EKREM DEMİR / DİYARBAKIR
Ülkemizde hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı yer Doğu ve Güneydoğu Anadolu illeri. Gaziantep de hayvancılık açısından önemli illerimizden biri. Et fiyatlarındaki fahiş fiyatları Gaziantep Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Osman Türkman’la konuştuk.
Türkman, vatandaşın etini sütünü ucuza almasının tek yolunun üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve üretimin çoğalmasına bağladı. Türkman, tarımdaki yüksek maliyetlerle birlikte ithalatın da etten ekmeğe her şeyin fiyatını arttırdığına dikkat çekti. Hayvancılığın tarıma bağlı olduğunu kaydeden Türkman, yem fiyatlarındaki artışın hayvancılığın en önemli sorunu olduğunu, arpa ekimindeki maliyetlerin et ve süt fiyatlarına yansıdığını belirtti.
İTHALATA DEĞİL ÜRETİCİYE VERELİM
Üreticinin de tüketicinin de fiyatlardan şikâyetçi olduğunu belirten Osman Türkman, şöyle devam etti: “Toprağımız olmasa ahırımız olmasa ithalata bir şey demem. Ama bu memlekette ekilebilecek tarlalarımız var. Kendi üreticimizin kendi çiftçimizin ekmesini sağlamamız lazım. Gübre, tohum, yakıt ve elektrik fiyatlarında üreticiye destek olursak, ithalata ödediğimiz parayı kendi üreticimize verirsek zaten tarlaların ekilmesini ahırların dolmasını sağlarız.”
ÜRETİM DÜŞTÜKCE FİYAT ARTIYOR
Türkman, TÜİK verilerine göre kırsal nüfusun 200 bin azaldığını, göçün durdurulması için kırsalda üretim şartlarının düzeltilmesi gerektiğine dikkat çekti. Türkman, “Hayvancılıkta işletme giderlerinin yüzde 70’i yem. 1 Nisan itibariyle süt fiyatları güncellendi, 5 lira70 kuruş, bu da soğutulmuş çiftlik sütü fiyatı. Devlet de 1 lira destek veriyor, fiyat 6 lira 70 kuruş oldu. Bu para büyük işletmelerin eline geçiyor, küçük üreticilerin eline geçmiyor. Bir torba yem yaklaşık 280300 lira civarı, 1 litre süt ile 1,1 kilogram yem alabiliyorsunuz ama 1,3 kilogram yem alınması gerekiyor. Bu olmayınca üretici ya hayvanını satıyor ya hayvanını kesime gönderiyor ya da hayvanın yemini azaltıyor. 30 litre süt alacakken 15 litreye düşüyor haliyle fiyat da artıyor. Hayvancılık işletmelerindeki yem, elektrik, yakıt, personel, veterinerlik hizmetleri, veterinerlik ilaç giderlerinin düşürülmesi gerekiyor” diye konuştu.
DAMIZLIK HAYVAN SAYISI ARTIRILMALI
Büyükbaş hayvancılıkta yaşanan sıkıntılara da değinen Gaziantep Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Osman Türkman, şöyle konuştu: “İnekler kesime gönderiliyor. İneği kestiğinizde sadece süt fiyatları artmaz, doğuracağı danayı da üretmemiş olursunuz, eti de üretmemiş olursunuz. Burada insanlar süt üretiminden çekildikçe sıkıntı büyüyor. Süte iyi fiyat verirsek vatandaş üretmeye devam eder. Buzağı da et de üretmiş oluruz. Küçükbaş ve büyükbaşta damızlık hayvan sayımızı artırmamız lazım.”
Türkman’ın verdiği bilgiye göre Gaziantep genelinde küçükbaş canlı kesimi, 52 liradan yapılıyor. 8590 lira civarında büyükbaş karkas kesimi yapılıyor. Geçen seneye göre artış var ama yemde de yüzde 120 civarında artış var. Üretici kazanıyor gibi görünüyor ama kazanamıyor. Dolayısıyla üretici damızlık hayvanla ilgili sıkıntı olduğunda Van, Ağrı tarafına gitmek zorunda kalıyor. Sıkıntı üretim azaldığı için yaşanıyor.
TALEP ARTTIKÇA FİYATLAR DAHA DA ARTACAK
Et ve süt ürünlerine taleplerin Ramazan nedeniyle daha da artacağını belirten Türkman, “Yarın bana bir dana ver diyemezsiniz, bunun iki yıllık bir sürece ihtiyacı var. Küçükbaş erkek besilik hayvan istiyorsanız en az 612 ay arasında beklemeniz gerekir. Damızlık hayvanı kesmek üretim yerini yok etmek anlamına geliyor. Bu da üretimi azaltıyor. Talebin de artmasıyla fiyatlar daha da yükselecek. Bu durumdan biz de memnun değiliz. 2021 yılında 235 bin civarında küçükbaş hayvan ihraç edildi. Bunun da 163 bini Gaziantep’ten gitti. 50 milyon civarında küçükbaş hayvan var, ihraç edilen çok küçük bir rakam. Bu yüzden üretim diyoruz” diye konuştu.
PLAZAYA DEĞİL ÜRETİME HARCAYALIM
Tarla ve ahırdaki üretime öncelik verilmesini isteyen Osman Türkman sözlerini şöyle bitirdi: “Ülke olarak çok sıkıntılı bir süreçten geçiyoruz. Şu an kaldırım yapmak, şu an bir plaza yapmanın bir kültür merkezi yapmanın çok da zarureti yok. Gerçekten şu an tarladaki ve ahırdaki üretimi artırırsak vatandaş da uygun fiyata gıdasını alır, evine götürür, tenceresini kaynatır ve devlete de hükümete de insanların olan tepkisi azalır. Gübre, tohum, yakıt ve elektrik fiyatlarına müdahale edelim, başka şeye müdahale etmeye gerek yok.” Aydınlık
