İsrail gazının Türkiye devredışı bırakılarak Avrupa’ya gönderilmesi için planlanan EastMed Projesi’nde, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Yunanistan ve İtalya arasında anlaşma sağlandı. Türkiye’nin kıta sahanlığını ihlal eden proje için öngörülen maliyetin 7 milyar dolar olduğu açıklandı. Projenin birkaç ay içinde başlayacağı ve beş yıl içinde tamamlanacağı bildirildi.
GKRY, İtalya ve Yunanistan, Doğu Akdeniz’deki doğalgazın Avrupa’ya taşınmasını öngören ve Türkiye’nin kıta sahanlığını açıkça ihlal eden bir boru hattı inşası için anlaşma imzaladı. Anlaşmaya göre, İsrail’in Leviathan ve Kıbrıs’ın Afrodit sahasından çıkacak gaz, Girit ile Mora Yarımadası’ndan geçerek İtalya’nın Otranto kentine ulaşacak. Kıbrıs’ın güney sahilinden yaklaşık 170 kilometre uzaklıkta başlayacak hattın, 2 bin 200 kilometre uzunluğunda olacağı, kimi yerlerde denizin 3.3 kilometre derinliğine kadar ineceği ve maliyetinin de 7 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor. KıbrısTürkiye hattına nazaran 56 kat daha maliyetli olduğu bilinen EastMed hattının inşası, Türkiye’yi devredışı bırakmak amacıyla gündemde tutuluyor.
AB’DEN FİZİBİLİTE İÇİN 100 MİLYON DOLAR YATIRIM
EastMed’in fizibilite çalışması için Avrupa Birliği de 100 milyon dolarlık yatırım yapmayı kabul etti. Doğalgaz ithalat ihtiyacının 2030 yılına kadar yılda 100 milyar metreküp artacağı tahmin edilen Avrupa, bu boru hattı ile yılda 20 milyar metreküp gaz temin edecek. Proje için Yunan doğalgaz şirketi Gas Trade ile Bulgar enerji şirketi BEH de Dedeağaç kentine bir LNG tesisi kuracak. Dedeağaç’ta toplanan gaz, YunanistanBulgaristan (IGB) Doğalgaz Bağlantı Hattı ile güneydoğu Avrupa’ya gönderilecek.
İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, anlaşmanın Avrupa’daki Arap etkisini de etkileyebileceğini söyledi. “On yıllardır, Avrupa’daki petrol ve doğalgaz nedeniyle Arap etkisinden şikayet ettik” diyen Steinitz, “Gazın Avrupa’ya ihracatı, bu etkiyi belli bir dereceye kadar azaltacak ve Arap gücüne karşı bir denge oluşturacaktır “ ifadelerini kullandı. Şubat ayında da Mısır, İsrail’in Tamar ve Leviathan sahalarından gaz ithal etmek için bir anlaşma imzalamıştı. Eylül ayında ise bir ABDİsrail konsorsiyumu, İsrail kıyı kenti Aşkelon’u kuzey Sina Yarımadası’na bağlayan, kullanılmayan bir boru hattının bir kısmını satın alacağını açıklamıştı.
İMZALAR 20 ARALIKTA ATILACAK
Kıbrıs Bahçeşehir Üniversitesi Deniz Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi Başkanı Yrd. Doç. Emete Gözügüzelli, EastMed’deki son gelişmeleri Aydınlık’a değerlendirdi. “Bu anlaşma, proje için yapılan teknik çalışmaların ardından ortaya konulan maliyet için İtalya’nın da mutabık kaldığını gösteriyor” diyen Gözügüzelli, şunları anlattı: “Esas anlaşmayı, 20 aralıkta hükümetlerarası seviyede Güney Kıbrıs, İsrail ve Mısır arasında yapacaklar. Daha sonra bu hattı Poseidon2 hattına bağlamak için İtalya ile de bir anlaşma yapılacak. Bu gaz, Avrupa’daki Arap etkisine karşı bir alternatif olarak görülüyor. Projeye Avrupa da açık destek veriyor. Avrupa, Türkiye’nin enerji merkezi olmasını engellemek ve Arap ülkelerinin gücünü kırmak için enerji koridorlarıyla hamle yapıyor.
“Hattın güzergahı Türkiye’nin kıta sahanlığından geçiyor. KKTC ve Türkiye’nin haklarını hiçe sayan tüm bu hamleler, donanma savaşlarına doğru bizi götürecek bir sürecin içine girdiğimizi gösteriyor. Türkiye’nin Akdeniz’den bir şekilde çıkarılması planlanıyor ve bunun da AB değerlerine ve uluslarası hukuka uygun olarak yürütüldüğü görüntüsü veriliyor. Doğu Akdeniz, patlamaya hazır volkan, silah ve gambot diplomasisinin yürütüldüğü bir merkez durumunda.”
ABD DESTEK VERİYOR
“ABD’nin de bu projeye açık desteği var. 20 aralıktaki zirveye ABD de katılmak istiyor. ABD ile GKRY’nin 7 kasımda deniz sınırı güvenliği anlaşması yapması da tesadüf değil. Akdeniz’in, Batı dünyası tarafından, haç kuşağının siyonist etkisiyle birlikte çevrelendiğini görüyoruz.
“Diğer yandan bölgede artık Rusya da var. Suriye’de iki üs aldılar. Lübnan da yeni yılda ikinci sondaj ihalelerine çıkacak, Türkiye ise bölgede aktif hale geldi. AB’nin gaz ihtiyacını sadece bu hukuku ihlal eden ülkelere bırakması beklenemez.”
Aydınlık
