ERDEM ATAY / ANKARA

ABD Senatosu, Savunma Bakanlığına (Pentagon) 2019 mali yılı için 716 milyar dolarlık bütçe ayrılmasını öngören yasa tasarısını 10’a karşı 85 oyla kabul etti.

Tasarının Türkiye ile ilgili bölümünde Ankara’nın Rusya’dan S400 hava savunma sistemleri almasının, ABD’nin Rusya’ya yaptırım kararı ışığında değerlendirilmesi istendi. Türkiye’nin Rusya’dan S 400 alması, NATO gvenliğinde aşınmaya yol açtığı belirtilen yasada, ayrıca Amerikalı rahip Andrew Brunson’ın Türkiye’deki tutukluluğu silah ambargosu için gerekçe gösteridli. Ankara’nın Moskova’dan S400 almasının ABD ile Türkiye arasındaki ortak silah sistemlerini geliştirmeyi olumsuz etkileyebileceği iddia edilen yasada bu adımın NATO’daki ortak çalışabilirliği etkileyebileceği ileri sürüldü.

Yasada söz konusu gerekçelerden dolayı Türkiye’nin F35 savaş uçağı programından tamamen çıkarılması da isteniyor. Ayrıca, Patriot hava savunma sistemleri, Chinook tipi ağır nakliye helikopteri, AH1 tipi Kobra, H60 Black Hawk tipi helikopterleri ile F16 uçaklarının Türkiye’ye satılmasının bloke edilmesi öngörülüyor.

TRUMP’IN ONAYI LAZIM

Bu tasarının yasalaşmasından sonra 60 gün içinde Savunma Bakanının, Dışişleri Bakanına danışarak Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere dair Kongrenin ilgili komitelerine kapsamlı bir rapor sunması istendi ve bu rapor tamamlanmadan Pentagon’un Türkiye’ye Kongrenin onayına tabi herhangi bir dış silah satışına onay veremeyeceği sınırlaması getirildi.

Yasa önce Konferans Komitesi olarak bilinen ortak komisyona gelecek, son düzenlemeler yapıldıktan sonra da ABD Başkanı Donald Trump’ın onayına sunulacak.

TÜRKİYE KARŞITI LOBİ GÜÇLENDİ’

Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Emekli Hava Pilot Beyazıt Karataş, bu kararın ardından işlerin daha da karışacağını söyledi. ABD Senatosu’nun kararını Aydınlık’a değerlendiren Karataş, “Kıbrıs Barış Harekatı sonrası uygulanan benzer bir ambargonun ayak sesleri var. Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı gibi harekâtları yapınca bu daha da fazla gündeme geldi. Bir yandan da yurtdışındaki FETÖ lobisi de faaliyette” ifadelerini kullandı. Karataş şöyle devam etti:

TRUMP’IN ELİNİ GÜÇLENDİRDİLER’

“Ambargonun uygulanması için 44 senatör imza vermişti, bu neredeyse tüm senatörlerin yarısı kadar. Önceki gün de mektup gönderdiler. Karar 85 senatörün kararıyla kabul edildi. Bu Türkiye karşıtı bir lobinin Amerika’da güçlendiği anlamına gelir. ABD açık açık ‘ben sana ambargo uygulayacağım’ diyor. ‘Ya hizaya gelir, benim politikalarımı uygularsın ya da ben sana silah ambargosu uygularım’ demeye getiriyor. Bu kararın bir de ekonomik boyutu da olacak. Sopa gösteriyorlar, yaptırım uygulamak için kılıf hazırlıyorlar. Trump’ın elini de güçlendiriyorlar. Zira başkan bu yetkiyi ister kullanır ister kullanmaz, bunu istediği zaman yapabilir.”

ABD’NİN HEDEFİ...

Pasifik’te suları durgunlaştıran ve Ortadoğu’ya bir kez daha yönelen ABD’nin, Türkiye’ye Suriye’de fazla bir rol vermek istemediğini belirten Karataş, “Hedef, Batı ve NATO müttefiki Türkiye, Suriye, İran. Toplamda da Rusya. ABD açık açık ikinci İsrail devletini kurma adımları atıyor, karşı çıkanlar olursa yaptırımları devreye sokuyor. Bu resmen bir ambargo başlangıcıdır. Hukuki boyutu döşeniyor.”

TÖRENİN OLMASI F35’İN GELECEĞİ ANLAMINA GELMEZ’

ABD’nin Türkiye’ye F35 savaş uçağının ilk alım teslim töreninin 21 Haziran’da yapılacağını hatırlatan Karataş, “Tören olacaktır, uçaklar zaten 2019 yılında gelecek. Eğitimler de olacak o sürede. Törenin olması o uçakların Türkiye’ye geleceği anlamına gelmez” diye konuştu.

TÜRKİYE NE YAPMALI?

Önümüzdeki dönem için işlerin biraz daha karmaşık bir hal alacağının altını çizen emekli general şöyle devam etti:

“ABD Suriye’deki planlarına devam edecek. Münbiç havucuna kanılmaması gerekir. Fırat’ın doğusu hala bir risktir, Münbiç ile geçiştirilecek bir yer değildi. PKK’ya yatırım yapan ABD için Münbiç önemli değildir, Münbiç bir yemdir.”

Karataş, Türkiye’nin Senato kararına üsleri kapatmakla cevap verebileceğini de söyledi. “Hükümet istese de istemese de ambargo karşısında bir hareket yapmak zorunda, İncirlik Üssü’nü kapatmak bunlardan biri. Tam da Türk kamuoyunun yüzde 95’nin ABD karşıtı olduğu düşünülürse bu karar desteklenir, Ankara’nın eli güçlenir.”

Beyazıt Karataş son olarak, ABD Senato karar tasarısında Türkiye’de yargılanan Rahip Brunson ile ilgili cümlenin olmasının da çok dikkat çekici olduğunu söyleyerek, “Demek ki bu Brunson ABD’liler için çok çok önemli bir adammış ki, Senato kararına bile yansımış” yorumunu yaptı.

TÜRKİYE ALTENATİFSİZ DEĞİL’

ABD Kongresi’nin F35 kararını değerlendiren Başbakan Binali Yıldırım, “Karar talihsiz bir gelişme. Türkiye alternatifsiz değil” diyerek tepkisini gösterdi. İzmir’de medya temsilcileri ile bir araya gelen Yıldırım, “Kendi tedbirimizi alıyoruz. Savunma sanayisinde milli ve yerliliğe hız verdik. Ambargo, savunmada zaafiyete neden olmaz. Esef verici, stratejik, müttefiklik ruhuna aykırı” dedi.

SORUNLAR RİCAYLA ÇÖZÜLMEZ’

Emekli Büyükelçi ve eski NATO Daimi Temsilcisi Onur Öymen, ABD Senatosu’nun F35 kararını eleştirdi. Türk Hava Kuvvetleri’nin vurucu gücünün engellenmeye çalışıldığını vurgulayan Öymen, ABD ile sorunların rica ile çözülemeyeceğini bildirdi.

ABD’nin Türkiye’den istekleri olduğunu, S400’lerden rahatsızlık duyduğunu, başka sıkıntıları va bulunduğunu kaydeden Öymen, “Senato’nun kararı ambargo anlamına gelmektedir. Türkiye elindeki tüm kozlarını kullanmalı ve bu karara gerekli karşılığı vermelidir. Ticari, askeri her şey düşünülmeli ve bir an önce adım atılmalıdır. Türkiye’nin ABD ile sorunları rica ile çözülemez. Geçmişte Kıbrıs harekatı sırasında yaşananlar unutulmamalıdır. O zaman konulan ambargoya karşı izlenen tutum izlenmelidir” dedi.

Türkiye’nin alacağı F35’lerle bölgenin en vurucu hava kuvvetlerine sahip olacağını, ama ABD’nin bunu istemediğini ifade eden Öymen, ABD’nin güçlü bir Türk Ordusu istemediğini söyledi. n