Sağlık kuruluşlarında yapılan fizik muayeneler sırasında şişmiş lenf bezlerinin saptanması yaygındır. Çeşitli mikroorganizmalar ile enfeksiyonun neden olduğu hastalıklar iyi huylu lenf nodu büyümesi problemlerine örnektir ancak romatizmal hastalıklar veya hayatı tehdit eden kanserler de lenf nodu şişmesine neden olabileceğinden bu şişliğin tespiti ihmal edilmemelidir.
Lenf bezi nedir?
İnsan vücudundaki kan dolaşımına benzer şekilde, yağlı maddelerin taşınmasından ve vücudun savunmasından sorumlu olan başka bir dolaşım sistemi, lenf sistemi vardır. İstasyon ve kontrol noktası görevi gören lenf düğümleri, lenf dolaşımını sağlayan lenf damarlarının üzerinde yer alır.
Normal lenf düğümleri (nodlar) 115 mm çapında kapsüllü ve yuvarlak dokulardır. Genellikle lenfatik damarlar boyunca gruplar halinde bulunurlar ve zincir benzeri yapılarda sıralanırlar.
Lenf düğümleri yabancı maddeleri tanıma yeteneğine sahiptir. Antijenik moleküller, bağışıklığın uyarılmasının temelini oluşturur. Vücutta mikroorganizma varlığına işaret eden antijenler ve çeşitli yabancı maddeler, lenf damarları yoluyla lenf bezlerine ulaşır ve bağışıklık hücreleri tarafından tanınır. Daha sonra bağışıklık sistemi bu uyarıya karşı gerekli tepkiyi üretmek için savunma mekanizmalarını harekete geçirir ve bu mikroorganizmalar ve yabancı maddeler ortadan kaldırılır.
Lenf bezi (düğümleri) neden şişer?
EBV'nin (EpsteinBarr virüsü) neden olduğu enfeksiyöz mononükleoz veya herpesvirüs ailesindeki virüslerin neden olduğu suçiçeği ve zona gibi viral hastalıklarda genişlemiş lenf düğümleri gelişebilir. AIDS kliniğinde HIV'in neden olduğu lenf nodu büyümesi vücudun her yerinde meydana gelir. Solunum yollarındaki streptokok bakterilerinin neden olduğu boğaz enfeksiyonları nedeniyle çene ve boyundaki lenf düğümleri büyüyebilir.
Lenfoma, lösemi ve vücudun diğer organlarındaki kanserin lenf bezlerine yayılması sonucu lenf düğümleri büyüyebilir.
Büyümüş lenf bezleri nasıl tedavi edilir?
Altta yatan hastalık, hastalığın seyrini ve genişlemiş lenf düğümleri için tedavi seçiminin temelini belirler. Viral veya bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu bölgesel büyümeler, destekleyici bakım veya ilaç tedavisi ile çözülebilir. Genel olarak, bölgesel büyümeler vücuttaki büyümelerden daha iyi ilerler. Şişmiş lenf düğümleri hassas ve ağrılıysa, bölgeye sıcak kompres uygulamak ağrıyı hafifletebilir. Doktor bilgisi dahilinde kullanılan istirahat ve ağrı kesiciler de semptomların kontrolüne yardımcı olmak için kullanılabilecek diğer seçeneklerdir.
Viral hastalıklara bağlı şişmiş lenf düğümleri, hastalık geçtikten sonra genellikle normal boyutlarına geri döner. Bakteri üremesini tedavi etmek için antibiyotikler kullanılır.
Lenf bezi büyümesinin kullanılan ilaçlardan kaynaklandığı tespit edilirse, mümkünse mevcut tedaviye alternatif sunulabilmesi için ilgili bölümün yardımına başvurulmalıdır.
