Güvenlik ve İstihbarat Uzmanı Eray Güçlüer, Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna krizinde her iki taraf açısından da en güvenilir ülke olarak görüldüğünü söyledi. Güçlüer, Macron'a oldukça mesafeli davranan Putin'in "Politik olarak Fransa'ya uzağız" mesajı verdiğini belirtti.

Güvenlik ve İstihbrat Uzmanı Dr. Eray Güçlüer, RusyaUkrayna gerilimi hakkında Diriliş Postası'nın sorularını cevapladı.

Sizce, Putin, Macron'u oldukça uzun bir masada ağırlayarak hangi mesajı vermek istedi?

Rusya'nın Fransa'ya karşı politik olarak uzak olduğu mesajını vermek istedi. Sadece masada da değil, aynı zamanda Macron'la Putin'in yaptığı basın açıklaması sonrası Putin'in sırtını dönüp salondan ayrılması da, bu sembolik öğelerin Rus politikasını Fransa üzerinde etkin kılmak için oluşturulan argümanlarda.

Macron'un RusyaUkrayna geriliminde arabulucu olma niyeti, Türkiye'nin arabulucu yaklaşımından sonra mı başladı? Şayet böyle olduysa Macron'un amacı neydi ve istediğini alabildi mi?

Macron'un bu meselede ABD ve Rusya arasında bir rol kapma çabası içerisinde olduğunu görüyoruz. Burada sorunu çözmek yerine, sorundan çıkar elde etmek amaçlı olan Macron'un politikaları, Rusya'dan geri döndü. Dolayısıyla burada, arabuluculuk yapabilmek için güvenli ve güçlü bir bölge ülkesine ihtiyaç vardı. Bu da Türkiye. Bölgede en güvenli ülke Türkiye, neden? Türkiye, "Montrö" üzerinden Karadeniz'de Rusya'nın güvenliğine katkı sağlarken, Ukrayna'da da çok boyutlu ilişkiler kurarak, Rusya'yı Ukrayna'da dengelemeyi başarabiliyor. Dolayısıyla burada, her iki taraf için de güvenilir olan ülke, Fransa yerine tercih edilen ülke Türkiye oldu.

Kremlin, Erdoğan'ın arabulucuk çağrısını değerlendirdiğini açıklamıştı, Ukrayna'da Türkiye'nin yaklaşımına oldukça sıcak bakıyor, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da Putin'in Türkiye'yi ziyaret edeceğini söyledi. Sizce, Putin'in, Macron'u bu şekilde ağırlaması ve Türkiye'ye ziyaret gerçekleştirmesi Macron yönetimini nasıl bir politikaya itecek?

Nasıl Akdeniz'den ve Ege'den çekildilerse, Karadeniz'den ve Ukrayna'dan da çekilmek zorunda kalacaklar. Sadece Fransa'da değil. Avrupa ve Rusya arasındaki fay hatlarının daha derinleştiğini görüyoruz. Bu fay hatlarının derinleşmesi yeni küresel sistemin dinamikleri ve baskısıyla oluşmaktadır. Bu fay hatlarının derinleşmesi kolay değildir ama, kapanması daha zordur, ben bundan sonra kapanacağını düşünmüyorum. Türkiye burada güçlü bir seçenek olarak ortaya çıkmıştır. KafkasyaUkrayna hattını eğer Türkiye huzurlu ve istikrarlı olma noktasında oyun kuruculuğuyla dengede tutabilirse, ki Rusya'nın da buna çok ihtiyacı var. Yani bu süreç, bölgede istikrarın sağlanması suretiyle hem Türkiye'nin hem de bölge ülkelerinin lehine gelişecektir diye düşünüyorum.

Biden'ın, Rusya'ya "Kuzey Akım2" tehdidi, Putin'i durduracak mı?

Hayır, durduramaz. Çünkü Biden'ın ABD'den sağladığı kaya gazı, Avrupa'nın ihtiyacının sadece 4/1'ini ancak karşılayabiliyor. Bu nedenle Avrupa, Rusya'nın "KuzeyAkım2" enerji hattını ABD'ye rağmen tehlikeye atmayacaktır diye düşünüyorum. O yüzden Avrupa, bir sıcak çatışma yerine ekonomik ve politik yaptırımlar üzerinden Rusya'ya yüklenmeye çalışıyor.

Ukrayna'ya "ölümcül silah" satışı yapmayacağını söyleyen Almanya, Rusya'ya "yaptırım paketi" hazırladığını açıkladı. Ayrıca, ABD ile beraber hareket edeceğini söyledi. Almanya'nın bu politikasını nasıl yorumluyorsunuz? Yoksa Almanya, ABD'nin çizdiği yol haritasıyla mı hareket ediyor?

Merkel döneminde Almanya, ABD'ye karşı biraz daha dik durabiliyordu, dengeleyebiliyordu ABD'yi. Ama yeni Almanya yönetimi bu anlamda, ABD ile birlikte hareket etme yönünde daha fazla ağırlık vermiş durumda. Almanya ile Rusya arasında mesafeler oluşmaya başladı. Fransa ile de oluşmuş durumda. İngiltere ile zaten çok ciddi bir şekilde sıkıntıları var. Sonuçta, Almanya, geçmişe göre ABD ile biraz daha fazla hareket etme yönünde rota izliyor ama, Avrupa'da hiçbir şekilde Rusya'daki çıkarlarından da vazgeçmek istemiyorlar. Dolayısıyla, ABD stratejisi ile Avrupa'nın stratejisi arasında fark olduğunu, aynı zamanda Avrupa ile ABD arasında mesafe olduğunu her şeye rağmen, görüyoruz. Fakat geçmişe göre daha fazla ABD ile birlikte hareket eden bir Avrupa olduğunu da bilelim.

Putin'in "Ukrayna NATO'ya katılırsa Avrupa ülkeleri Rusya ile çatışmanın içine çekilecek." sözleri sizce ne anlama geliyor, nasıl değerlendiriyorsunuz?

Burada zaten krizin temel sebebi Rusya'nın, Ukrayna'nın NATO'ya girmesini engellemek olduğunu söyleyebiliriz. Rusya, NATO'yla kendi sınırları arasına tampon bölge oluşturmak istiyor. Rusya şunu demek istiyor; eğer Ukrayna'ya NATO askerleri gelir, NATO'yla Rusya komşu olursa ben Ukrayna'ya saldırırım. Bu söylem politik düzlemde böyle ama, sahada da çok örtüşmüyor. Çünkü, Rusya'nın uzun süreli bilinçken hareketini kaldıracak ekonomik gücü olduğunu da düşünmüyorum. Ayrıca geniş kapsamlı yaptırımlar, Rusya'yı İranlaştırarak dünyadan izole de edebilir. Bu da Rusya'yı dış etkilere karşı daha açık hale getirebilir, bu da Rusya'nın işine gelmeyecektir.

Olası UkraynaRusya savaşında Türkiye'nin pozisyonu ve alacağı pozisyona göre çıkarı veya zararları neler olur?

UkraynaRusya savaşının geniş kapsamlı, topyekün bir harbin olacağını düşünmüyorum. Türkiye, bölgede lokalize ederek, baskılayacaktır. Ve bir barış gücü olarak, Ukrayna ile Rusya arasında, barışı koruma, tesis etme gibi görevler icra edebilir. Türkiye'nin istediği, bölgenin istikrarsızlaşmasını önlemek, Karadeniz'de güvenliği sağlamak, bölge güvenliğini sağlayarak, ülkemizin güvenliğini sağlamak şeklinde olacaktır.