ÖZGÜR ALTINBAŞ

Rus uzmanların Türkiye’yi ‘ortaktan çok dost’ olarak nitelendirdiğini belirten Gasanov, ‘şimdi yeni hamle zamanı’ diyor.

Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı askeri operasyon sonrası Batı tarafından Rusya’nın izole edilme çabası Türkiye ve çevre ülkeler için büyük fırsatların önünü açtı. Tarımdan sanayiye, turizmden güvenlik alanına kadar birçok noktada fırsatların değerlendirilmesi Türkiye için kritik önemde. Aydınlık’ın sorularını yanıtlayan Rus uzman Dr. Kamran Gasanov, Türkiye’nin Rusya ile ilişkisini kurarken Batı’dan bağımsız şekilde davrandığını belirtti.

‘GEÇMİŞTE TÜRKİYE’Yİ BU KADAR ELEŞTİRMEMELİYDİK DEDİLER’

• Türkiye yaptırımlara katılmadı ve Rusya ile ilişkilerini normal şekilde sürdürdü. Rus halkı ve Rus hükümeti Türkiye'nin durumunu nasıl değerlendiriyor? Türkiye'ye karşı olumlu bir hava var mı?

Rusya hükümeti, Türkiye’nin bu krizdeki tutumunu yüksek seviyede değerlendiriyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Türkiye’yi bu yapıcı tutumu sergilediği için övdü. Bunu sadece sözlerinden değil hareketlerinden de görebiliriz. Lavrov, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile buluştuğunda direkt olarak kendisine sarıldı. Türkiye bu süreçte sadece bir ortak değil bir dost olduğunu da göstermiş oldu. Rus uzmanların bir kısmı Türkiye’ye mesafeli yaklaşıyordu. Hatta bazıları Türkiye’yi karşı tarafta görüyordu. Fakat bu uzmanlar şu anda Türkiye’den olumlu şekilde bahsediyor. Geçmişte de Türkiye’yi bu kadar eleştirmemeliydik gibi yorumlar yapıyorlar.

‘TÜRKİYERUSYAAZERBAYCAN İTTİFAKI UKRAYNA İÇİN UMUT VERİCİ’

• Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye'ye TürkiyeRusyaAzerbaycan olarak üçlü bir resmi ittifak önerdi. Bunun olma ihtimali nedir? Bu ittifakı nasıl değerlendirirsiniz?

Aliyev’in önerdiği üçlü ittifak Ukrayna krizinin sonrası için çok umut verici gözüküyor. Azerbaycan için hem Türkiye hem de Rusya önemli bir ticari ortak. Aynı zamanda Türkiye de Rusya ile büyük hacimde ticaret yapıyor ve önemli bir ticari ortak. Ve Türkiye’den Rusya’ya gelen yatırımlar da son dönemde çok artıyor. Azerbaycan da bu alanda önemli bir karadan transit geçiş noktası olabilir. Tabi bunun olması için Zengezur koridorunun açılması gerekiyor.

‘GÜRCİSTAN’IN ÇIKIŞ YOLU AVRASYA’DA YER ALMAK’

Karabağ zaferinden sonra Türkiye altılı platformu teklif etti. Bu platformda Gürcistan biraz isteksiz bir konumdaydı. Son gelişmelerden sonra Gürcistan Avrupa'dan biraz daha kopacak mı?
Bence Gürcistan’ın başka çıkış yolu yok çünkü Gürcistan’ın Türkiye, Rusya ve Azerbaycan’la sıkı bir ticari ilişkisi var. Şu anki koşullarda da Gürcistan Rusya’ya karşı yapılan yaptırımlara dahil olmadı. Bölgesel platformlardan ve ekonomik ilişkilerden kopmak Gürcistan’ı izole eder ve daha öncesinde olduğu gibi Ermenistan’ın geldiği pozisyona düşürür. O yüzden Gürcistan pragmatik olup, bu projelerin dışında kalmaz. Ve şunu da gördüler ki ABD’liler “dost”larına yardımcı olmuyor. ABD son olarak Ukrayna’yı da yalnız bıraktı. Bu yüzden Gürcistan için çıkış yolu, Avrasya’da Rusya ve Türkiye ile entegre olmak.

‘TİCARET HACMİ 100 MİLYARA ULAŞABİLİR’

• Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Doğu Perinçek Rusya ile ilişkilerde Türkiye'nin önünde altın fırsatlar olduğunu açıkladı. Bu yorumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sayın Perinçek’in tekliflerine gelirsek, kabul edelim ki Türkiye’nin önünde büyük fırsatlar oluştu. Türkiye, başta Rusya olmak üzere bölgede önemli oraklardan birisi. Keza Ukrayna için de öyle. Türkiye Ukrayna’daki çatışmaların sona ermesi için önemli bir ülke olarak görülüyor. Türkiye şu anki konumunu kullanarak bir hat olarak işleyebilir. Örneğin Rusya’dan gelen gaz ve petrolü kendi üzerinden Avrupa’ya satabilir. Aynı zamanda Türkiye diğer ülkelerden ürünleri alarak Rusya’ya satabilir, çünkü aradaki bağlantıda bunu yapabilecek ülke Türkiye. Ve bu ortamda ticari hacmin 100 milyar dolara ulaşma ihtimali daha gerçekçi gözüküyor.

‘NEREDEYSE HER ALANDA FIRSATLAR VAR’

• Türkiye'nin son dönemde Rusya ile yaratacağı fırsatları nasıl değerlendiriyorsunuz? Türkiye ile Rusya arasında ne gibi fırsatlar var?

Türkiye ve Rusya arasında çok büyük olanaklar var. Örneğin inşaat sektöründe. Biliyoruz ki Moskova’da Türk inşaatçıların önemli bir etkisi var. Bina ve fabrika inşaatı olmaz ise ekonomi gelişmez. Şehirleşme de keza aynı şekilde. Türkiye bu alandaa önemli bir rol oynayabilir. Türkiye bu konuda Çin’den daha güvenilir bir ortak çünkü Türklerin kalıcı olarak yerleşme gibi bir durumu olmuyor.
Tarımda ve sanayide de önemli işbirliği adımları atılabilir. Otomobil sektörlerinde ortak üretim yapılabilir. Sivil havacılık sektöründe de sivil uçaklar yapılabilir. Türkiye’nin İnsansız Hava Aracı tecrübesi ve Sovyetler’den gelen uçak yapma tecrübesinin birleşmesiyle önemli üretimler yapılabilir.
Belirttiğim gibi birçok alan ve fırsat var. Türkiye’nin burada yapması gereken, tereddüt etmeden Batı’dan bağımsız bir şekilde davranması ki şu anda da böyle yapıyor.