Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde son yaşanan gelişmeleri ve bu gelişmeler ışığında adada yaşanan sorunların çözümünü emekli Büyükelçi Onur Öymen, Aydınlık’a değerlendirdi.

GARİP BALÇAK
Crans Montana’daki Beşli Zirve (KKTC, Rum kesimi ile garantörler Türkiye, Yunanistan, İngiltere) başarısızlıkla sonuçlanalı iki yıl geçti. Zirvenin ardından masanın devrildiği, Rum kesiminin ve Yunanistan’ın adada hakimiyeti sağlama çabalarından vazgeçmediği açıklandı. Geçen iki yıllık süre içinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres’in müzakerelere yeniden başlamak için girişimleri oldu. Her açıklamasında adadaki çözümü federasyon olarak gösteren ve ısrarla müzakerelere dönülmesinin savunan KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Kesimi Lideri Nikos Anastasiadis zaman zaman bir araya geldi. KKTC seçimlerinde yaşanan hükümet krizinin ardından yeni KKTC Başbakanı Ersin Tatar oldu. Akıncı’nın aksine müzakerelere dönülmesini desteklemeyen Tatar’ın başbakanlığı süresince KKTC’de ekonomik adımlar atıldı.

Aradan geçen iki yılda KKTC ve Türkiye’nin uyum içindeki politikalarıyla Doğu Akdeniz’de Rum kesiminin tek taraflı adımlarına karşılık önemli kararlar alındı. KKTC ve Türkiye’nin sahalarında sondaj çalışmaları yapıldı. Bölgede görev yapan sondaj ve arama gemilerinin toplamı dört oldu.

İşte KKTC’de son birkaç ayda yaşanan ve rota değişimine işaret eden sıcak gelişmeler:

MARAŞ’IN AÇILMASI

Rumların müzakereler sırasında KKTC’den talep ettiği ve yıllardır kapalı kalan Maraş, yeniden açılacak ve turizme kazandırılacak. KKTC’yi ekonomik olarak güçlendirecek adım aynı zamanda müzakereler sonuçlanana kadar tartışmalı sayılan Maraş’ın KKTC’ye ait olduğunun ilanı!

KKTC’YE DENİZ ÜSSÜ

Türkiye’nin KKTC’de yeni bir deniz üssü kurması gündemde. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın önerisi üzerine planlamalar yapılmaya başladı. Üs, Türk donanmasının Akdeniz’deki etkinliğini artıracak, KKTC’yi güçlendirecek.

AKAR VE KUVVET KOMUTANLARI

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, beraberinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ve kuvvet komutanları ile geçen ay KKTC’ye gitti. Akar ve komutanlar Yavuz sondaj gemisine refakat eden TCG Gemlik fırkateynine helikopterle indi, Doğu Akdeniz ve Ege’deki faaliyetlere ilişkin brifing aldı, talimatlar verdi.

Reklamdan sonra devam ediyor 

 
MEİS ATAĞI

Türkiye, Kaş açıklarındaki Meis Adası’nın batısından Rodos’un güneyine kadar uzanan bir alanı kapattı. Bildirim, uluslararası denizcilik sistemi Navtex üzerinden yapıldı. Kapatılan sahada Bilim2 gemisinin oşinografik çalışmalar ve iklim araştırması yapacağı belirtildi.

ÇAVUŞOĞLU VE TATAR’IN MESAJLARI

Beşli Zirve’de Türkiye’yi temsil eden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, sık sık aynı şartlarda müzakere yapılmasına karşı olduğunu dile getiriyor. Çavuşoğlu müzakere tartışmaları üzerine yaptığı bir açıklamada “Laf olsun diye müzakereye başlamanın bir anlamı yoktur” dedi. Öte yandan Mustafa Akıncı’nın Anastasiadis’le görüşmesinin ardından yaptığı bilgilendirme destek görmedi. KKTC Meclisindeki partilerin liderleri, şartlar belli olmadan yapılacak müzakereye karşı olduklarını açıkladı. Önceki gün Türkiye’de konuşan Ersin Tatar, Kıbrıs adasında çözüm için “kadife ayrılık” görüşünü vurguladı. 19 Nisan 2020’de yapılması planlanan Cumhurbaşkanlığı Seçimi’ni işaret eden Tatar, Mustafa Akıncı’nın seçilme vaadi olan Rum tarafıyla anlaşmayı gerçekleştiremediğini ve dolayısıyla yeni liderlik döneminde iki devletli yapı ile Kıbrıs’ın şekilleneceğini vurguladı. Tatar dünkü panelde de aynı fikirleri dile getirdi. Böylece ‘iki devlet’ planı ilk kez yetkili bir ağızdan açııktan dile getirilmiş oldu.

ÖYMEN, AYDINLIK'A DEĞERLENDİRDİ

Emekli Büyükelçi Onur Öymen KKTC’nin Rumların çoğunlukta olduğu bir hükümette yaşaması fikrinin tehlikeli olduğunu iki devletli bir çözümün en iyi çözüm olacağını vurguladı.

Öymen, mekik diplomasisi adına yapılan son görüşmeleri ve görüşmelerin şimdiki ve gelecekteki sürecini şu ifadelerle değerlendirdi: “Yeni bir sürece girmek için iki tarafın mutabakata gideceği bir yöntem lazım benim bildiğim böyle bir yöntem yok. Fakat Türkiye daha önce Crans Montana’ya giderken ‘Bu son aşamadır bir daha aynı yöntemi sürdürmeyeceğiz’ dedi. Rumların mutabakatı sürünmecede bıraktığı bu yöntemin sürdürülemeyeceği açıkça söylendi. Peki bu süreç nasıl olacak, çünkü Rumların talepleri belli ‘Türkiye garantörlük haklarından vazgeçmeden askerlerini Kıbrıs’tan çekmeden hiçbir çözüme yanaşmayız’ diyorlar. Bizim de bunları kabul etmemize imkan yok.”

‘ÖNCE TANINMA TALEP EDİLMELİ’

Öymen, Kıbrıs’ın tanıtılması gerektiğini vurgulayarak, adada çözümü şu sözlerle değerlendirdi: “Kıbrıs için kesin çözümü konuşmak gerekirse ayrı iki devletin olması gerektiği çok bellidir. Ayrıca KKTC’nin dünyada tanıtılma çalışmalarına da başlanılmalı. KKTC egemenliğine kavuşmuş, devletine ve demokrasisine sahip laik bir cumhuriyettir. Bunun değeri bilinmeli. ‘Biz bu cumhuriyetten vazgeçelim Rumların çoğunlukta olduğu bir hükümette yama gibi yaşayalım’ bu çok yanlış bir bakış açısı olur. Bu noktada KKTC’yi tanımaya hazır olan ülkelere sahip çıkılması gerekir. Öncelikle, Türkiye’nin yardım ettiği bir çok ülke var onlara KKTC tanıtılabilir. Ama bundan önce tanınmanın talep edilmesi gerekir.”

Kapalı Maraş’ın açılması, kuvvet komutanlarının ziyaretleri, Meis adımı, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile KKTC Başbakanı Ersin Tatar’ın son günlerdeki açıklamaları KKTC’de yeni bir rotaya girildiğinin işaretleri. Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmaları ve Türkiye ile KKTC’nin menfaatlerinin savunulması uzun süredir herkesin malumu...