Kovid19 salgına karşı Dünya üzerinde güvenilir aşıya ulaşmak için çalışmalar tüm hızıyla sürüyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Kovid19'a karşı 169 aşı projesi bulunuyor. Bunların 8'i düzenleyici onayı için son aşamada, 26'sı da klinik deney aşamasında yer alıyor.
Öne çıkan aşı çalışmalarının başında Rusya'nın Sputnik V, Çin'in Sinovac, Almanya'nın ABD ortaklı PfizerBioNTech ve ABD'li şirket Moderna'nın aşıları var. Aşılar, küresel pazarlama sürecine geçebilmesi için bir sertifika sürecine tabi tutuluyor. Bu süreçte tüm aşıların öncelikle kendi ülkelerinde onay sürecini tamamlamış olmaları gerekiyor.
Kendi sağlık bakanlığınca değerlendirilip onaylanan ilk aşı Sputnik V aşısı aynı zamanda Dünya Sağlık Örgütü'nün kapısını çalan ilk aşı... Rusya, Sputnik V ile Kovid19'a karşı geliştirilen aşıyı dünya çapında ilk tescil ettiren ülke oldu.
Çok konuşulan Moderna ve PfizerBioNTech ise kendi iç pazarlarının yetkilisi ABD Gıda ve İlaç Kurumu'na acil kullanım izni beklerken, Avrupa’da acil kullanım için Avrupa İlaç Ajansı'na başvuru yaptı.
Çin'in potansiyel 4 aşısı Çin'le birlikle Türkiye, Brezilya, Endonezya, Pakistan ve Suudi Arabistan'da da deneniyor. Çin'in acil kullanım izni verdiği Sinovac aşısının Türkiye'de denemelerinde birinci, ikinci faz sonuçlarında alınan başarılardan sonra Faz 3'e geçildi.
Çalışmalarını ilk açıklayan AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi, aşının son denemelerinde katılımcılara enjekte edilen aşı dozajında hata yaptıklarını kabul etmişti. Eylül ayı başında da durdurulan Faz 3 test çalışmaları için Kasım ayı sonunda yeniden izin verildi. DSÖ ise AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi'ni yakın takibe aldıklarını söyleyerek şeffaf veri paylaşımı çağırısı yaptı.
Aşı geliştirme yarışında olduğunu açıklayan Türkiye'de ise Sağlık Bakanlığı tarafından desteklenen toplam 16 aşı çalışması bulunuyor. Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilen ve faz 1 çalışmaları kapsamında 44 gönüllü üzerinde denemeleri başlayan Kovid19 aşısında şu ana kadar ciddi bir yan etki gözlenmedi. Yerli aşının Faz 2 ve Faz 3 çalışmalarının da tamamlanması ardından en geç nisan ayında yaygın kullanıma geçmesi planlanıyor.
ulusal.com.tr
