Avrupa’da dijital olanakların (akıllı telefonların) ivedilikle devreye sokulması konusunda 8 ülkeden, 130 bilim insanı ve mühendisin işbirliği yaptığı belirtildi. İnternet ortamında yapılan toplantıda canlı bağlantı ile sorular da alındı. Toplantı sonrası açıklama yayımlandı.

Açıklamayı çalışmalara katılan Alman Hükümeti Dijital Kurul Üyesi HansChristian Boos, Lozan Epidemioloji Okulu Dekanı Prof. Dr. Marcel Salathé ile Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Heinrich Hertz Enstitüsü Müdürü Prof. Thomas Wiegand yaptı. Dijital ortamda yapılan ve Aydınlık’ın da katıldığı basın toplantısında Boos ve Wiegand, sorularımızı yanıtladı.

• Akıllı telefon kullanmayanlar için yedek ya da başka bir cihaz düşünülüyor mu?

Boos: “Düşük enerji sarf edecek bir sistemden bahsediyoruz. Burada da akıllı telefon kullanmayanlar için bileğinize takılan ve Bluetooth sinyaline sahip olan bileklikler devreye girebilir. Bunun için bir ekip çalışmalarını tamamlamak üzere.”

• Türkiye’den de çalışmalara katılan bilim insanları var mı?

Boos: “Türkiye’den daha yeni, dün bir bilimsel kurul bizimle temas kurdu. Biz, Türkiye’nin de bu çalışmalarda yer almasını memnuniyetle karşılarız.”

• Almanya’nın MecklenburgVorpommern Eyaleti Veri Koruma Görevlisi, geçtiğimiz günlerde hazırlanan akıllı telefon uygulaması konusunda şöyle bir uyarıda bulundu: “ABD’li firmaların hazırlanan uygulamaya erişimi engellenmelidir.” Akıllara NSA vb oluşumlar geliyor. Bununla ilgili ne söylemek istersiniz?

Prof. Wiegand: “Toplantının başında da vurguladığımız gibi, ABD ya da herhangi bir üçüncü oluşum ya da birim bu sisteme kesinlikle giremeyecektir. Kaldı ki, taşıyıcı ya da temas ettiği kimselerin verileri anında tespit edildikten sonra, ilgili sağlık kuruluşuna ve risk altındaki kişilere bildirildikten sonra anında silinecektir ve hiçbir başka kimse veya kurum bu bilgilere erişemeyecektir.”

DİĞER ÜLKELER DE HAREKETE GEÇİYOR

Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, İspanya, İsviçre ve İtalya’dan 130 biliminsanın hazırladığı uygulamayı olabildiğince çok ülkenin kullanması amaçlanıyor.

Son olarak Science dergisinde de yayımlanan bilimsel bulgulara göre, akıllı telefonlar ve dijital teknoloji, Kovid19’a karşı mücadelede hayatın normale dönmesi için çok büyük kolaylıklar sağlıyorlar.

Başta Çin, Güney Kore, Singapur, olmak üzere Doğu Asya ülkeleri virüse karşı savaşımda kendi akıllı telefon uygulamalarını kullanıyorlar. Hindistan da kendi sistemini kurmaya çalışıyor. Küresel salgından etkilenen ülkeler arasında yer alan İsrail de harekete geçerek, kendi akıllı telefon uygulamasını kurdu.

MERKEL KABİNEDE GÖRÜŞECEK

“PanAvrupa ÖzeliKoruyanYakınlık İzini Süren” (PanEuropean PrivacyPreserving Proximity Tracing, PEPPPT) girişimi adını taşıyan çalışmalar kapsamında, dün Berlin yakınlarında Alman Ordusu’na ait bir kışlada tatbikat yapılacağı da katılımcılar tarafından açıklandı.

Almanya’da Merkel Hükümeti de dün açıklanan akıllı telefon uygulamasını kabine toplantısında görüşecek. Halen karantinada olan Almanya Başbakanı Merkel, toplantıya video konferans ile katılacak.

Almanya’da başta kabine üyeleri ve çalışmaları yürüten bilimsel merkez Robert Koch Enstitüsü, dijital olanakların hayatın normale dönmesi için gerekli olduğu görüşünde. Alman Meclisi Bundestag’daki muhalefet de “özeli koruyan, geçici bir dönem için uygulanması şartıyla” destek vereceğini açıkladı.

Almanya’da örneğin 16 yaşın üstünde akıllı telefon kullanıcı oranı yüzde 76. 65 yaşın üstünde ise yüzde 40. Yapılan anketlere göre, Almanya’da şimdiden akıllı telefon kullanıcıların yüzde 70’i uygulamaya geçeceğini açıkladı.

GİRİŞİMİN BASIN DUYURUSU

“PEPPPT girişiminin basın toplantısı duyurusunda şu bilgilere yere verildi.

“PEPPPT, şu anda Avrupa'daki 8 farklı ülkeden 130 bilim insanı ve teknoloji uzmanının uluslararası bir girişimidir. Hedefimiz, Kovid19'a karşı küresel mücadelenin dijital çekirdek bileşenleri için bir omurga sağlamaktır. Diğerlerinin üzerine inşa edebileceği PEPPPT platformu, Avrupa Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) ile tam uyumlu olan ve aynı zamanda anonim ve gizliliği koruyan dijital yakınlık izleme yaklaşımını hedefliyor. Kovid19’a karşı savaşımda bu dijital olanak, ülkeler arasında seyahat ederken de kullanılmalıdır.”

Avrupa’da adı geçen ülkelerin biliminsanları tarafından hazırlanan uygulamaya, “Devletlerin katılıp katılmayacağına, her hükümet kendisi karar verecek” denildi.

Açıklamayı yapan PEPPPT üyeleri, “Eğer toplumun sadece yüzde 60’ı bile bu uygulamayı kullanırsa, virüse karşı savaşımda belirgin bir düşüş elde edeceğiz” ifadesini kullandı.

TÜRKİYE KENDİ UYGULAMASINI GELİŞTİREBİLİR

Aydınlık’ın Berlin’de görüştüğü bir Türk bilişimci de şu açıklamalarda bulundu: “Türkiye de konunun güvenlik boyutunu etraflıca inceledikten sonra, bu uygulamadan veya kendi kuracağı bağımsız, milli uygulamasından yararlanmayı gündemine alabilir. Kovid19’a karşı mücadelede kesinlikle yararlı ve gereklidir.”

SİSTEM NASIL İŞLİYOR?

Akıllı telefonlardaki Bluetooth ya da GPS sinyalleri sayesinde tespit edilen Kovid19 taşıyıcıların izi sürülüyor. Bazı ülkelerde konumlarını da görmek mümkün. Taşıyıcının 14 günlük kuluçka döneminde kimlerle temas ettiği (ev, işyeri, toplu taşıma vb.) Bluetooth ya da GPS aracılığıyla tespit ediliyor. Uygulamayı kullanan herkes, gideceği yerle ilgili uygulama sayesinde temas riski konusunda bilgilendiriliyor. Eğer taşıyıcının bulunduğu bir yere gidecekseniz, ya da birkaç gün önce gittiyseniz, sistem bilgi veriyor. Ne kadar insan bu uygulamayı kullanırsa, o kadar çok güvende oluyorsunuz. Diğer ikinci katkısı ise, gereksiz karantinanın önüne geçmesidir.