6 Ağustos 1945 sabahında Amerika Birleşik Devletleri’ne ait ‘Enola Gay’ adlı B-29 savaş uçağından Japonya’nın Hiroşima kentine ‘Little Boy’ (küçük oğlan) adı verilen 14 kilo ton gücünde olan Uranyum 235 tipi atom bombası atıldı.
9 Ağustos 1945 günü ise Japonya’nın Nagazaki kentine ‘Bockscar’ adlı B-29 savaş uçağından, ‘Fat Man’ (şişman adam) adı verilen 20 kilo ton gücünde olan Plütonyum 239 tipi atom bombası ile ikinci saldırı gerçekleştirildi.
Hiroşima ve Nagazaki’de saniyenin on binde biri kadar kısa bir sürede gerçekleşen patlamaların ilk etkileri gözleri kör eden bir ışıktı. Ardından gelen yaklaşık 300.000 derecelik ısı etkisi, 3 km çapındaki her şeyin yanmasına neden oldu. Daha sonra ise patlamanın etkisiyle başlayan ve saatte 1800 km ile esen alev rüzgarı çevredeki tüm yapıları yıktı, ağaçları söktü. Saniyelerle ölçülebilecek bir zaman dilimi içerisinde Hiroşima’yı yok eden bu korkunç bombanın bilançosu yaklaşık 150.000 ölü ve 100.000 yaralı olarak belirlenmiştir. Nagazaki’ye atılan bombanın bilançosu ise yaklaşık 100.000 ölü ve 80.000 yaralı olarak belirlenmiştir. Bu iki kentte hala insan hayatını etkileyen bu radyoaktif saldırılar, günümüzde bile Japonların genetik yapısında kendisini göstermekte ve bombanın atıldığı yerde herhangi bir şey yetiştirilememektedir.
İlk kez İkinci Dünya Savaşı sonlarında kullanılan nükleer silahlar için ABD’nin gösterdiği resmi gerekçe komikti: “Almanya’nın teslim olmasından sonra Japonya’nın teslim olmasını sağlamak ve İkinci Dünya Savaşı’nı sona erdirmek.” Ancak yaygın bir görüşe göre atom bombası Sovyetler Birliği’yle başlatılan soğuk savaş ilişkilerinde ABD silah üstünlüğünü göstermek için kullanılmıştır.
Sözü Aşık Mahzuni Şerif'e bırakıyoruz:
AMERİKA KATİL
Defol git benim yurdumdan
Amerika katil katil
Yıllardır bizi bitirdin
Amerika katil katil
Devleti devlete çatar
İt gibi pusuda yatar
Kan döktürür silah satar
Amerika katil katil
Japonya'yı yiyen velet
Dünyadaki tek nedamet
İki yüzlü kahpe millet
Amerika katil katil
Su diye yutturur buzu
Katil düştük kuzu kuzu
Dünyanın en namussuzu
Amerika katil katil
İnsanlıkta ırk sarısı
Küstü dünyanın yarısı
Vietnam'ın pis karısı
Amerika katil katil
Mahzuni şerif uyuma
Gün geldi çattı akşama
Bizden selam Vietnam'a

76 yıl önce Enola Gay adlı savaş uçağı Japonya’nın Hiroşima ve Nagasaki kentlerine dünya üzerinde adeta 'cehennemi' yaşattı. Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nin 2. Dünya Savaşı sırasında Japonya'nın Hiroşima şehrine attığı atom bombasının 76'ıncı yıl dönümü.

Tarihin seyrini değiştiren bu saldırı on binlerce insanın ölümüne ve yaralanmasına neden oldu.

Hiroşima'nın yüzde 70’ini yok eden 13 bin TNT (tri-nitro-toluen) kuvvetindeki uranyum katkılı bomba, merkezinde 3 bin santigrat derece ısı oluşturdu.

Bomba 1,5 kilometre çapındaki alanda her yeri dümdüz etti ve ilk aşamada 80 bin, 1945 yılının sonuna doğru ise 140 bin insanın ölümüne yol açtı.

AP
ABD'nin Japonya'nın Hiroşima kentine attığı atom bombası 1,5 kilometre çapındaki alanda her yeri dümdüz etti ve 1945 yılının sonunda 140 bin insanın ölümüne neden olduAP

Çok sayıda kişi tıbbi destek alamadan ölürken, şehre yardım götürmeye gidenler de patlama sonrası oluşan radyoaktif yağmura maruz kalarak yaşamını yitirdi.

Hiroşima'ya neden bomba atıldı?

Savaş sürerken dönemin ABD Başkanı Harry Truman'ın atom bombası kullanılması gerekçelerinin, Sovyetlere gövde gösterisi ile Doğu Asya'da öngördüğü Sovyet tehdidi olduğu biliniyor.

Japonya, Temmuz 1945'te "teslim ol" çağrısı yapılan Potsdam Bildirisi'ne rağmen şartsız teslim olmayacağını açıkladı.

Japonya, ağustos başında İttifak cephesine "anlaşmalı barış" teklifi yaptı ancak kabul edilmedi.

Bunun üzerine, 6 Ağustos'ta Hiroşima'ya atılan atom bombasıyla şehir yerle bir edildi.

AP
ABD tarafından 6 Ağustos 1945 yılında Japonya'nın Hiroşima kentine atılan atom bombasıyla şehir yerle bir edildiAP

15 Ağustos'taki mesajında, "Savaşın Japon halkını mahvedeceğini" belirten dönemin Japonya İmparatoru Hirohito, ülkesinin "koşulsuz teslim olduğunu" ilan etti.

AP
Müttefik Kuuvetler'e mensup askerler Hiroşima'da yürürken (1947)AP

Hibakuşalar

Amerikalılar ölü sayısının 117 bin, Japonlar ise yarım milyona yakın olduğunu açıklarken "Hibakuşa" ismi verilen bomba mağdurlarında korkunç yaralar açıldı.

AP
Atom bombasıyla yerle bir edilen Japonya'nın Hiroşima kentiAP

Bombalar, "hibakuşaların" vücudunda başta kanser olmak üzere tedavisi zor, şekil bozukluğu ve sakatlık gibi hastalıkların yanı sıra uzun süreli psikolojik çöküntülere neden oldu.

AP
ABD'nin Japonya'nın Hiorşima kentine attığı bombayı taşıyan Amerikan Boeing B-29 Superfortress uçağı, misyon sonrası iniş yaparkenAP

Son yıllarda sayıları azalan Hibakuşalar, nükleer silahlardan vazgeçilmesine yönelik mesajlarını her ağustos ayında düzenlenen anma törenlerinde hatırlatıyor.

Uluslararası ilişkilerde dönüşüm

İkinci Dünya Savaşı'nın "kırılma noktası" olarak görülen atom bombası, Japonya’nın teslim olmasına sebep oldu. Ortaya çıkan sonuç, uluslararası ilişkilerde de dönüm noktası oldu.

ABD ve Sovyetler Birliği, 1950’ye kadar geliştirdiği daha kuvvetli hidrojen bombalarını kıtalararası balistik füzelere (ICBM) nasıl monte edeceğini formüle etti ve dünya "olası aşırı güç kullanabilme" dönemine adım attı.

AP
İkinci Dünya Savaşı'nın "kırılma noktası" olarak görülen atom bombası, Japonya’nın teslim olmasına sebep olduAP

1960-90 periyodunu nükleer savaşın gölgesinde yaşayan dünya ülkeleri, ikisi de nükleer güce sahip ABD ve Sovyetler Birliği birbirine "doğrudan" savaş açma cesaretini gösteremediği için "Soğuk Savaş" dönemine girdi.

Başbakan Suga: Japonya, köprü görevi üstlenecektir

AP
Japonya Başbakanı Yoşihide SugaAP

İkinci Dünya Savaşı'nda Pasifik Muharebelerinde Japonya'nın Hiroşima kentinin bombalanmasının 76'ıncı yılı dolayısıyla kentteki Barış Anıtı'nda anma töreni düzenlendi.

Tören, kente bombaların atıldığı saat olan 08.15'te (yerel saatle) bir dakikalık saygı duruşuyla başladı.

Törene katılan Başbakan Yoşihide Suga, ülkelerin, nükleer silahsızlanma yolunda gerçekçi teşebbüslerde ısrarcı olması gerektiğini söyledi.

Suga, "Japonya, nükleer silahsızlanmanın teşvik edilmesine yönelik değişken görüşlere sahip uluslar arasında köprü görevi üstlenecektir." diye konuştu.

Suga, hükümetin, "hibakuşa" diye bilinen atom bombası mağdurlarına kapsamlı yardım faaliyetlerine devam edeceğini ve nükleer silahsızlanmanın savunucuları ile iş birliğini sürdüreceğini ifade etti.

BM Genel Sekreteri Guterres: Nükleer silahlar tamamen yok edilmeli

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de Covid-19 salgını nedeniyle katılamadığı törene video mesaj gönderdi.

BM'nin, "nükleer silahsız dünya" vizyonu taşıyan "hibakuşalar" ile aynı vizyonu taşıdığını kaydeden Guterres, "Nükleer silahların kullanımının karşısındaki tek garanti, bu silahların tamamen yok edilmesidir." ifadesini kullandı.

Hiroşima Belediye Başkanı Matsui Kazumi de nükleer silahsızlanma için bireysel ve toplu çabaların yeni nesillere aktarılması gerektiğini söyledi.

Matsui, "(Nükleer silahları) Ortadan kaldırma süreci engelsiz değil ancak bomba mağdurlarının idealini devralan gençlerden bir umut ışığı yükseliyor." dedi.