Bu yıl Ramazan ayının Kovid19 pandemi sürecine denk gelmesi, sokağa çıkma yasakları nedeniyle evlerde stok yapılmasını fırsat bilen zincir marketler fiyatlara fahiş zam yaptı. Bazı ürünlerin fiyatı geçen yılın aynı dönemine göre ikiye katlandı. Mayısta ise halmarket arası fiyat farkları yüzde 250'leri gördü.

Özellikle yeni çıkan meyvelerde fiyatlar dudak uçuklattı. Halde ortalama fiyatı 5.40 olan nektarin, markette 23 liraya satılıyor. Marketlerde sokağa çıkma yasakları nedeniyle en fazla tüketilen pirinç, bulgur, kırmızı mercimek gibi ürünlere de sessiz sedasız yüzde 1030 oranında zam yapıldı. Geçen ay 2.5 kilosu 21.95 olan aynı marka pirinç mayısta 30 liraya kadar çıktı.

BAHANE 'KISITLI ÜRÜN'
Fiyatlardaki durumu yerinde görmek için farklı kategorilerdeki marketleri dolaşıp fiyatları karşılaştırdık. Ucuzluk marketlerindeki pek çok sebze ve meyve fiyatlarının normal marketlerle yarıştığı raflarda, salatalık, sivri biber fiyatları seradan tarlaya dönmesine rağmen hâlâ yüksek. Piyasaya yeni çıkan erik, nektar, karpuz, şeftali, malta eriği gibi meyve grubundaki fiyatlar el yakıyor. Ziyaret ettiğimiz zincir bir markette nektarinin kilosu 18.90 iken, aynı ürün saniyeler içerisinde gözümüzün önünde 22.90 olarak değiştirilmesi üzerine konuştuğumuz market çalışanı, "Pandemi dolayısıyla tarladan gelen ürün miktarı kısıtlı olduğu için tüketilen ürünün yerine yenisi gelmiyor. Dolayısıyla fiyatlar da artıyor" dedi.

FİYATLARDA UÇURUM VAR
Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş, tarlada 1 lira olan domatesin markette 5 liraya satılmasının anlaşılır bir şey olmadığını söyledi. İhracat kısıtlamaları ve otellerin kapalı olması nedeniyle talep azalmasına, yüksek hasata ve mazot fiyatlarının aşağı yönlü hareketine rağmen fiyatların yükselmeye devam ettiğini dile getiren Demirtaş, "Eskiden 10 TIR yola çıkarken salgın nedeniyle bu rakam 34'e düştü. Dolardaki artış gübre ve yem fiyatlarını artırdı ama fiyatlardaki bu uçurumu açıklamaya yetmez. Her zamanki gibi aracılar kazanıyor" dedi.

ÜRETİCİ İLE MARKET ARASI FARK 6.4 KAT
Fiyatlardaki artış taze sebze ve meyveyle de sınırlı değil. Özellikle Ramazan'ı fırsat bilen aracı ve marketler başta kırmızı mercimek olmak üzere, pirinç, bulgur ve baklagil gruplarına da yüzde 30'a varan artışlar yapmış. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan ayı öncesinde üretici ve market arasındaki fiyat farkının 6.4 kata kadar ulaştığını söyledi. "Üreticilerimiz ürününü düşük fiyata satarken tüketicilerimiz pahalıya tüketmek durumunda kalıyor. Spekülatörlere fırsat verilmemeli" diye konuştu. Bayraktar, geçen yıl Ramazan ayına göre bu yıl markette en fazla fiyat artışının yüzde 55.88 ile Antep fıstığı, 52.09 ile limon, 40.68 ile elma, 34.16 ile mısırözü yağı, 33.45 ile süt, 26.22 ile kırmızı mercimek, 25.39 ile ayçiçek yağı, 24.37 ile kaşar peynirinin takip ettiğini söyledi.

GRAMLA SATIP UCUZ ALGISI YARATIYORLAR
Mevsim sebzesi domatesin bile 8 liraya kadar çıktığı marketlerde fiyat rekoru kıran sarımsak ise 250 gramlık paketlerde 13.95 liraya satılıyor. Halde fiyatı ortalama 5.57.5 arasında değişen çilek, yarımşar kiloluk paketlerde 7 liraya rafa konuyor. Market çalışanları müşterilerin kilo fiyatlarını görünce satın almaktan vazgeçtiklerini o yüzden 250 ve 500 gramlık paketler hazırladıklarını belirtiyor.

EN ÇOK TUVALET KAĞIDI VE BULYONUN FİYATI ARTTI
Koronavirüs öncesi ve sonrasındaki fiyat artışlarını inceleyen BrandZone verilerine göre şubatnisan ayları arasında eticaret kanallarında en çok fiyat artışı yüzde 19.4'lük oranla tuvalet kağıdında yaşanırken; yüzde 15.4'le kahve makinesi ikinci; yüzde 13.6 ile kağıt havlu üçüncü; yüzde 11.1 ile çamaşır suyu dördüncü sırada yer aldı. Yüzde 7 ile bebek bezleri en çok fiyat artışının yaşandığı beşinci kategori oldu. Koronavirüs öncesi ve sonrasındaki düzenlenen insert ve reklam promosyonlarında ise fiyatı en çok artan ürün bulyon oldu. Salgın öncesinde 31 TL olan bulyon fiyatları 43 TL'ye yükselirken fiyatlarda yüzde 35 oranında artış yaşandı. İkinci en çok fiyat artışı ise fiyatı 3.5 TL'den yüzde 23'lük artışla 4.4 TL'ye yükselen tuzda yaşandı. Üçüncü sırada fiyatı 11.3 TL'den yüzde 13'lük artışla 12.7 TL'ye çıkan diş&ağız suları, dördüncü sırada fiyatı 4.1 TL'den yüzde 12'lik artışla 4.6 TL'ye çıkan cipsler; beşinci sırada ise fiyatları yüzde 10 artan makarna, un, margarin ve piliç yer aldı. Yetişkin hijyen ürünleri, çamaşır suları ve mutfak eşyaları yüzde 8'lik artışla altıncı, gazlı içecekler, saç boyaları ve kireç önleyiciler yüzde 7'lik artışla yedinci sırada yer aldı.

SABAH