1 Mart 2003 Tezkeresi ile Irak'a, Türkiye üzerinden cephe açmayı düşünen ABD, Türkiye'nin Güneydoğu'suna 65 bin asker konuşlandıracak, liman ve havaalanlarını da kullanacaktı. Türkiye'nin bir anlamda işgali demek olan Tezkereye karşı harekete geçen İşçi Partisi (Vatan Partisi), Ulusal Kanal ve Aydınlık yayınlarıyla Türk halkının sesi oldu.
TEZKERE NEYİ HEDEFLİYORDU?
1 Mart 2003 ABD Tezkeresi kısa yoldan Diyarbakır’dan MusulKerkük’e uzanan bir Kürdistan’ın ABD koruması altında çabucak inşasını hedefliyordu. Tezkere içeriği ise şöyleydi:
TBMM'den, gereği, kapsamı, sınırı ve zamanı Anayasanın 117'nci maddesine göre millî güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından Yüce Meclise karşı sorumlu bulunan hükûmet tarafından belirlenecek şekilde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'a gönderilmesine; etkili bir caydırıcılığın sürdürülmesi amacıyla Kuzey Irak'ta bulunacak bu kuvvetlerin gerektiğinde belirlenecek esaslar dairesinde kullanılmasına ve muhtemel bir askeri harekat çerçevesinde yabancı silahlı kuvvetlere mensup hava unsurlarının Türk hava sahasını Türk makamları tarafından belirlenecek esaslara ve kurallara göre kullanmaları için gerekli düzenlemelerin Hükümet tarafından yapılmasına, Anayasanın 92'nci maddesi uyarınca 6 ay süreyle izin verilmesi istendi.
Tezkerede, en fazla 62 bin yabancı askeri personelin 6 ay süreyle Türkiye'de bulunması öngörülüyordu. Yabancı kuvvetlerin hava unsurları 255 uçak ve 65 helikopteri aşamayacaktı.
Türkiye bu plana direndi. TBMM 1 Mart Tezkeresi ve planı çöpe attı.
15 TEMMUZ 1 MART'IN İNTİKAMI
Emekli Kurmay Albay Ziya Burcuoğlu, 1 Mart Tezkeresi'nin kabul edilmemesiyle ilgili şu ifadeleri kullanmıştı:
15 Temmuz darbe girişiminin ABD destekli bir terör olayı olduğunu öne sürerek, “Bu tamamen, 1 Mart tezkeresinin intikamıdır. 1 Mart 2003 yılında ABD Irak’a Türkiye üzerinden girecekti. Ancak tezkere meclisten geçmedi. Bunun suçlusu olarak askeri gördü ve FETÖ’yü kullanarak bunu gerçekleştirdi. Bu bir nevi 1 Mart tezkeresinin de intikamıdır.
"BASINA PARA DAĞITILDI"
Tezkere öncesi ABD'nin Türkiye'de 125 milyon dolar dağıttığı yazıldı. Hürriyet gazetesi başyazarı Oktay Ekşi 18 Şubat 2003 günü yazdığı yazıda “Amerikalılar artık nezaketi bırakmış görünüyorlar” diyerek tanıştığı bir ABD'li diplomatın şu sözlerini aktardı: “İsteklerini Aralık ayında Türkiye'ye iletirken bunu bir 'rica' şeklinde değil daha 'dayatmacı' bir ifade ile söylediklerine çoktan pişman olmuşlar. Şimdi ya bu ayın 18'ine kadar Meclis'ten gerekli izni çıkartırsınız, yahut 50 yıllık dostluğu unutursunuz.”
ANAYASA SUÇU
Dönemin İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Suphi Karaman, Anayasanın 92'nci imaddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle 18 Şubat günü Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Sözkonusu maddeye göre Türkiye'de yabancı asker bulundurulmasına ancak milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde izin verilebileceğini vurguladı. Cumhurbaşkanı Necdet Sezer de BM kararı olmadığını hatırlattı. ABD'liler, tezkere çıkmadan 5 Şubat günü İskenderun'a gelerek üs ve limanlar için çalışmaya başladı. Asker çıkardı. Güneydoğu illerinde depolar kiraladı.
IRAK'A MÜDAHALE BÖLÜNME GETİRİR
Zamanın Genelkurmay Başkanı Org. Hüseyin Kıvrıkoğlu, 25 Aralık 2001 günü yaptığı açıklamada, “Irak'a müdahale bölünmeyi de beraberinde getirir. Bunu, Türkiye'nin yanı sıra İran ve Rusya da istemez. Körfez Savaşı'nda Türkiye'nin kaybı daha ziyate ekonomikti. Bu kez büyük olur. Kürt Devleti'nin kurulması göndeme gelebilir” uyarısında bulundu.
ABDULLAH GÜL'ÜN, 1 MART TEZKERESİNİ ÖNCE İMZALAYIP SONRA ALEYHİNE ÇALIŞTIĞI ORTAYA ÇIKTI
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün 2003’teki 1 Mart tezkeresini önce imzalayıp sonra tezkerenin Meclis’ten geçmemesi için kulis yaptığı ortaya çıktı. Siyaset Bilimci Prof. Dr. Mehmet Şahin, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün, 2003’teki Irak tezkeresini önce imzalayıp sonra Meclis’e sevk ettiğini, ardından tezkerenin reddi yönünde çalışma yaptığını anlattı.
"BU TEZKERE MECLİS'E ABDULLAH GÜL'ÜM İMZASIYLA GELDİ"
Şahin, yaptığı açıklamada, "1 Mart tezkeresinin altında kimin imzası olduğunu biliyor musunuz? Dönemin Başbakanı Abdullah Gül'ün imzasıyla Meclis'e geldi bu tezkere." dedi.
Şahin, Abdullah Gül'ün 2003'teki bu tavrına ilişkin "Ali Babacan'ın, Sayın Tayyip Erdoğan'ın adaylığı için imza verip arkasından gidip başkası için çalışmasının bir örneğidir" dedi.
ALİ BABACAN'IN MÜZAKERE SKANDALI
1 Mart tezkeresi öncesi kredi, hibe, ekonomik yardımlar için Washington'a giden Ali Babacan'ın, ABD’nin Irak’ı işgalini adeta Türkiye'nin ekonomik kurtuluşuna vesile olacağı yönünde lanse ederek Türkiye ile ABD’nin 6 milyar dolarlık bir hibe üzerinde anlaştığını, “Irak’a İlk bomba düştüğünde 8,5 milyar dolar hesaba geçecek” söylemleri de gündem olmuştu.
Yararlanılan kaynaklar:
• aydinlik.com.tr
