Psikolog ve psikiyatristlerin seans ücretlerinden muzdarip milyonlarca insan, güvenli biçimde 'dertleşmenin' bir yolunu buldu. Sosyal ve teknolojik etkileri bakımından 21. yüzyılın devrimlerinden biri olan ChatGPT teknolojisi insanlara terapi hizmeti de veriyor. Üstelik tamamen beleş. 

Yapay zeka teknolojsinin çığır açan chatbot'u ChatGPT'nin psikoterapi göreviyle çalışmaya başlaması için ekrana "Endişem var" yazmanız yeterli. 

"Endişe yaşadığınızı duyduğuma üzüldüm" cevabını verip ekliyor: "Zorlayıcı bir deneyim olabilir ancak semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olmak için deneyebileceğiniz stratejiler var."

Ardından bir dizi tavsiye gelir: Gevşemeye çalış, uykuya odaklan, kafeini ve alkolü kes, olumsuz düşüncelere meydan oku, arkadaşlarından ve ailenden destek al...

İlk başta ChatGPT, yapay zekanın bir psikolog ya da danışmanın yerine asla geçemeyeceği konusunda uyarmayı ihmal etmiyor. Ancak bu uyarı, milyonlarca insanın kişisel terapi amacıyla bu platforma akın etmesine engel olamadı. 

Reddit gibi çevrimiçi forumlarda ChatGPT ile psikoterapi deneyimlerini anlatanlar ilginç gerçekleri ortaya koydu. Bazı kullanıcılar chatbot çözümünün geleneksel terapiden kadar, hatta ondan daha iyi olduğunu belirtiyor. 

ChatGPT'nin insan konuşmasını taklit etme konusundaki çarpıcı yeteneği ve üretken yapay zekanın potansiyeli ruhsal sorunların tedavisine yeni çözümler sunabilir. 

Bazı yapay zeka meraklıları, sohbet robotlarının kaygı ve depresyon gibi daha hafif, sıradan durumların tedavisinde çok büyük potansiyele sahip olduğunu düşünüyor.

Zira 'yapay zeka tedavisi' personel eksikliği, uzun bekleme süresi ve yüksek maliyetlerden muzdarip olan, aynı zamanda ayıplanmaktan korkan insanların rahatlamalarına olanak tanıyor. ChatGPT geleneksel ruh sağlığı hizmetlerinden daha hızlı ve ücretsiz destek sunuyor. 

ChatGPT'nin psikoterapideki potansiyeli hakkında El Cezire'ye görüş veren Georgetown Üniversitesi psikiyatri öğrencisi Ashley Andreou, "Psikoterapi çok pahalı... Benim geldiğim Kanada gibi yerlerde bile aşırı pahalı... Üstelik terapiye girmek için insanların uzun süre sıra beklemesi gerekiyor. İnsanların ruhsal sorunları için kanıta dayalı tedavisi olan bir şeye erişimi çok zor. Bu nedenle sertifikalı bir sağlık uzmanıyla üretken yapay zekanın tedavide verimliliği artıracağını düşünüyorum" diyor.

RİSKLERİ BULUNDUĞU UNUTULMAMALI

ChatGPT'nin arkasındaki teknoloji henüz emekleme aşamasında olsa da platform ve diğer chatbot rakipleri, tekrarlanan soruları tanımak gibi belirli konularda insan gibi davranmak için mücadele ediyor ve bunu yapmaya çalışırken belirli istemlere öngörülemeyen, yanlış veya rahatsız edici yanıtlar üretebiliyor. 

Şimdiye kadar yapay zekanın ruhsal tedavi uygulamalarında kullanımı Wysa, Heyy ve Woebot gibi sağlık programlarındaki kural tabanlı sistemlerle sınırlıydı. Bu uygulamalar ChatGPT'nin aksine, bir insan tarafından seçilmiş belirli sayıda sorucevap kombinasyonunu kullanıyordu. 

Üretken metinler oluşturan ChatGPT'nin psikoterapi amacıyla kullanımı bazı riskleri beraberinde getiriyor. Geçtiğimiz aylarda Belçikalı bir kişi, yapay zeka sohbet robotu Chai ile muhabbet ettikten sonra intihar etti. New York Times gazetesinin bir köşe yazarı ise Microsoft'un sohbet robotu Bing tarafından karısını terk etmeye teşvik edildiğini anlattı. 

Psikolog Doçenti Maria Hennessy ise ChatGPT türü uygulamaların gerçek terapistin yerini alamayacağı konusunda ısrarcı.

Hennessy, "Terapinin işe yaramasını sağlayan şeyin, etkinin yaklaşık yüzde 40 ilâ 50'sinin terapistinizle kurduğunuz ilişkiden kaynaklandığını biliyoruz. Mevcut sohbet robotları bu tür bir etkileşim için yetersiz. ChatGPT'nin doğal dil işleme yeteneği etkileyici olmasına rağmen bir sınırı var. Günün sonunda harika bir bilgisayar programı ama hepsi bu kadar" diyor. 

Zürih Üniversitesi Biyomedikal Etik ve Tıp Tarihi Enstitüsü'nde etikçi ve niteliksel bir araştırmacı olan Tania Manríquez Roa ise yapay zekanın ruhsal problemlerin erken tanısı için yardımcı olabileceğini söylüyor. "Örneğin depresyon ve anksiyete gibi nüksetmelerin erken belirtilerini belirlemek için çok yardımcı olabilir" diyen Roa, bunun yanında yapay zekanın tedavi amaçlı kullanılamayacağını söylüyor. 

Uzmanlar yapay zekanın yol açabileceği riskler konusunda uyarılarda bulunsa da milyonlarca kişi sorunlarının çözümüne ilişkin cevaplar bulmak için yapay zekaya başvurmaya devam ediyor.