Koronavirüs salgınında ihtiyaç duyan ülkelere teçhizat yardımları ulaştıran Türkiye, yerli aşısını da tamamlayarak ilaç endüstrisinde “ben de varım” dedi. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Fahrettin Koca, inaktif Kovid19 aşısı TURKOVAC’ın acil kullanım onayı sürecinin başlatıldığı müjdeledi. Yeni yılda tamamen kullanıma hazır hale gelecek yerli aşının üretilmesiyle yerli ve milli ilaç sanayiinde psikolojik eşiğin aşıldığını belirten uzmanlar, Türkiye’nin tıp sahasında da gelişmiş ülkeler safındaki yerini aldığını ve salgının sona ermesinde TURKOVAC’ın büyük tesirinin olacağı görüşünde birleşti.

Karabay: Al bayrağımız artık aşı üretenler listesinde

 Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Oğuz Karabay, “Dünyada aşı üreten ülkeler sıralamasına Türkiye’nin de girmesi hem bize, hem de dünyadaki diğer ülkelere çok farklı bir algı oluşturacak. Ay yıldızlı bayrağımızın aşı üretenler listesinde bulunması herkesi olumlu yönde etkileyecek” dedi. Prof. Karabay, “Geçmişte tifüs aşısını yaparak dünyaya veren Türkiye’nin aşıyla ilgili bilgi ve birikimi son dönemde maalesef atıl kalmıştı. Şimdi bunu bir kez yaptıktan sonra yeni versiyonlarını üretecek konuma ulaşacağızdır. İnşallah bundan sonra yenileri de gelecektir. Çok yakında yeni aşıların da Türkiye kaynaklı olarak bütün dünyaya dağılacağı günlerin yakın olduğunu umut ediyorum” şeklinde konuştu.

“Kovid’e karşı Türkiye kaynaklı bir aşı inşallah bizim memleketimizden çıkacak, ben bununla çok gururlanıyorum.x” diyen Prof. Karabay, “İnşallah biz kendi imkanlarımızla bunu üretebilirsek, aşıya ulaşamayacak coğrafyalardaki insanlar için de çok büyük bir değer olacaktır. TURKOVAC ile dünyaya, Türkiye merkezli olarak insanlık dersi verilecektir. Özellikle Afrika ülkelerine aşı vermek inşallah bize nasip olacaktır. Bu manada Türkiye kaynaklı aşımızı çok değerli buluyorum.x” dedi.

TURKOVAC’ın virüsün öldürülmesiyle yapılan inaktif aşı olduğuna değinen Karabay, şunları söyledi: “Bu anlamda TURKOVAC yeni varyantlara karşı da tekrar tekrar revize edilebilecek bir aşıdır. TURKOVAC örneğin bir yıl sonra yeni virüslere karşı da revize edilebilecek. Buna teknolojik olarak da imkanımız ve gücümüz var.”

Arıca: Salgın TURKOVAC’la bitecek

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğr. Üy. Prof. Dr. Vefik Arıca, savunma sanayiindeki ambargoların nasıl Türkiye’nin kendi öz gücünü oluşturmasını sağladıysa, küresel şirketlerin ülkemize yönelik ilaç kısıtlamaları ve pandemi sürecinin de yerli ve milli ilaç sanayiinde Türkiye’nin kendi gücünün farkına varmasına sebep olduğunu belirtti. Prof. Arıca, “Türkiye’nin sıkıntıya sokulmak istendiği her sektörde ülkemiz büyük atılım gösteriyor. İHASİHA’da olduğu gibi ilaç sanayiinde de bilim adamlarımız ‘nasıl ilaç üretebiliriz, nasıl aşı üretebiliriz, nasıl solunum cihazları üretebiliriz’ sorularının cevaplarını aradı ve buldu. Güçlü ilaç endüstrisinin temelleri atılmış oldu” ifadelerini kullandı. “TURKOVAC koronavirüs varyantlarına karşı en güçlü aşı hüviyetini alacaktır” ifadesini kullanan Arıca, “Daha önemlisi, aşıya ulaşamayan çok sayıda ülke var. Aşılama oranı yüzde 1’in altında olan ülkeler şu an TURKOVAC’ı bekliyor. Sadece Türkiye değil bütün dünyaya bunu dağıtacağız. Bu sayede aşılama bütün dünyaya yayılarak, küresel bağışıklık yüzde 80’lere ulaşacak ve varyantlarla birlikte pandemi de bitecektir” şeklinde konuştu.

Türk hekimlerinin dünyadaki itibarının da arttığına vurgu yapan Arıca, sözlerini şöyle noktaladı: “Bu gelişmeler Türk bilim insanları açısından çok önemli oldu. Eskiden Avrupa bize burun kıvırıyordu. Şu an Türk bilim insanları, Türk hekimleri eskiye nazaran yurt dışında daha büyük ilgi görmeye başladı. Hekimlerimizin itibarı arttı. Ortak çalışma, ortak proje teklifleri gelmeye başladı. Pandemideki yerli ve milli ilaç üretimi bizim için milat oldu. Yerli ve milli ilaç sanayiinde Türkiye kendi gücünün farkına vardı. Pandemi, yerli ve milli ilaç endüstrisi için TURKOVAC başlangıçtır. Önümüzdeki yılın ilk 6 ayında iki yada üç aşının daha onayının geleceğini düşünüyorum. Sadece koronavirüs değil daha çeşitli alanlarda aşı, ilaç ve ilaç sanayi teknolojisinin üretilmesi de bundan sonra olacaktır.”

5 maddede yerli aşı TURKOVAC

Türkiye’nin yerli inaktif Kovid19 aşı adayı TURKOVAC’ın acil kullanım onayı için inceleme sürecinin en az üç hafta sürmesi bekleniyor. Bu sürecin olumlu sonuçlanması durumunda aşının seri üretimine geçilecek. Türkiye’nin “kendi aşısını üreten ülke” olarak salgınla mücadelede elini güçlendirmesi ve aşıyı tüm insanlığın kullanımına sunması açısından da büyük önem taşıyan TURKOVAC’ın geçirdiği süreçler 5 maddede derlendi.

Erciyes Üniversitesi ve Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) iş birliğiyle geliştirilen TURKOVAC’ın ilk aşaması olan Faz 1 çalışmaları 5 Kasım 2020’de, Faz 2 çalışmaları 10 Şubat 2021’de, Faz 3 çalışmaları ise 22 Haziran 2021 itibarıyla başladı. Binlerce gönüllünün katılımıyla yürütülen Faz 3 çalışmaları kapsamında daha önce koronavirüs geçirmeyen ve hiç Kovid19 aşısı olmayanlara TURKOVAC’ın uygulanmasına devam ediliyor.

TURKOVAC, aynı anda yürütülen 8 ayrı klinik çalışmayla Türkiye’nin en geniş kapsamlı aşı geliştirme projesi olma özelliği taşıyor.

Acil kullanım onayı, Dünya Sağlık Örgütü veya Sağlık Bakanlığı tarafından bulaşıcı hastalıklar kapsamında kabul edilen, halk sağlığını ciddi olarak tehdit eden istisnai durumlarda sorumlu kurum tarafından verilen kullanım izni anlamına geliyor. Türkiye’de aşılar için bu süreç, TİTCK tarafından “Acil Kullanım Onayı Başvurusu ve Değerlendirmesi Hakkında Kılavuz” ışığında yürütülen incelemeler sonucunda tamamlanıyor. Buna göre, yerli aşı adayı TURKOVAC için öncelikle başvurunun ön değerlendirmesi yapılacak. Bu aşama bittiğinde ise aşıyla ilgili yürütülen çalışmaların sonuçlarına odaklanılacak ve kapsamlı değerlendirme süreci başlayacak.

Yerli aşı adayı TURKOVAC’ın çeşitli varyantlar üzerinde etkinliğine yönelik çalışmalar da yürütülüyor. Bu çerçevede aşının Alfa varyantına karşı yüzde 100 etkili olduğu belirlenirken, izole edilen Delta varyantı üzerindeki incelemeler devam ediyor.

Dünyada aşı çalışmaları için belirlenmiş standartlar olan GLP, GMP ve GCP standartlarına uygun şekilde yürütülen TURKOVAC inaktif aşı geliştirme çalışmalarında, şu ana kadar gönüllülerde ciddi bir yan etkiyle karşılaşılmadı.