Adnan Akfırat

Kanada, İngiltere Hollanda’da, iktidar partileri ya da iktidar ortakları tarafından getirilen önergelere hükümetler, “yetkili mahkeme kararı “ bulunmadığı gerekçesiyle karşı çıkmak zorunda kaldılar.

ABD’den sonra Çin’i soykırım yapmakla suçlayan ikinci ülke, hiç tesadüf değil, Kanada oldu. Teklifi öncelikle Parlamento’ya getiren Kanada hükümeti, oylamada “çekimser” oy kullandı. AİHM kararı, en koyu Amerikan taraftarı Kanada Başbakanı Tredau’yu bile bağlıyor!

Kanada Avam Kamarası, 23 Şubat 2021’de Çin'in“Uygur soykırımı” yaptığını ilan etmek için ezici bir çoğunlukla karar aldı. 266’ya karşı 0'la geçen önergeye bütün muhalefet partilerinin yanı sıra iktidardaki Liberal Parti'den bir grup destek verdi.

Kanada Parlamentosu ayrıca, Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ne, "Çin hükümeti bu soykırıma devam ederse" Pekin 2022 Kış Olimpiyatları’na katılmaması çağrısında bulunmasını isteyen bir karar aldı. (1)

25 Şubat 2021’da Çin’i soykırımcı olarak suçlayan karar alan Hollanda parlamentosu ABD kervanına katılan ilk Avrupa yasama organı oldu. Bu da tesadüf değil! Hollanda’nın ABD’nin Avrupa’daki “Truva Atı” olduğunu unutanlar hatırladı.

Hollanda Parlamentosu’ndaki oylama, görevini bırakan Dışişleri Bakanı Stef Blok'un Hollanda hükümetinin Çin’in uygulamalarını soykırım olarak nitelemeyeceğini söylemesinden bir hafta sonra geldi.

Çin’i soykırım yapmakla suçlayan önergeyi Koalisyon’daki D66 Partisi milletvekili Sjoerd Sjoerdsma verdi. Hollanda Başbakanı Mark Rutte'nin Liberal Partisi önergeyi desteklemediğini açıkladı.

Dışişleri sözcüsü Sven Koopmans, durumu bir soykırım olarak nitelendirmek için mutlaka bir mahkeme kararı gerektiğini belirterek, “bir önerge ile bu karar alınamaz” dedi. (2)

Son olarak ABD’nin Avrupa’daki en sıkı işbirlikçisi İngiltere’nin parlamentosu, 22 Nisan 2021’de Çin'i “Uygurlara soykırım” yapmakla suçlayan bir karar aldı.

İngiltere'nin Asya'dan Sorumlu Devlet Bakanı Nigel Adams, Parlamentoda önergeye karşı konuştu ve,Sinciang’ta yaşananları 'soykırım' olarak tanıyacak herhangi bir kararın yetkili mahkemelerce alınması gerektiği yönündeki hükümet tutumunu yineledi.

Önergenin sahibi İktidardaki Muhafazakâr Parti'den Nusrat Ghani’nin sözleri, Vatan Partisi’nin AİHM’de kazandığı başarının büyüklüğünü gösteriyor:"Hükümetler, soykırım kararının yalnızca yetkili mahkemelerce verilebileceğinde ısrar ediyor. Ancak mahkemeye giden her yol, Çin tarafından kapatıldı. Hükümetimizin elleri kelepçeli, Birleşmiş Milletler tarafından felç edildi. Kontrolü geri almalıyız. Soykırımla mücadele yolumuz, Çin tarafından kontrol edilemez." (3)

Dipnotlar
1 https://www.bbc.com/news/worlduscanada56163220
2 https://www.politico.eu/article/dutchparliamentdeclareschinesetreatmentofuighursasgenocide/
3.https://tr.sputniknews.com/avrupa/202104221044339726ingilizparlamentosundanuygurkarari/