Çin Halk Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) eşitlik ve karşılıklı saygı temelinde hazırlanan “birinci faz” ticaret anlaşmasının metni üzerinde anlaştığı bildirildi.
ABD Başkanı Donald Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Çin ile çok geniş kapsamlı bir birinci faz ticaret anlaşması üzerinde anlaştık. Çin, bazı yapısal değişiklikler ve büyük miktarda tarım ürünü, enerji, işlenmiş ürünler ve daha birçok şeyin büyük miktarda satın alımı için mutabık kaldı” bilgisini paylaştı. Çin’e 15 Aralık’ta uygulanması planlanan gümrük vergisi artışının da iptal edildiğini belirten Donald Trump, “İkinci faz anlaşma için bir an önce müzakerelere başlayacağız, 2020 seçimlerine kadar beklemeyeceğiz. Bu herkes için muhteşem bir anlaşma. Teşekkürler” ifadelerini kullandı.
ABD Ticaret Temsilciliği yaptığı açıklamada, “120 milyar dolarlık Çin ürününe yönelik vergi yüzde 7.5’e düşürüldü. 250 milyar dolarlık Çin ürünü üzerindeki yüzde 25 vergi ise korunuyor” dedi.
ANLAŞMANIN İÇERİĞİ
Söz konusu anlaşma metni dokuz bölümden oluşuyor. Ön söz, fikri mülkiyet hakları, teknoloji transferi, gıda ve tarım ürünleri, finansal hizmetler, döviz kuru ve şeffaflık, ticari genişleme, ikili müzakere ile ihtilaf çözümü ve nihai şartlar dokuz bölümün başlıkları arasında.
Her iki taraf da, ABD’nin Çin menşeli ürünlere ilişkin ek tarifelerden vazgeçme taahhüdünü yerine getirme konusunda fikir birliğine vardı.
Uzmanlar anlaşmanın iki ülke halkının ve küresel ekonominin temel çıkarlarına hizmet edeceği değerlendirmesinde bulunuyor. Ayrıca anlaşmanın ekonomi, ticaret, yatırım ve finans piyasası gibi alanlarda olumlu etkiler yaratması bekleniyor.
ÇİN’DEN AÇIKLAMALAR
Çin Ticaret Bakanı Yardımcısı Wang Shouwen, “İki ülke bir ekonomik ve ticaret ön anlaşması metni üzerinde bir görüş birliğine vardı” ifadelerini kullandı. Yekili, ABD’nin Çin ürünlerine uyguladığı cezalandırıcı ek tarifeleri “aşamalı” olarak azaltacağını açıkladı.
Shouwen konuşmasında, “Birinci aşama görüşmeler önemli gelişme kaydetti. Anlaşma Çin’in reform hedefleriyle uyumlu. ABD’den ve diğer ülkelerden yapılan ithalat artacak. Bu anlaşma küresel piyasalardaki güveni artıracak. Bu anlaşma Çin ve ABD arasındaki ekonomik işbirliği için uygun. ABD ile metin üzerinde anlaşmaya vardık. Çin en kısa zamanda anlaşmanın yasal incelemesini tamamlayacak” yorumunu yaptı.
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin, ABD ile ikili ekonomik ilişkilerde birlikte hareket etmeleri gerektiğine inanıyor. Anlaşma, Çin tarafına göre, Çin’de yüksek kaliteli ekonomik kalkınmanın ilerletilmesi için planlanan iç tüketim modeli ile de uyuşma gösteriyor.
EN KAZANÇLI TARAF ÇİN
Uzmanlar, anlaşmanın uygulanmasının fikri mülkiyet haklarının korunmasının iyileştirilmesine, iş ortamının iyileştirilmesine, pazara erişiminin artırılmasına, Çin’deki yabancı firmalar dâhil tüm şirketlerin meşru haklarının ve çıkarlarının daha iyi korunmasına yardımcı olacağı görüşünde.
Ayrıca, anlaşma sonrası Çin’de iç piyasanın genişlemesiyle birlikte, Çin şirketlerinin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları ve iş ilkeleri çerçevesinde ABD dâhil tüm dünya ülkelerinden kaliteli mal ithal edebileceğini, böylece itthalattaki artışın, ülkenin tüketimini artıracağını ve Çin halkının daha iyi bir yaşam için artan ihtiyaçlarını karşılayacağını belirtiyorlar.
Ekonomistler, anlaşmanın, iki ülkenin ekonomik ve ticari iş birliğini geliştirmesine, farklılıkların çözümüne ve ilişkilerin istikrarlı bir şekilde gelişmesine yardımcı olacağı görüşünde. Eğer ticaret savaşı devam etseydi, bundan en çok ABD ekonomisinin olumsuz etkileneceğini ve ABD’ye olan güvenin sarsılacağını belirtiyorlar.
Analistler anlaşmadan en kazançlı çıkan tarafın Çin olduğunu ifade ediyor.
