Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), Lugansk Halk Cumhuriyeti (LHC), Herson ve Zaparojiya’da bölge sakinleri Rusya’ya katılma referandumu için sandık başında. 5 gün sürecek olan referandumun ilk gününde yüzde 20’den fazla katılım oldu. Oylama 27 Eylül’de oy merkezlerinde, ondan öncesin de ise evlerden yapılabiliyor. Referandumun sonuçları, oylamanın tamamlanmasının ardından beş gün içinde belli olacak.
Oylama güvenliğini sağlamak için operasyonel karargah LHC’de konuşlandırıldı. Güvenlik güçleri ise oylama süresince acil durumda kalarak güvenliği sağlayacak. Devam eden çatışmalara rağmen ciddi bir sorunun olmadığı belirtildi.
İLK GÜN KATILIM ORANLARI
Cuma saat 20.00 itibariyle insanların yüzde 20'sinden fazlasının Donbass cumhuriyetlerinde oy kullandığı bildirildi. İlk gün oylamaya DHC’de seçim listelerinde bulunanların yüzde 23,64'ü, LHC’de ise yüzde 21,97'sinin katıldığı belirtildi. Aynı gün Herson bölgesinde seçmenlerin yüzde 15,31'i ve Zaporojiya’da yüzde 20,52'si oy kullandı.
RUSYA’DA DA OY KULLANILIYOR
Oylama sadece Donbass, Zaparojiya ve Herson’da yapılmıyor. Rusya Merkez Seçim Komisyonu'na göre, Donbass ve diğer bölgelerden birçok kişinin taşındığı Rusya’da toplam 84 sandık açıldı. Örneğin Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin (DHC) Rusya Büyükelçisi Olga Makeeva, Moskova'daki DPR Büyükelçiliğinde oy kullandı.
RUS GÖZLEMCİLER
DPR, LPR, Kherson ve Zaporojiya bölgelerindeki referandumlarda Rus senatörler gözlemci olarak görev yapıyor. Gözlemciler, referandumların mümkün olan en üst düzeyde düzenlendiğini ve böylece "şikayet edilecek bir şey olmadığını" söylüyor. Referandumun ilk gününde de herhangi bir aşırılığın kaydedilmediği belirtildi.
SIĞINAKTA OY KULLANIMI
Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri’nde oy kullanma işlemi devam ederken Ukrayna tarafından bölgenin bombalandığına dair bilgi geldi. Bombalama sonucu Donetsk'in batısında bir kişinin öldüğü açıklanırken LHC’deki Rubijnoye şehrinde insanların bir bomba sığınağında oy kullanmak zorunda kaldığı belirtildi. Ukrayna'nın saldırı olasılığı nedeniyle, özellikle Alçevsk ve Severodonetsk olmak üzere bir dizi oy kullanma yeri beklenenden erken kapandı.
PUŞİLİN: DURUM KONTROL ALTINDA
DHC Başkanı Denis Puşilin, Telegram hesabında Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin "çeşitli provokasyonlar yürütmeye teşebbüs etmeye devam ettiğini, ancak müttefik kuvvetlerin tüm temas hattı boyunca durumu tamamen kontrol altında tuttuğunu" belirtti.
ZAPAROJİYA VE HERSON
Yerel yetkililerin açıklamalarına göre, Zaporojiya ve Herson bölgelerinde oylamanın ilk gününün iyi geçtiği bildirildi. Ancak Kiev'den bu bölgelere de bombardıman yapıldığına dair bilgi verildi. Herson bölgesinin AskeriSivil İdaresi Başkan Yardımcısı Kirill Stremousov, özellikle Ukrayna ordusunun sabah Herson'u bombaladığını, ancak saldırının hava savunma sistemleri tarafından püskürtüldüğünü söyledi. Buna ek olarak, Novaya Kakhovka gün boyunca ondan fazla kez bombalandı.
Toprakları sık sık bombalanan Zaporojiya Nükleer Santrali çalışanları da referandumda oy kullandı. Çalışanların talepleri üzerine tesise bir saha dışı seçim komisyonu gönderildi.
ABD VE AVRUPA’DAN GÖZLEMCİLER YER ALDI
Oylama süreci, başta ABD ve Avrupa olmak üzere uluslararası gözlemciler tarafından izleniyor. Lugansk Halk Cumhuriyeti Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Elena Kravçenko'nun aktardığına göre, Avrupa ülkelerinden 50 gözlemci oylamaları izliyor. DHC’de ise Venezuela ve Güney Afrika başta olmak üzere yabancı ülkelerden 129 temsilci oylamayı denetlerken, İngiltere, İtalya, Çin, Katar, Fransa ve diğer ülkelerden yaklaşık 550 gazeteci oylama sürecini takip ediyor. Fransa ve ABD temsilcileri referandumu denetlemek için Herson bölgesinde. Afrika, Avrupa ve Güney Amerika'dan gözlemciler de Zaporojiya’da yer aldı.
BATI REFERANDUMU TANIMAYACAĞIZ DEDİ
ABD Başkanı Joe Biden, hiçbir Ukrayna toprağını başka bir ülkenin toprağı olarak kabul etmeyeceklerini ve Rusya'nın bölgede yapacağı referandumun sonuçlarını reddedeceklerini açıkladı.
Biden, yaptığı yazılı açıklamada, "ABD, Ukrayna topraklarını, Ukrayna'nın parçası olması dışında tanımayacaktır. Rusya'nın referandumu sahtedir ve Birleşmiş Milletler Sözleşmesi dahil uluslararası hukuka aykırı şekilde Ukrayna topraklarını ilhak etmek için bir bahanedir." değerlendirmesinde bulundu. Rusya'ya sert ekonomik yaptırımların sürdürülmesi konusunda ortak ülkeler ile çalışmayı sürdüreceklerini belirten Biden, "ABD, Rusya'nın yapmacık referandumun sonucunu reddetmek konusunda dünyadaki tüm ortaklarıyla aynı noktadadır." ifadesini kullandı.
Konuyla ilgili NATO’dan da açıklama geldi. NATO'dan yapılan yazılı açıklamada, Rusya Federasyonu'na katılmak için yapacak "sözde referandumun" en güçlü şekilde kınandığı belirtilerek, tehdit veya güç kullanımından kaynaklanan hiçbir toprak kazanımının meşru kabul edilmeyeceğinin altı çizildi.
RUSYA’DA KİTLESEL DESTEK MİTİNGİ
Rusya genelinde halk, 4 bölgenin Rusya'ya katılıp katılmayacağını belirleyecek olan referandumları desteklemek için toplandı. Binlerce kişi Moskova'da Kremlin yakınlarında ellerinde Rus bayraklarının yanı sıra ülkenin bölgelerinin ve siyasi partilerin bayraklarını taşıyarak miting düzenledi. “Kendimizi Terk Etmiyoruz” etkinliğine ünlü oyuncular ve sanatçılar da katıldı. Mitingin düzenleyicisi Tüm Rusya Halk Cephesi (ONF), eylemin "tüm Rusların isteklerini yansıttığını ve Moskovalıların kurtarılmış toprakların sakinlerine verdiği desteği ifade etmeye yardımcı olacağını" söyledi. Benzer etkinlikler başka şehirlerde de yapıldı.
