Çin'in Sinciang Uygur Özerk Bölgesi'nde Uygurlara zulüm ve soykırım uyguladığı iddiaları özellikle son birkaç yıldır dünyada ve Türkiye'de sıkça tekrar ediliyor. Ayrılıkçı Uygur iddiaları, Amerikan Demokrasi Derneği olarak da bilinen National Endowment For Democracy (NED)’nin verdiği para sayesinde yayılıyor.

RABİA KADİR: MAAŞ ÖDÜYOR

Milyonlarca dolar fonla, kurduğu taşeron kuruluşlarla dünyada ‘demokrasi ve özgürlük’ maskeli etnik, dini bölücülüğü destekleyen NED'in son dönemde en çok ilgilendiği ülkelerden biri Çin. Dünya Uygur Kongresi (DUK) Onursal Genel Başkanı Rabia Kadir ve Seyit Tümtürk de bunu itiraf ediyorlar. Rabia Kadir, 18 Temmuz 2015'te yayınlanan bir videoda Mikrofon isimli programda İbrahim Türk'ün sorduğu "Uygur Kongresi ABD'den para mı alıyor?" sorusuna şu yanıtı verdi: "Çok az bir miktarda NED'den para alıyor. İki kişiye aylık veriyor onlar. Bana vermiyor o parayı. Başka bir teşkilatımız var. Onda da üç kişiye veriliyor. Bana hiç para verilmiyor."

TÜMTÜRK: ALIYORUZ AMA...

Dünya Uygur Kongresi'nin kurucularından, önceki dönem Genel Başkan Yardımcılığı yapan Uygur ayrılıkçılığının Türkiye'deki başı Seyit Tümtürk de ABD'den para alan Uygur dernekleri olduğunu itiraf etmişti. Tümtürk, Euronews'e verdiği röportajda "Biriki tanesi Amerika’nın bazı insan hakları kuruluşlarından fon alıyor olabilir. Doğu Türkistan ya da bağımsızlık dediğiniz anda o parayı keserler" demişti.

NED'in kendi sitesinde yayınlananlara bakılırsa, ne 'Doğu Türkistan' ifadesi parayı kesiyor, ne de paranın miktarı ‘çok az’!

NED'in sitesinde, 20142018 yıllarında Uygur ayrılıkçı örgütlerine verilen ve sadece yayınlanan ‘etkinlik parası’ niteliğindeki fonlar verildiği görülüyor. ‘Açıklama’ paragraflarında, yapılan ödemelere ‘bağımsız’ araştırma, eğitim ve ‘Uygur hakları savunuculuğu’ adı altında yürütülen çalışmalar gerekçe gösteriliyor.

İŞTE O FONLAR:

2014

1Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu ve Eğitimi.

Kuruluş Adı: Dünya Uygur Kongresi.

Miktar: 275 bin dolar.

Açıklama: Dünya Uygur Kongresi demokrasi yanlısı Uygur grupları ve liderleri için üç eğitim semineri düzenleyecek ve Uygurların insan hakları konusunda uluslararası savunuculuk kampanyaları yürütecek.

2Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Dokümantasyonu ve Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Uygur Amerikan Derneği.

Miktar: 295 bin dolar.

Açıklama: Uygur insan hakları konularında farkındalık yaratmak ve savunuculuk yapmak. Uygur İnsan Hakları Projesi, Sinciang Uygur Özerk Bölgesi'nin Türk nüfuslarını etkileyen insan hakları ihlalleri hakkında bağımsız araştırma yapacak ve belgeleyecektir.

2015

1Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları ve Mülteci Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Dünya Uygur Kongresi.

Miktar: 260 bin dolar.

Açıklama: Doğu Türkistan/Sinciang'da Uygur insan haklarına farkındalık ve destek sağlamak. Örgüt, Uygur mülteci konularıyla ilgili uluslararası bir konferans düzenleyecek ve Uygurların insan hakları durumu hakkında medya, savunucu gruplar, bölgesel uzmanlar, parlamentolar ve uluslararası örgütlerle iletişim kurmak için çalışmalarını sürdürecektir.

2Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Dokümantasyonu ve Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Uygur Amerikan Derneği.

Miktar: 295 bin dolar.

Açıklama: Uygur İnsan Hakları Projesi, Sinciang Uygur özerk Bölgesi'nin Türk nüfuslarını etkileyen insan hakları ihlalleri hakkında bağımsız ve doğru bilgileri araştıracak, belgeleyecek ve sağlayacaktır.

2016

1Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Dünya Uygur Kongresi.

Miktar: 295 bin dolar.

Açıklama: Uygurların Doğu Türkistan / Sinciang'daki insan haklarına farkındalık ve destek sağlamak. Hibeyi alan, Uygur meseleleri ve savunuculuk becerileri konusunda uluslararası bir eğitim semineri düzenleyecektir. Bu seminer, katılımcıların, Uygur insan hakları ihlallerini belgelemek ve konuşmak için diğer insan hakları STK'larını, uluslararası toplumu ve medyayı etkin bir şekilde meşgul etmelerini sağlayacaktır.

2Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Dokümantasyonu ve Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Uygur İnsan Hakları Projesi.

Miktar: 315 bin dolar.

Açıklama: Uygur insan haklarının önemini ve bu konularda bilinci artırmak.

2017

Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Dünya Uygur Kongresi.

Miktar: 246 bin dolar.

Açıklama: Hibeyi alan, Uygur gençliğine liderlik ve savunuculuk eğitimi seminerleri düzenleyecek; Doğu Türkistan / Sinciang'da insan hakları ihlallerini izleyecek, belgeleyecek ve vurgulayacak; Birleşmiş Milletler ve Avrupa Parlamentosu'nda Uygur meselesinin ‘savunuculuğunu güçlendirecek’.

Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu ve Sosyal Yardım.

Kuruluş Adı: Uygur İnsan Hakları Projesi.

Miktar: 294.698 dolar.

Açıklama: Uygur insan hakları konularında farkındalık yaratmak ve bu konuları küresel olarak öne çıkarmak. Hibeyi alan, Çin'deki Uygurları etkileyen insan hakları ihlallerini araştıracak, belgeleyecek, ‘bağımsız ve doğru bilgi’ sağlayacaktır. Ayrıca Uygurların insan hakları koşullarını iyileştirmek ve ‘uluslararası savunuculuk sağlamak amacıyla’ Çin vatandaşlarına ‘sosyal yardım’ yapacak.

2018

1Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Dünya Uygur Kongresi.

Miktar: 9 bin dolar.

Açıklama: Program, Uygur gençliği için liderlik eğitim seminerleri düzenleyecek, Doğu Türkistan/Sinciang'daki insan hakları ihlallerini izleyecek, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Parlamentosu'ndaki Uygur meselelerini savunacak ve Uygur diasporasını destekleyecek ve koordine edecektir.

2Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu.

Kuruluş Adı: Dünya Uygur Kongresi.

Miktar: 354 bin dolar.

Açıklama: Program, Uygur gençliği için liderlik ve savunuculuk eğitimi seminerleri düzenleyecek, Doğu Türkistan/Sinciang'daki insan hakları ihlallerini izleyecek, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Parlamentosu'nda Uygur meselelerini savunacak ve Uygur diasporasını destekleyecek ve koordine edecektir.

3Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu ve Sosyal Yardım.

Kuruluş Adı: Uygur İnsan Hakları Projesi.

Miktar: 5 bin dolar.

Açıklama: Organizasyon, Çin'de Uygurları etkileyen insan hakları ihlalleri hakkında araştırma yapacak, bağımsız ve doğru bilgi ve belge sağlayacaktır. Ayrıca Uygur insan haklarıyla ilgili konularda ‘uluslararası savunuculuk sağlamak amacıyla’ Çin vatandaşlarına ‘sosyal yardım’ yapacak.

4Proje Başlığı: Uygur İnsan Hakları Savunuculuğu ve Sosyal Yardım.

Kuruluş Adı: Uygur İnsan Hakları Projesi.

Miktar: 315 bin dolar.

Açıklama: Organizasyon, Çin'de Uygurları etkileyen insan hakları ihlalleri hakkında araştırma yapacak, bağımsız ve doğru bilgi ve belge sağlayacaktır. Ayrıca Uygur insan haklarıyla ilgili konularda ‘uluslararası savunuculuk sağlamak amacıyla’ Çin vatandaşlarına ‘sosyal yardım’ yapacak.

Aydınlık