İngiliz Middle Easy Eye haber sitesi ele geçirdiği gizli belgelerle İngiltere’nin, Suriye savaşanını ilk yıllarında yalan haberleri yaymak için muhabir ağı kurduğunu ortaya çıkardı.

Bölge ülkelerinde bulunan ofisler aracılığıyla Suriye’de istihdam edilen kişiler çoğu zaman Londra adına çalıştıklarını bilmiyor. Belgelere göre İngiltere, parlamentonun İngiliz askerlerinin Suriye'de faaliyetine izin vermeyi reddetmesinin ardından 2012 yılında propagandaya başladı ve bir sonraki yıl propagandayı hızlandırdı.

ABD VE KANADA FONLAMIŞ

Yürütülen propaganda kampanyası, ABD ve Kanada tarafından fonlandı. İstanbul ve Umman'da kurulan ofisler ile ülkeleri dışında yaşayan Suriyeliler muhabir yapıldı. Genç muhabirler video, radyo programı, sosyal medya, poster, dergi ve çocuk çizgi romanı üretmek gibi alanlarda çalıştırıldı. Savaşın başlamasıyla çok sayıda Suriyeli medya faaliyetinin içine girse de belgeye göre İngiltere Suriye halkını Suriye hükümetine karşı etkilemek için yaygın muhabir ağını kullandı.

İşe alınan kişilerin İngiliz propagandasına alet olduklarının farkında olmadığı ifade ediliyor. İngiltere adına çalışanlardan bazıları Suriye devlet basınındaki hükümet yanlılığına karşı koyabilmek için Batının desteğine ihtiyaç duyduklarını söyleyerek durumlarını açıklamaya çalışıyor. Bu arada muhaliflerin elindeki son bölge olan İdlib'de Suriyeli güçlerin saldırıları sürerken bu muhabirler de batılı ülkelerin muhaliflere verdiği maddi desteği artırıp artırmayacağını sordukları belirtiliyor. Bazı Suriyeli muhabirler 2015 yılında Rusya'nın savaşa müdahil olup dengeleri Beşar Esed’dan yana değiştirmesi ile, yardıma en fazla ihtiyaç duydukları dönemde Batılı ülkelerin yardımları azaltmasından şikayet ediyor.

AMAÇ: İNGİLTERE ÇIKARLARINA HİZMET EDEN MUHALEFETİ ÖRGÜTLEMEK

İngiltere'nin Suriye savaşındaki propaganda faaliyetleri ile ilgili sızan söz konusu belgelerin, Londra'daki dışişleri bakanlığı ofisinde terörle mücadele konusunda çalışan bir antropoloğun hazırladığı planlar olduğu belirtiliyor. Bu belgelerin 2014 yılında bazı iletişim şirketlerine iletilerek söz konusu şirketlerin propaganda işi için ihaleye davet edildiği ifade ediliyor. Plan, insanların tavır ve davranışlarında İngiltere’nın istediği yönde ve Suriye ile Orta Doğu'daki çıkarları doğrultusunda değişiklik yapmayı amaçlıyor. Diğer yandan, İngiliz hükümetinin muhabir ağı projesinin Londra'da geliştirilen üçlü bir propaganda yönteminin bir parçası olduğu ve bir sinerji etkisi yaratmasının planlandığı belirtiliyor.

Üçlü propaganda yönteminin ilk ayağı Suriye Kimliği adını taşıyor ve Suriye'de farklı kültürler arasında birlik ve komşularla güven tesis etmeyi amaçladığı ifade ediliyor. İkinci ayağa Özgür Suriye adı verilmiş ve Suriye'yi aşırılıklardan koruma amacı taşıdığı belirtiliyor. Üçüncü ayağı ise Yıkım adını taşıyor. IŞİD ve Nusra Cephesi gibi aşırılık ve şiddet yanlılarının güvenilirliğinin azaltılarak etkilerinin azaltılması amaçlandığı ifade ediliyor. Bu üçlü inisiyatif 2015 yılında yaklaşık 410 bin Paund fonlanmış.

MUHALİF GRUPLARIN MEDYA OFİSİNDE ÇALIŞTIKLARINI SANIYORLARDI

Projeyi yakından takip eden kaynaklar, muhabir ağı projesi için davet edilen bazı şirketlerin İngiliz eski diplomat, istihbaratçı ya da subaylar tarafından kurulan şirketler olduğunu belirtti. İhaleyi kazanan şirketler Umman, İstanbul ve bir dönem Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde, Suriye'de vatandaş muhabir olarak çalışmak üzere Suriyelileri istihdam etti. Bu şirketler için çalışan muhabirler kendilerini muhalif grupların medya ofislerinde çalıştıklarını zannetti. Çalışmanın içinde olan bir kaynağa göre, muhabirlerin elde ettiği görüntüler içinde en çok tutulanlar muhaliflerin yiyecek dağıtması ya da gelişmiş silahlarla verdikleri pozlar. Görüntüler Sky News, BBC, El Cezire, El Arabiya gibi Arapça yayın yapan kanallara gönderilmiş. İngiliz hükümeti bazı iletişim şirketlerine muhalefet adına konuşacak sözcüleri bulup eğitmek, 24 saat çalışacak basın ofisleri kurmak ve muhalefet sosyal medya hesapları geliştirmek üzere ihale vermiş. Bu ofisleri yöneten yetkililer Suriyeli çalışanlarına ancak İstanbul'daki İngiliz konsolosluğunun onayının ardından Suriye muhalefeti ile konuşmalarına izin veriyor.

Bu ofislerin sorumluluklarından birinin Suriye'deki 'Ilımlı Silahlı Muhalefet'in faaliyetleri hakkında bilgi verecek bir muhabir ve gazeteciler ağı oluşturmak olduğu ifade ediliyor. İngiltere hükümeti böylece Birleşik Krallık medyasının kendisini Suriye muhalefet temsilcisi olarak tanıtan kişilerle yapacağı söyleşileri etkilemeyi amaçlamış. İngiliz hükümeti bu propaganda inisiyatifini, askeri olarak müdahil oluncaya kadar Suriye'deki etkisini sürdürme yolu olarak düşündüğü belirtiliyor. İnisiyatifin geliştirildiği sıralarda Britanya hükümetinin ABD, Fransa ve Kanada'dan pilot kiraladığı ve onları parlamentonun aksi yöndeki görüşüne rağmen Suriye'deki saldırılara dahil ettiği ifade ediliyor.

TÜRKİYE SINIRDIŞI ETMİŞ

Ancak Suriye hükümetinin, müttefikleri Rusya ve İran'ın da desteğiyle savaşı kendi lehine çevirmesi ve fonların bitmesi ile Britanya hükümetinin de inisiyatifi sürdürme isteği azalmış. Diğer yandan Türkiye'nin de kendi topraklarında söz konusu propaganda inisiyatifine fazla tolerans göstermediği ve turist vizesi ile ülkeye giren Britanyalı bir şirket çalışanının sınırdışı edildiği belirtiliyor.