Hürriyet Gazetesi Yazarı Abdülkadir Selvi, elektrik faturalarıyla ilgili yeni bir düzenleme yapılacağını duyurdu. Düzenlemelerin taslak aşamasında olduğunu belirten Selvi, çalışmaların iki ayaklı olduğunu yazdı.

Elektrik faturalarıyla ilgili çalışmaların 1 hafta ya da 10 gün içinde açıklanmasının beklendiğini belirten Selvi, şu ifadeleri kullandı:

Çalışmanın iki ayağı var.

1 Ticari işletmelerle ilgili

2 Cemevleri, dernekler ve vakıflarla ilgili

Bu hazırlıklar kısa sürede açıklanacak ve yürürlüğe girecek. Enerji Bakanlığı’nın bu yöndeki çalışmasının belli bir seviyeye geldiği söyleniyor. 1 hafta ya da 10 gün içinde açıklanması bekleniyor.

ZAYIF TÜKETİCİYE DESTEK

Abdülkadir Selvi yazısında dar gelirli ailelere nakdi yardımın yapılabileceğini de belirtti:

Bir de öneri var. O öneri ise belki kabul edilmeyecek belki kabul edilecek ama uygulanması zaman alacak. Ama dünya örnekleri incelenerek hazırlanmış bir öneri. O da elektrik ve doğalgaz faturalarında ödeme güçlüğü geçen, “kırılgan abonelere” yapılması istenen nakdi yardım teklifi.

TİCARİ İŞLETMELER VE ÜRETİM YERLERİYLE İLGİLİ DÜZENLEME

Elektrik faturalarında en çok sıkıntıyı yaşayan kesimlerden birisi de esnaflar ve üreticiler. Selvi’nin açıkladığına göre, yeni düzenlemede ticarethaneler ya kademeli hale geçecek ya da ticarethanelere nakdi yardım yapılacak:

1 Ticari işletmelerin küçüklüğüne, büyüklüğüne bakılmadan, toptan ticari tarife üzerinden faturalandırılmasına son verilmesi seçeneği. Ticari yerlerin elektrik faturalarında aynen meskenlerde olduğu gibi kademelendirilmeye gidilmesi düşünülüyor. Bu nasıl olacak? Ticari işletmelerin cirosu ya da işletme büyüklüğü gibi kriterler esas alınarak farklı kademelerden fiyatlandırmaya gidilmesi. Yani bir bakkal, berber dükkânı ya da lokanta ile fabrikanın aynı şekilde ticari gösterge üzerinden fiyatlandırılmaması. Küçük işletmelere daha düşük tarife uygulanması.

2 Kriz dönemlerinde ticari işletmelerin elektrik faturalarına doğrudan nakdi destek sağlanması.

Pandemi sürecinde esnafa sağlanan nakdi yardımlarda olduğu gibi bir sistem üzerinde duruluyor. Tabii ya kademelendirme ya da nakdi destek modeli kabul edilecek. İkisinin birden uygulanması düşünülmüyor.

Tabii burada üretimi esas alan fabrikaların da desteklenmesi gerekiyor. Netice itibarıyla onlar elektriği sadece aydınlatma ya da ısınma amaçlı kullanmıyorlar. Doğrudan üretim esaslı olarak tüketiyorlar.

CAMİ VE CEMEVLERİNE DÜZENLEME

Selvi’ye göre yeni elektrik düzenlemesi nde camiler ve cemevleri idari bir düzenlemeyle “kâr amacı gütmeden kamu hizmeti yapan yerler” olarak tanımlanacak:

Öncelikli olarak cemevlerinin elektrik aboneliği ticarethane tarifesinden çıkarılacak. Baştan yanlış, cemevi ticarethane olur mu? Öncelikle ticarethane tarifesi kaldırılacak. Bu konularda yasal düzenleme yapıldığı takdirde işin uzamasından endişe ediliyor. Çünkü zaten yüksek faturalar geldi. O nedenle idari bir düzenleme yapılarak cemevleri, dernekler ve vakıflar en düşük tarifeye alınacak.

Bunlar, “kâr amacı gütmeden kamu hizmeti yapan yerler” olarak tanımlanacaklar.

DAR GELİRLİLER İÇİN NAKDİ YARDIM

Aile Bakanlığı’nın elektrik faturalarıyla ilgili yardım düzenlemesi yapacağını belirten Selvi,

“Aile Bakanlığı bu yıl doğalgaz ödemelerini de kömür yardımları gibi destek kapsamına aldı. Bu ödemeler şubat ayında başlayacak. Aile Bakanı Derya Yanık, “Şubatın ikinci yarısında başvuruları alacağız ve mart ayında destekleri vereceğiz. Yıllık 450 lira ile 1150 lira arasında yardım yapacağız” dedi. Bir ısıl haritası çıkarılacak. Yani Aile Bakanı’nın açıkladığı gibi Erzurum’daki ile Ege’deki aynı yardımı almayacak. Benim şimdi size aktaracağım öneri ise biraz daha farklı.

Aile Bakanlığı’nın sosyal yardım sağladığı vatandaşlarımızla asgari ücretle geçinmeye çalışanları da içine alan tüketicilerin elektrik ve doğalgaz faturalarına destek için düşünülen bir model. Dünya örnekleri incelenerek yapılmış bir çalışma. Kırılgan ya da zayıf aboneler olarak tanımlanıyorlar. Sayılarının 4.55 milyon olduğu tahmin edilen dar gelirli vatandaşlarımızın aydınlatma ve ısınma giderleri için hesaplarına doğrudan nakdi yardım yapılması düşünülüyor. Ama bu nasıl olur orasını bilemiyorum.” İfadelerini kullandı.

4 MADDE ÜZERİNDE DURULUYOR

Hürriyet Gazetesi'nin haberine göre ise faturalarla ilgili 4 formül üzerinde duruluyor. Bu formüller arasında zam oranının düşürülmesi yer alıyor:

• 1 ESNAFA YENİ TARİFE: Yılın başında kademeli tarife konutlar için getirildi. Kademeli tarifenin uygulanmadığı sanayi grubunun elektrik tarifesi yüzde 126, ticarethane tarifesi yüzde 128 oranında artırıldı. Ticarethane tarifesinde çoğunlukla esnaf yer alıyor. Son günlerde gelen faturalardan şikayet eden esnafa yönelik bir çalışma yapıldığı belirtiliyor. Bu çalışmanın esnafa yönelik bir tarife modeli olduğu belirtiliyor. Konutlardaki kademeli fatura gibi bir modelin esnaf için de söz konusu olabileceği ancak bunun tüketim üzerinden olup olmayacağı belli değil.
• 2 210 KW’NİN YÜKSELTİLMESİ: Bu yılın başında konutlarda kademeli tarife getirilirken sınır düşük tutulmuş ve 150 kw olarak belirlenmişti. Gelen şikâyetler üzerinde sınır 210 kw’ye çıkarıldı. Ancak bir ailenin ortalama tüketim tutarı 230 kw olarak kabul görüyor. Bunun için 210 kw’lik sınırın 230 kw’ye çıkarılabileceği kulislerde dile getiriliyor.
• 3 YÜKSEK KADEMEDEKİ ZAM ORANININ DÜŞÜRÜLMESİ: Bir başka alternatifin konutlarda ikinci kademeye getirilen yüzde 127’lik zam oranın düşürülmesi olduğu ifade ediliyor. Ancak dünyada enerji fiyatlarının yükseldiğini, geçen yıl 100 milyar liraya yakın destek verildiğini zammın geri çekilme ihtimalinin zayıf olduğunu dile getirenler de var.
• 4 DAĞITIM BEDELİNİN DÜŞÜRÜLMESİ: Enerjinin üretim tesislerinden çıkışı ile başlayan ve tüketim noktasına kadar ulaşmasını sağlayan şebekenin kullanım bedeli olarak tüketicilerden tahsil edilen dağıtım bedelinin düşürülebileceği de alternatifler arasında sıralanıyor. Dağıtım bedeli de yıl başında yüzde 25 oranında artırılmıştı.