Narsist ne demek?
Kişilik bozukluklarından biri olan Narsist Kişilik Bozukluğu (NPS), en geniş klinik bulgu çeşitliliğine ve en geniş şiddet yelpazesine sahiptir. Bu nedenle psikiyatride bu bozukluğun sınırları ve tanı ölçütleri halen tartışılmaktadır.
Tanı kriterleri net olmadığı için sıklık konusunda kesin bir veri yoktur. Bununla birlikte, Avrupa ve ABD'deki nüfustaki prevalansın yüzde 0 ila 6,2 olduğu tahmin edilmektedir. Narsist kişilik bozukluğu olan kişiler, sıklıkla birlikte ortaya çıkan diğer bozukluklar nedeniyle kliniklere başvururlar.
Narsist kişilik bozukluğu olan kişilerde duygudurum, kaygı, madde kullanımı, kişilik bozuklukları gibi durumlar sık görülür ve tanı ve tedavi süreçleri oldukça karmaşıktır. NPD'li tüm bireyler benzer klinik özelliklere sahiptir. Bu klinik özellikler benmerkezcilik, sığ ve sömürücü ilişkiler, empati eksikliği ve kimlik karmaşası, bağlanma sorunları, kronik boşluk veya can sıkıntısı duyguları ve yaşam değişikliklerine karşı duyarlılığı içerir.
Narsist kelimesi ne anlama gelir ve narsistik kişilik bozukluğu nedir?
Türk Dil Kurumu tarafından Türkçeye kendini seven olarak çevrilen narsist kelimesi, benlik saygısını şişirmiş ve aşırı benmerkezci kişileri tanımlamak için kullanılmaktadır.
Narsist kelimesinin bir başka anlamı da, fiziksel görünümüyle aşırı derecede ilgilenen kişidir. Narsistik Kişilik Bozukluğu ise abartılı bir kibir duygusu, sürekli kendini beğenilme ihtiyacı, başkaları için empati eksikliği, başarıdan aşırı gurur duyma ve küçümseyici veya tepeden bakan tutumlarla karakterize bir kişilik bozukluğudur.
Açık veya gizli olabilen bu özellikler Narsisistik Kişilik Bozukluğunun temel özellikleridir. Yaygın ve sıklıkla diğer psikiyatrik bozukluklarla ilişkili olmasına rağmen, en az çalışılan kişilik bozukluklarından biridir.
Tedavisinin çok zor olduğu bu durumda, eşlik eden diğer hastalıkların tedavisi de zor olabilir. Narsistik kişilik bozukluğunun yaygınlığı ve sosyodemografik özellikleri, tanı ölçütleri henüz geliştirilme aşamasında olduğu için yapılan çalışmalarda net olarak ortaya konulamamıştır.
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Kişilik bozukluklarından biri olan narsisistik kişilik bozukluğu, diğer bozukluklara göre farklı belirtilerle kendini gösterir.
Semptomlar çok çeşitlilik gösterdiğinden, kullanılan tanı ölçütleri Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabındaki (DSM5) tanı ölçütlerinden farklı olabilir. DSM5 tanı ölçütleri, açık veya örtük olarak şişirilmiş benlik saygısı, aşırı hayranlık ihtiyacı, yüzeysel ve sömürücü ilişkiler ve empati eksikliğini içerir.
Diğer belirtiler arasında kimlik karmaşası, bağlanma sorunları, kronik boşluk veya can sıkıntısı hissi ve hayatın geçişlerine karşı hassasiyet sayılabilir. Sıra dışı ya da özel olma duygusu ile sınırsız başarı, güzellik, mükemmellik, güç ve ideal aşk gibi gizli fanteziler ortaya çıkabilir.
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerin ilgi odağı olması gerekir. Ortam ne olursa olsun, konuşmayı tekeline alarak ilgi odağı olmak istiyorlar. Ancak istenilen ilgi elde edilemediğinde, NKB'li bireyler kendilerini küçümsenmiş, istismar edilmiş, bitkin veya öfkeli hissedebilirler.
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerde kullanılabilecek tedaviler arasında psikoterapi ve ilaç tedavisi yer alsa da, ilaç yerine psikoterapi kullanılan yöntemlerin başında gelmektedir.
Ancak narsistik kişilik bozukluğunun diğer çeşitli psikiyatrik bozukluklarla bir arada bulunabilmesi tedavi sürecini zorlaştırmaktadır. Ayrıca tanı kriterleri halen tartışıldığı için klinik tanı zor bir süreçtir. Bu nedenle tanıyı doğru değerlendirmek çok önemlidir.
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler tipik olarak tedaviye başlama konusunda isteksizdirler ve tedaviye katılmaya direnirler. Bu nedenle sağlık profesyonellerinin psikoterapi sırasında tedavi hedeflerine odaklanırken empatik ve işbirlikçi olmaları gerekmektedir.
