Tarihi İpek Yolu’nun kadim şehri Trabzon’da düzenlenen 4. Uluslararası İpek Yolu İşadamları Zirvesi, dün sona erdi. 23 ülkeden 700 iş insanının bir araya geldiği zirve, üst düzey katılımıyla dikkat çekti. Zirve kapsamında üç ayrı panel düzenlendi, “Nakliye ve Lojistik”, “Kültür ve Turizm” ile “Ticaret, Finans, Yatırım ve İşbirliği” konuları ele alındı.

Özellikle “Nakliye ve Lojistik” paneli, KuşakYol’un inşası konusunda çok sayıda somut projenin konuşulduğu, sorunların ele alındığı verimli bir toplantı oldu. Panelin yönetimini TAV CEO’su Sani Şener yaptı. “20 ayrı yüzyıldan bahsedersek, bunun 18’inde Çin dünya lideriydi” diyen Şener, “Şimdi 200 yıllık bir aranın ardından Çin, yeniden dünya sahnesine çıkıyor” ifadelerini kullandı.

Diğer panelistlerin konuşmalarından pasajlar sunuyoruz:

‘KOMBİNE NAKLİYE GELİŞİYOR’

Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi: Asya’nın dünya kargo pazarındaki büyüklüğü yüzde 30’dan fazla. Havada dört gün olan kargo süresi, denizde 108 gün. Bugün raylı sistemde bu süre 16 güne düşmüştür. Böylece belli bir kapasitenin havadan trene geçeceği değerlendirilebilir. Peki kaygılı mıyız? Hayır. Bu bize yeni imkanlar getiriyor. Trenden havaya kombine kargo imkanları oluşuyor. Bugün İstanbul Havalimanı, hem deniz hem de demiryolundan kargo alarak kombine taşımacılığa ilave imkanlar sağlıyor. Örneğin İstanbul’a tren ile gelen kargo, İstanbul’dan Afrika’ya havayoluyla ulaşabilecek. Önceden Atatürk Havalimanı’nda 1.5 milyon ton olan kargo kapasitesi, İstanbul Havalimanı’nda 5.5 milyon tona yükseldi. Biz de THY olarak 2020’nin sonunda tamamlayacağımız tesislerimiz ile 2.5 milyon tonluk yükü elleçleyebileceğiz. Havayolu taşımacılığında şu anda dünyada bir numarayız. Ulaştığımız ülke sayısını 55’ten 126’ya çıkardık. Taşımacılıkta dünyadan aldığımız pay binde 3’ten yüzde 2’ye yükseldi. Dünyada 10. büyük filoya sahibiz.

‘KISA VADEDE EKONOMİK UZUN VADEDE JEOPOLİTİK

Avrasya Üniversitesi Rektörü Ersan Bocutoğlu: KuşakYol, kısa ve orta vadede ekonomik, uzun vadede jeopolitik bir projedir. Türkiye, Demir İpek Yolu’nun Orta Koridoru’ndan projeye dahil oldu. Kuzey hattın zayıf olması ve güney hatta ABDİran geriliminin yaşanması, Orta Koridoru ana eksen yapıyor. Bu eksende Trabzon’un özel bir önemi var. Trabzon, ana demiryolu enterkonnekte sisteminin dışında olmasına rağmen, bu hattı denize açabilecek en yakın limandır. Fakat Trabzon’un taşıdığı stratejik ehemmiyet bakımından demiryolu bağlantısı topaldır, desteklenmelidir. Gürcistan, ABD tarafından kontrol edilen Anaklia Derin Deniz Limanı’nı hayata geçirebilirse, bu Trabzon’u olumsuz etkileyecektir. Rekabet edebilmek için, her şeyden önce Trabzon’a bir demiryolu gelmesi zaruridir. Mustafa Kemal’in de bu noktada vasiyeti açıktır: “Bu güzel yurt parçası demiryolu ağına bağlanmalı, limanımız da gayet geliştirilmelidir.”

‘GÜMRÜKTE YENİ DÖNEM’/

TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürü Kamuran Yazıcı: Devlet Demiryolları, bu yıl ilk kez yolcu taşıma ile kargo taşıma müdürlüklerini ayırdı. Bugün, üzerinde 134 gar bulunan 12 bin 803 kilometrelik hatla demiryolu hizmeti veriyoruz. Günde 830 trenle, 427 bin yolcu ve 80 bin ton yük taşıyoruz. Şuan 192 liman ve iskelenin 16’sının demiryolu bağlantısı bulunuyor. Gümrüklerdeki yığılmayı önlemek için “Basitleştirilmiş Usul Uygulamaları”na geçerek süreçleri kısalttık. 60 konteyneri 1015 dakikada kontrol ediyoruz. MersinRusya arasında soğutmalı vagonlar aracılığıyla meyve taşıması yapıyoruz. Daha önce de İran’ın Bender Abbas Limanı ile Trabzon arasında bir tren koridoru kurmak istediğimizi açıklamıştık.

‘DEMİR İPEK YOLU’NDA TÜRKİYE İLE RAKİBİZ’

İran Ulaştırma Bakanlığı eski büyükelçisi Malaek Hussein: Demir İpek Yolu kuşağında İran üzerinden gelen hat, en kısa ve en kârlı hattır. Bu bakımdan Türkiye ile KuşakYol İnisiyatifi projesinde rakibiz. Ancak, işbirliği yaparak bu rekabeti çok daha büyük kazanımlara çevirebiliriz. Ancak Türkiye bu rekabette ekonomik çıkarlarından çok jeopolitik kaygılarla hareket ediyor. Nahcivan buna örnektir.

VERİMLİ BİR SORUCEVAP

Panelistlerin sunumlarının ardından gerçekleşen sorucevap bölümü de oldukça verimli tartışmalara sahne oldu. Uçak bileti fiyatlarından RoRo taşımacılığına kadar çok sayıda konu ele alındı. THY Genel Müdürü Bilal Ekşi, bir soru üzerine Türkiye’deki iç hat uçuşlarının uluslararası düzlemde ucuz olduğunu söyledi. İran Ulaştırma Bakanlığı’ndan eski büyükelçi Malaek Hussein ise Türkiye’nin İran’la işbirliği yapma konusunda çekingen davrandığını vurguladı. Hussein’e yanıt veren Trabzon Liman Müdürü Muzaffer Ermiş, daha önce çok sayıda projeyi İran’ın önüne koyduklarını ama sonuç alamadıklarını söyledi.

VAKİT KAYBEDİYORUZ

Gürcistan’da inşaatı devam eden ve toplam maliyeti 2.5 milyar doları bulan Anaklia Derin Deniz Limanı’nın ilk aşaması, 2020’de tamamlanacak. Yılda 100 milyon tona kadar kargo işleme kapasitesine sahip olacak limanda, ABD’nin büyük yatırımları bulunuyor. Şimdiden DHL firması ile Anaklia’dan Romanya’nın Köstence Limanı’na mal taşımacılığı için anlaşma yapıldığı belirtiliyor. Fakat Orta Koridor’un geçtiği Ahılkek’ten Anaklia’ya bağlanmak, Erzincan’dan Trabzon’a bağlanmaktan mesafe olarak daha uzun. Türkiye ise Trabzon’a Erzincan’dan mı yoksa SamsunHopa hattından mı bağlanılacağını tartışarak vakit kaybediyor. Uzmanlar, Anaklia ne kadar büyük olursa olsun Trabzon’un güvenli bir liman olduğunu ve rekabetçi fiyatlarıyla öne geçebileceğini belirtiyor.

ÜST DÜZEY KATILIM

Zirveye katılım oldukça üst düzeyde gerçekleşti. ICBC Bank Türkiye Genel Müdürü Gao Xiangyang, Huawei Türkiye Genel Müdürü Zhao Xıchu, Eximbank Genel Müdürü Enis Gültekin, Euler Hermes Genel Müdür Yardımcısı Ömer Gürcan Köseoğlu ve Ticaret Bakan Yardımcısı Tuna Turagay da panelistler arasındaydı. Çin, zirveye 38 kişiyle katılırken, Rusya’nın davete rağmen hiçbir panelist ya da yönetici göndermemesi dikkat çekti. Karşılıklı iş görüşmelerinin yapıldığı bölüme ise büyük firmaların katıldığı görüldü.

Aydınlık