İDDİA / Fotoğraf: Çinlilerin işkence ettiği bir Doğu Türkistanlı.  

YANLIŞ

Sosyal medyada paylaşılan ve teyit.org’a ihbar olarak gönderilen bir fotoğrafın Çinliler tarafından işkence edilen bir Doğu Türkistanlıyı gösterdiği iddia edildi. 28 Kasım 2018’de Bir Yusuf Olmak adlı bir Facebook sayfasında paylaşılan fotoğraf 7 bine yakın paylaşım aldı. Fotoğraf 2012 yılından beri benzer bağlamlarda paylaşılıyor.


Fakat fotoğrafın işkence gören bir Doğu Türkistanlıyı gösterdiği doğru değil. Fotoğraf, 2004 yılında Chicago’da düzenlenen bir protestoda yapılan bir canlandırmadan.

Fotoğraf 2004 yılında düzenlenen Çin karşıtı bir protestodan

Fotoğraf, bir spiritüel öğreti olan Falun Gong (Falun Dafa olarak da bilinir) takipçilerinin 2426 Mayıs 2004 tarihlerinde Chicago’nun Federal Plaza meydanında düzenlediği bir gösteriden. Gösterinin konusunu önceki yıllarda Çin rejimi tarafından savaş açılan ve bunun sonucu olarak çeşitli işkencelere maruz kaldığı belirtilen Falun Gong takipçilerinin gördüğü işkenceler oluşturuyor.

Bu işkenceler, farkındalık yaratmak amacıyla gösteriler esnasında yeniden canlandırılmış. Nitekim, Radikal’in 2015 yılında bu fotoğrafın kaynağını gösterdiği bir haberi de mevcut.

Falun Gong takipçileri neyi protesto ediyor?

1990’larda hareketin lideri Li Hongzhi’nin ve takipçilerinin Çin Devleti’nin desteğini aldığı bilinen Falun Gong hareketinin 1999 itibariyle 100 milyon civarında takipçisi olduğu sanılıyordu. Fakat, Freedom House’ın Çin’e ilişkin 2017 tarihli raporunda belirttiği üzere, aynı yılın ortasında, ideolojik rekabet, popülarite, mobilizasyon gücü gibi çeşitli sebeplerle Çin, harekete karşı savaş açtı. Dönemin Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin’in direktifi üzerine Falun Gong takipçilerine karşı olarak 10 Haziran 1999’da 610 numaralı ofis (“The 610 Office”) kuruldu. O dönem on milyonlarca takipçisi olan bu harekete karşı yürütülen operasyonların koordine edildiği bir merkez özelliği taşıyan bu yapı, Falun Gong karşıtı propaganda, istihbarat, çalışma kamplarında “yeniden eğitim” ve cezalandırma gibi görevler üstlendi.

Bu sürecin kaç kişinin hayatına mal olduğunu belirlemek zor olsa da  faili meçhul cinayetler, işkence, cinsel saldırı, haksız müsadere gibi olaylarla karşılaştıkları belirtiliyor ve öğretinin takipçisi olan 4 bin 225 kişinin işkenceden hayatını kaybettiği yönünde iddialar da bulunuyor.

Falun Gong takipçilerinin protestoları günümüzde de devam ediyor. 2 Aralık 2018’de Arjantin’deki G20 zirvesinde de Çin hükümetini protesto etmişlerdi.