Stoklarda yarım milyon tonluk şeker stoku olmasına rağmen karaborsacıların bu sektörde devreye girmesiyle şekerler raflardan çekilip son 1 ayda 2 kat zam yapıldı. Şeker pancarında Türkiye dünyanın 5’inci ülkesi olmasına rağmen yurtdışında tonu 600 dolara satılan şekerin fiyatı ülkemizde 1.200 dolara kadar yükseltildi.

İthalatın adı bile yetti

Bunun üzerine hükümet gümrük vergisiz ithalatın önünü açan hamleyi yapınca oyunu bozulan vurguncular hem bir günde yüzde 17’lik indirim uyguladı, hem de ürünleri depolardan çıkararak raflara yerleştirmeye başladı. İthalat vergisinin sıfırlandığını gören stokçular, 1200 liradan sattıkları 50 kiloluk şekerin çuval fiyatını bir günde 1000 liraya düşürdü. Birçok ürünün fiyatının artmasına sebebiyet verecek şekerdeki zam oyununu tezgahlayan sepet çetesi, ithalat sopasıyla hizaya gelirken şimdi de “Neden ithalat yapılıyor” yaygarasına başladı. 27 Mayıs’taki nüshasında, “Stoklarda 650 ton şeker var” yazan Sözcü, bir gün sonra çark ederek, “Şeker fabrikalarını sat, sonra şeker ithal et” haberiyle, başka telden çalmaya başladı.

Amaç piyasayı disipline etmek

Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Ankara Toptancılar Derneği (GİMAT) Başkanı Abdülkadir Aydoğan ile görüştü. Aydoğan, fırsatçıların oyununu rakamlarla gözler önüne serdi: “Şeker sanayiinin üretimde ve hammaddesinde herhangi bir sıkıntı yok. Şeker pancarında Türkiye dünyada 5’inci sırada. İthalat her zaman ihtiyaç için değil bazen piyasaları disipline etme maksadıyla da yapılabilir. Burada da böyle oldu. Şeker sektöründe etiket, 50 kiloluk çuval fiyatı üzerinden oluşturulur. 6 ay önce 200 TL olan şeker fiyatı şu an 1.150 TL seviyesine geldi. Devletin şeker fabrikaları ise 550 TL’den piyasaya şeker vermeye devam ediyor. Özel firmalar ise 1.150 TL’lere kadar yükseltiyor. Şeker konusundaki fırsatçılığın kaynağı özel şeker firmalarıdır. Devlet, sofraya gelen şeker için raffiyat garantili bir sistem oluşturdu. Belirli bir fiyata markette şekerin sunulmasına kıstas getirdi. Tatlı, helva, reçel gibi ensdüstriyel kanal ise açıkta kaldı. Devlete ait Türk Şeker, endtüstriyel kanalın yüzde 20’lik kısmına şeker satacaklarını açıkladı, yüzde 80’lik bölümü özel firmaların insafına kaldı. Onlar da bunu fırsata çevirip fiyatları yükseltmeye başladı. Devlet de 400 bin tonluk ithalat kararı ile fırsatçıların oyununu bozdu!

Şeker en fazla 700 lira seviyesinde olacak

İthalattaki nakliye maliyetleriyle bile şeker çuvalının 1000 liraları göremeyeceğine dikkati çekerek vurgunun boyutunu gözler önüne seren GİMAT Başkanı Aydoğan şöyle devam etti: “Herhangi bir ülkeden ithal edeceğimiz şeker, lojistik maliyetlerine rağmen 50 kiloluk çuval fiyatı en fazla 700 ila 750 TL olacaktır. Buna rağmen şu an özel sektör şekeri 1.150 TL’lerden satışa sunuyor. İthalat kararının Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla bu fiyatlar anında 1.050 TL fiyatına kadar çekildi. İthalat başladığında göreceksiniz 700 TL seviyesine kadar gerileyecektir. Özel firmalar fırsatçılık alışkınlıklarına bir an evvel son vermeliler. Sebze meyve fiyatları üzerinden de kış boyunca hem ideolojik söylemler çokça dillendirildi hem de bilip bilmeyen herkes konuştu. Mevsimsel durum olan meyvesebze meselesi bunun en bariz örneği. Yaz meyvesini sebzesini kışın yiyebilmek için elbette bir bedel ödemek lazım. Ama bunun yanı sıra fırsatçıların bazı tezgahları da söz konusuydu. Ayrıca bu sezon bolca yağmur yağdığı için tarım ürünlerinde sulama maliyetleri olmadı. Ve bereketli geldi. Fiyatlar geriledikçe de o ideolojik kesimler sustu ve şimdi de konuyu farklı yerlere çekmeye başladı.”