydaşlarımızın hak ve menfaatlerinin korunması gerektiğini Dışişleri Bakanlığımız da yaptığı açıklamalarda ifade etti.” diye konuştu.
Karadeniz gazının faturalara nasıl yansıyacağı sorusuna ilişkin soru üzerine Dönmez, gazın cari açığın kapanmasına olumlu yansıyacağını vurgulayarak, “Gazı biz sisteme verelim, bu değerlendirmeleri belki ondan sonra yapmakta fayda var.” ifadesini kullandı.
'KARADENİZ, DOĞU AKDENİZ OLMA YOLUNDA'
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi Başkanı Oğuzhan Akyener, Karadeniz'in gaz rezervleri noktasında Doğu Akdeniz olma yolunda ilerlediğini söyledi. Akyener, “Güneyimize indiğimizde Mısır'ın en büyük keşfi olan Zohr sahası 650 milyar metreküp civarında. İsrail'in en büyük gaz sahası 618 milyar metreküp civarında. Biz şu an 710 milyar metreküpü konuşuyoruz. Rezervlerimiz bu iki ülkenin de en büyük sahalarından daha büyük.” dedi.
Karadeniz'deki gazın bu büyüklüğüyle Hazar Denizi'nde 1 trilyon metreküplük gaz rezervine sahip Şah Denizi Gaz Sahası'na yaklaştığına işaret eden Akyener, “Bu bölgede yeni keşifler de yapılabilir. Bu, Karadeniz'in bir Hazar Denizi olma potansiyeline sahip olduğunu ya da özellikle Doğu Akdeniz olma yolunda ilerlediğinin göstergesidir.” ifadelerini kullandı.
Akyener, rezerv miktarının revize edilmesine ilişkin, Türkiye'nin yerinde gaz miktarını değil ekonomik ve teknik olarak üretilebilen gaz miktarını açıkladığına dikkati çekti.
Türkiye'nin, denizin 3 bin 23 metre altında, dalgıçların inemediği, GPS'in çalışmadığı ortamda, uzaktan kontrollü robotlarla bu çalışmaları yürüttüğüne dikkati çeken Akyener, “Böyle büyük keşifler, bu sektöre daha fazla odaklanmanın, bu sektöre daha fazla yatırım yapabilmenin önünü açıyor. Bu sektörde ARGE'nin, yerli teknolojinin gelişmesinin önünü açıyor.” diye konuştu.
CHP’DE ‘1 TRİLYON DOLARLIK’ RAHATSIZLIK
CHP’li Engin Özkoç, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı doğal gaz müjdesini eleştirdi. Özkoç, “Bu doğal gazı bulup bulup da ne yapıyorlar, gerçekten merak ediyoruz. 18 yıldır her seçim dönemi doğal gaz müjdesi veriliyor.” diye konuştu. 2004’te de Akçakoca açıklarında doğal gaz keşfi açıklandığını belirten Özkoç, “Yıl sonuna kadar doğal gaz karaya çıkartılacak denildi. Çıktı mı? Hayır, bilgimiz yok.” ifadelerini kullandı. 20 Mayıs 2007’de de dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler’in açıklamasını anımsatan Özkoç, “Akçakoca açıklarında çıkartılan doğal gaz konutlarda tüketilen doğal gazın onda birini karşılayacak açıklamasını yaptı. Sonuç, sonuç yok.” şeklinde konuştu.
26 Ağustos 2007’de de Güler’in Karadeniz’de petrol bulunduğu müjdesini verdiğini işaret eden Özkoç, şöyle devam etti: “Müjde tam da Mecliste Cumhurbaşkanlığı 2. tur oylamalarının olduğu güne denk geldi. 2010’da TPAO’nun Karadeniz açıklarında sürdürdüğü doğal gaz arama çalışmalarında bin 600 metre derinlikte yeni rezerv bulunduğu haberi Anadolu Ajansı tarafından duyuruldu. Sonuç, sonuç yok...”
Özkoç, “28 Haziran 2020 Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Akçakoca’da bir doğal gaz keşfi olduğunu duyurdu; sonuç, sonuç yok.” diyerek şunları kaydetti: “20 yıldan beri bir türlü bulup bulup hizmete sunamadıklarını Recep Tayyip Erdoğan açıkladı. Bu yalana gerçekten inanan var mı?”
