ABD dış istihbaratının paralel örgütü olarak bilinen Stratfor, Türk ekonomisinin zayıf noktalarını araştırdı. Raporda, Türkiye’ye olası bir ekonomik operasyon için inşaat ya da alüminyumçelik ihracatı engelinden çok, tarım ürünlerine getirilecek gümrük vergilerinin etkili olacağı belirtildi. Çünkü tarım, her ne kadar milli gelire sadece yüzde 6’lık bir katkı sunsa da, istihdamın yüzde 20’sini sağlıyor.
Stratfor, 4 Şubat’ta yayınladığı raporda, Trump’un “Türk ekonomisini mahvederiz” tehdidinin gerçekliğini ve bunun ABD’ye maliyetini hesapladı.
Türk ekonomisinin güncel ve detaylı bir incelemesinin de yapıldığı raporda, ekonominin zayıf noktaları şöyle tespit edildi: “Kısa vadeli aşırı borçlanmanın yanında yüksek enflasyon oranları ile düşük tüketim talebi ve hukuk devleti ilkelerinin işletilmeyişinden kaynaklı, yatırımcı için oluşan güvensizlik ortamı.”
Türk Lirası’ndaki kırılganlığın Trump tarafından istismar edildiği belirtilen raporda, Trump’un gerek Twitter’den mesajlarla gerekse medyaya verdiği demeçlerle, hem tüketicilerin hem yatırımcıların Türk ekonomisine olan güvenlerinin sarsılmasını sağladığı vurgulandı.
Raporda, Erdoğan’ın ABD’nin dolar silahını elinden almak için yaptığı girişimlere de yer verildi: “Erdoğan, sektörü koruma ve TL’nin ABD dolarına karşı değer düşüklüğüne neden olan belirleyici riskleri azaltma çabaları doğrultusunda, defalarca Türkiye’de dolar dışı işlemleri artırmak için işletmeleri teşvik etti. Türkiye gerçekten de bu konuda bir miktar ilerleme kaydetti ve geçtiğimiz yıl İran gibi döviz takas sistemleri kurdu.”
EKONOMİK SİLAHLAR
Raporda, Türkiye’ye yönelik bir ekonomik baskının hangi silahlarla yapılacağı da ortaya konuldu. Buna göre Türkiye’ye, Rusya, İran, Venezuela ve Çin ile ilişkilerinden dolayı uluslararası ortamda baskı yapılabilir, gümrük vergisi gibi birtakım ekonomik yaptırımlar uygulanabilir. THY’nin ABD destinasyonlarını engellemek suretiyle gelirinin yüzde 10 azalması sağlanabilir. Ayrıca inşaat ya da alüminyumçelik ihracatı engelinden çok, tarım ürünlerine getirilecek gümrük vergileriyle ekonomiye ciddi zarar verilebilir. Çünkü tarım, her ne kadar milli gelire sadece yüzde 6’lık bir katkı sunsa da, istihdamın yüzde 20’sini sağlamaktadır. Türkiye’nin pamuk ithal etmesini önlemek, yurtdışına tekstil satmasını engellemek de seçenekler arasında gösteriliyor.
Fakat raporda, bu silahların kullanımının Türkiye’yi Rusya ve Çin’in yanına itme ihtimali olduğu endişesi de dile getirilmiş. Hatta bu yaptırımların Türkiye’yi zora sokmasının yanında, Türkiye’nin önemli orandaki ticaretini ABD müttefikleriyle yapması nedeniyle, ekonomik olarak bu müttefikleri de zora sokabileceği değerlendirilmiş.
Raporun sonunda ise iki ülkenin de birbirine ihtiyacı olduğu, çoğu konuda işbirliği yapıldığı ve tam bir kopuşun mümkün olmayacağı öne sürülüyor.
S400 tehdidi
Türkiye’nin Rusya’dan almayı kararlaştırdığı S400 füzeleri konusunda ABD’den, “Türkiye S400 alırsa Patriot alamaz, F35 programına katılımı tehlikeye girer, ABD yaptırımlarına maruz kalabilir” tehdidi geldi.
Medya organlarına yansıyan habere göre Ankara’da bir grup gazeteciye konuşan ABD’li üst düzey bir yetkili, “Burada gerçekten iki yol var; birinci yol, Türkiye ile ABD arasındaki iyi askeri işbirliğinin süreceği, Türkiye’nin F35 programına katılımını tehlikeye atmayacak ve Türkiye’nin yaptırıma maruz kalma olasılığını ortaya çıkarmayacak bir yol, diğeri ise iyi sonuçlar doğurmayacak bir yol. Bir ortak ve bir dost olarak Türkiye’nin, böyle sorunlara yol açmayacak yolu seçeceğini umuyoruz” ifadelerini kullandı.
