Yerli ve milli imkanlarla savunma sanayi üretimine geçilmesine yönelik kurulan Bor Karbür Tesisi, ABD’yi rahatsız etti. Çin ve Eti Maden’in ortak işleteceği tesis; helikopterler, uçaklar, hafif zırhlı araçların üretimine katkı sunacak. Tesisin Avrasya açılımına somut bir adım olduğu kaydedildi.

SILA KEMAHLI

Savunma sanayide yerlileşme ve millileşmeye yönelik hedeflerden biri de geçen aylarda açılışı yapılan, 2021’de faaliyete girecek Bor Karbür Tesisi. Tesisin, savunma sanayi alanında kullanılacak tamamen yerli ürünlerin üretilmesine katkı sunması hedefleniyor. China Machinery Engineering Corporation ile Eti Maden ortaklığıyla açılan tesis, ABD’yi rahatsız etti. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünden emekli, iktisatçı Mustafa Ertek, "ÇinTürk ortaklığı olan stratejik Bor Karbür Üretim Fabrikası, Avrasya açılımına somut bir adım" dedi.

70 MİLYON DOLARLIK YATIRIM

Çinli şirketle ortaklaşa olarak, Bandırma’da Bor Karbür Tesisi inşa edilerek 25 yıl çalıştırılacak. Tesiste savunma sanayi ve nükleer santraller için üretim yapılacağı duyuruldu. Tesisin 70 milyon dolara mal olacağı belirtildi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın "Milli Enerji ve Milli Maden" politikası ve "Savunma Sanayinin Millileşmesi" stratejik hedefi kapsamında açılması kararlaştırılan, Bor Karbür Üretim Fabrikası’nın temelinin atılması tartışmaları da beraberinde getirdi. Çin ile ortaklık bazı kesimleri rahatsız etti, ‘madenlerimiz Çin’e peşkeş çekiliyor’ diyenler oldu.

ELMASTAN DAHA SERT

Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünden emekli, iktisatçı Mustafa Ertek, bor karbürün, yeryüzünde elmastan ve kübik bor nitrürden sonra gelen en sert, en dayanıklı malzeme olduğunu söyledi. Ertek, "Ayrıca hafif olma özelliğiyle büyük değer taşımaktadır. Bor karbür, endüstriyel olarak karbotermik yöntem (borik asidin elektrik ark fırınında karbon ile redüklenmesi) ile üretilmektedir" diye konuştu.

HAKİM ÜRETİCİ ÇİN

Ertek, Türkiye’nin yüksek kalitede bor karbür ithalatının yaklaşık 500 ton olduğunu, bunun için harcanan paranın da yaklaşık 10 milyon dolara denk geldiğini belirterek şöyle sürdürdü:

"Askeri amaçlı uygulamalarda, zırh malzemelerinde, aşınmaya dayanıklı makine parçalarının üretiminde ve nükleer uygulamalarda nötron tutucu olarak bor karbür kullanılır. Bor karbür, taktik araçlar, helikopterler, uçaklar, hafif zırhlı araçlar ve personel koruyucu yelekler, zırh levhalar gibi birçok savunma sanayi ürününün yerli üretiminde katkı sunacak."

Dünyada yılda yaklaşık 12 bin15 bin ton bor karbür üretildiğine işaret eden Ertek, "Piyasada hâkim üretici ülke Çin. Almanya, Hindistan, Japonya, ABD, Ukrayna, Güney Kore ve İngiltere de bor karbür üretimi yapılıyor" ifadelerini kullandı.

'HAM BOR SATILDIĞI BİR ŞEHİR EFSANESİ'

Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Etibank), kurucu liderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1935 yılında yüzde 100 yerli ve milli sermayeli bir Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) olarak kuruldu. Ertek, Eti Maden’in bor madenini işlemeden ham bor şeklinde satığına ve çinko borat üretim tesisinin olmadığına ilişkin kamuoyunda yer alan bilgilerin yanlış olduğunu söyledi.

Ertek, "2015 yılında elde ettiği bor kimyasalları sektöründe dünya lideri olma konumunu 2018 yılında yüzde 59 pazar payı ile devam etti" diyerek şöyle devam etti:

"Eti Maden tarafından bor madeninin işlenmeden ham bor olarak satışının yapıldığı gerçek değildir, bir şehir efsanesidir. Kendi emperyal uzatılmış paylaşım teknoloji savaşlarında bir silah olarak kullanılan ve ülkemizde yaklaşık yüzde 90 yabancıların hakimiyetinde olan medyanın bilerek ya da bilmeyerek Eti Madeni itibarsızlaştırmak için ürettiği bir ön yargı olduğu şahsi kanaatindeyim. Eti Maden, bir Türk devlet şirketi olarak 1 kilo bile ham bor madeni satmamaktadır. Eti Maden, bor kimyasalları sanayi üretim nihai ara malı olarak işlenmiş kimyasal bor mamul ürünleri üretmekte olan üretimdenihracatçı kamusal bir Türk kimya sanayi şirketidir."

Aydınlık