ÖZGÜR ALTINBAŞ

Michael McKinley Foreign Affairs'te yayımladığı yazıda ABD’nin Afganistan'dan çekilişiyle ilgili bir çok itirafı dile getirdi. 'Hepimiz Afganistan'ı kaybettik: Yirmi yıllık hatalar, yanlış kararlar ve kolektif başarısızlık' başlığıyla paylaşılan yazıda Biden'ın çekilme kararından sonra yaşanan olayların Biden için eleştirilerin artmasına sebep olduğu belirtiliyor. Yazıda ABD'nin eski gücünde olmadığı, Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı General H.R. McMaster'ın ABD'nin 'ülkelerin çıkarları için çabalarını sürdürme iradesinden yoksun' açıklamasına atıf yapılarak vurgulanıyor.

KORKUNÇ BİR TRAJEDİ

Çekilme kararıyla ilgili başarısızlığı ‚korkunç bir trajedi olarak’ değerlendiren elçi, sahadaki durumun 20 yıllık yanlış hesaplamaların ve önceki üç ABD yönetiminin izlediği başarısız politikalar sonucu olduğunu belirtiyor. Aynı zamanda ABD ile iş birliği yapan Afgan liderlerin başarısızlığına da atıfta bulunan McKinley, şu an konuşan yorumcuların aslında hepsinin şu anki durumda payları olduğunu söylüyor.

YENİLGİYİ KABUL ETMENİN ZAMANI

McKinley, ABD'nin 20 yıl boyunca Afganistan'da teröre karşı mücadelede başarılı olmasına rağmen, isyan bastırma, Afgan siyaseti ve 'ulus inşası' konusunda yaklaşımlarının başarısız olduğunun altını çiziyor. ABD'nin Taliban'ın direncini hafife aldığını belirten elçi, bölgenin jeopolitik gerçeklerini yanlış okuduklarını itiraf etti.

'Gerçeklerle yüzleşmemiz lazım diyen McKinley, ABD güçlerinin geri çekilmeyi bir veya iki yıl daha erteleme kararının üzücü sonuçlar dışında nihayetinde bir değişiklik yaratmayacağını vurguluyor. Bu karar ertelense de ertelenmese de ABD kaybetmişti’ yorumunu yapan McKinley yenilgiyi şu cümlelerle anlatıyor: "Geri çekilmeyi eleştirenlerin, Afganistan müdahalesinin bizi bu noktaya getiren yanlış yargılarını ve eksikliklerini net bir şekilde ele almalarının ve yaşananların sorumluluğunu kabul etmelerinin zamanı geldi."

'ASKERİ ÇÖKÜŞ'

McKinley, ABD'nin yaptığı en büyük yanlışlardan birisinin, milyarlarca dolar harcanan Afgan ordusu ve güvenlik güçlerinin abartılması olduğunu belirtiyor. Büyükelçi, ABD'li yetkililerin Afgan ordusu ve güvenlik kuvvetlerinin güçlerini gerçek dışı şekilde abartması sonucunda Taliban’ın Kabil’e ulaşma süresinin yanlış hesaplandığını vurguluyor. “Afganistan'da Güvenlik ve İstikrar Yönünde İlerleme Raporu” ile bu hayali ordunun büyütüldüğünü belirten McKinley, bütün bunları bir yanılsama olarak değerlendiriyor.

Aynı zamanda Afgan ordusuna sağlanacak olan harcamaların yolsuzluk ve israf ile ordunun savaşma kabiliyetine zarar verdiğini belirten elçi, Afgan yetkililerin büyük bir yolsuzluğun içerisinde olduğunu söylüyor.

HERKESTEN TEPKİ YAĞIYOR

Biden'ın çekilme kararından sonra Demokratlardan Cumhuriyetçilere kadar birçok kesimden eleştiri ve tepki yağdı. ABD'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından CSIS'in başkan yardımcısı Seth G. Jones Twitter'da yaptığı açıklamada ABD'nin kaçışını "ABD tarihinde kara bir gün." olarak nitelendirdi. Jones Taliban'ın bu kadar çabuk Afganistan'da kontrolü sağlamasını ve Afgan ordusunun çöküşünü bir dizi neden bağladı. Jones bunlardan en önemlisini ise başta Çin olmak üzere, Rusya, İran ve Pakistan'ın Taliban'a askeri ve istihbarat desteği vermesi olduğunu belirtiyor. İngiltere'nin en önemli gazetelerinden olan Daily Mail 16 Ağustos tarihinde çıkan sayısında İngiliz bayrağına sarılan bir İngiliz askerin tabutunu koyarak 'Ne için öldüler' manşetini atarak çekilme kararına ve yenilgiye tepki gösterdi. ABD Senatosu azınlık lideri Mitch McConnell da çekilmeyi Vietnam'a benzeterek aşağılıkça olduğunu belirtmişti.

BİDEN SUÇU AFGAN ORDUSUNA ATTI

ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan'dan çekilme kararı ve Taliban'ın ülkede kontrolü ele geçirmesine ilişkin konuştu. Biden, "Afgan liderleri kaçtı, ordu savaşmayı denemedi bile" dedi. ABD Başkanı Biden, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, Kabil'deki son durum hakkında ilk kez konuştu. Konuşmasının bütününde Afganistan'dan çekilme kararını şiddetle savunan Biden, kendisinin Afgan savaşını gören 4. başkan olduğunu ve bunu bir sonraki başkana devretmeyeceğini belirtti.

'ORDU ÇÖKTÜ'

Biden, ülkedeki olayların çok hızlı geliştiğini belirttikten sonra, "Afgan siyasi liderler vazgeçip ülkeyi terk etti. Afgan ordusu çöktü. Geçen hafta yaşanan olaylar, ABD'nin Afganistan'daki askeri varlığını sona erdirme kararının doğru olduğunu gösterdi, çünkü Afgan güçlerinin kendileri için savaşmaya gönüllü olmadıkları bir yerde siz savaşamazsınız ve savaşmamalısınız" değerlendirmesini yaptı.

'HER ŞEY BEKLEDİĞİMİZDEN HIZLI OLDU'

Biden, Taliban'ın hızlı ilerlemesiyle ilgili "20 yılın ardından zor yoldan şunu öğrendim ki ABD askerlerinin çekilmesi için hiçbir zaman iyi bir zaman değildir. Bu yüzden halen oradayız. Tüm riskler için gözümüz açıktı ve tüm ihtimaller için plan yapmıştık. Fakat gerçek şu ki her şey beklediğimizden daha hızlı gerçekleşti." dedi.

Aydınlık