Dünyadaki ticaret dengelerini değiştirecek Kuzey Denizi rotasından dünyanın en önemli taşımacılık şirketi Maersk, ilk seferini yapmak için yola çıktı. Enerji Uzmanı Dr. Volkan Özdemir, yeni rotayı Çin’in Modern İpek Yolu projesinin tamamlayıcı ayağı olarak değerlendirirken güney rotasındaki ABD egemenliğinin de bu rota ile kırılacağını söyledi.
12 AY AÇIK KALMASI MÜMKÜN
Danimarkalı taşımacılık şirketi Maersk bir ilke imza atarak konteyner gemisiyle kutup dairesinde sefere çıktı. Buzullar sebebiyle daha önce konteyner gemileri için uygun olmayan rota, küresel ısınmanın etkisiyle buzların erimesi sonucu kullanılabilir hale geldi. Kuzey Denizi rotasının Doğu Asya ve Avrupa arasındaki yolu önemli ölçüde kısaltması ve iki kıta arasındaki ticareti hızlandırması bekleniyor. Bazı uluslararası uzmanlar bu rotanın büyük bir küresel nakliye arteri haline gelebileceğini ve Mısır’ın Süveyş Kanalı’na alternatif olabileceğini düşünüyor. Fakat Maersk sözcüsü şu an için bu yolu halihazırdaki rotalara alternatif olarak görmediklerini çünkü burada yolculuğun şimdilik yılın sadece üç ayında mümkün olduğunu belirtti. Öte yandan Rus yetkililer yeni nesil buz kırıcı gemilerin 2020’den itibaren bu rotanın yılın 12 ayında açık kalmasını sağlayabileceğini vurguluyor.
15 GÜN KISALTACAK
Yeni güzergahın Süveyş Kanalı’nı kullanan Doğu AsyaAvrupa hattını 21 bin kilometreden 12 bin 800 kilometreye düşürmesi ve transit süresini 1015 gün kısaltması bekleniyor. İlk seferi düzenleyecek olan konteyner gemisi Venta Maersk, Rusya’dan gönderilen balıkları ve Güney Kore menşeili elektronik ürünleri taşıyor. Geçen perşembe günü Rusya’nın doğu kıyısındaki Vladivostok limanından ayrılan geminin önce Güney Kore’deki Busan’a gitmesi, önümüzdeki hafta başındaysa buradan ayrılarak 1 Eylül civarı Bering Boğazı’ndan geçmesi planlanıyor. Gemi Eylül sonunda St. Petersburg’a varacak. Kuzey Denizi’nden geçmek isteyen gemiler şu ana kadar ancak nükleer enerjili Rus buzkıranlar eşliğinde seyredebiliyor. Venta Maersk, rotaya yelken açan ilk konteyner gemisi olsa da diğer gemi tipleri daha önce bu rotayı kullanmıştı. Örneğin Rus doğalgaz üreticisi Novatek, ilk sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yükünü Temmuz ayında Kuzey Denizi Yolu ile Çin’e ulaştırmıştı.
MODERN İPEK YOLU’NU TAMAMLAYACAK
Kuzey Denizi rotasını Aydınlık’a değerlendiren Enerji Uzmanı Dr. Volkan Özdemir, “Çin’in Modern İpek Yolu’nun deniz ve karasal kısmına bir ek olarak ve uzak gelecek için yeni bir ticaret rotası olarak değerlendirmek mümkün” diyerek rotanın ticari önemine ilişkin şu vurguları yaptı:
“İşin özü; Çin ve diğer Uzak Doğu ülkelerinden Avrupa’ya gidecek malların ulaşım süresi kısalacak ve dolayısıyla fiyatlar ucuzlayarak ticaret hacmi de büyüyecek. Bu uzun zamanlı bir yatırım olacak. Süveyş Kanalı’na bir alternatif değil tamamlayıcı bir etken olarak görmek lazım.”
ABD BALTAYAMAYACAK
Yeni rotaya ilişkin en önemli noktanın siyasi ve askeri çekişmeler olduğuna dikkat çeken Özdemir şunları ifade etti:
“Çin açısından Süveyş Kanalı ve Modern İpek Yolu’nun Akdeniz ayağının bir dezavantajı var. Bu bölge halen ağırlıklı olarak ABD Donanması tarafından güvenliği sağlanan bir rota. Çin buna karşılık zaten müthiş bir donanma kuruyor. Ama karşı tarafta da devasa bir ABD Donanması var. Dolayısıyla ticaretin ağırlıklı yapıldığı bu güney kısmı riskli. ABD Çin’in dünyaya açılan bu ticaretini baltalamak isteyebilir. Bununla birlikte kuzey kısmında zaten Rusya ve Çin’in ciddi anlamda bir işbirliği söz konusu olduğundan burada ABD Donanması’nın müdahale etme gücü de olmayacak. Çinliler bu alternatifi ortaya koymaktan hiç çekinmiyorlar. Hem karasal yol deniz yoluyla ilerki yıllardaki çıkarlarına göre davranacaklar.”
