The Economist'e konuşan 25 yaşındaki Jake Priday, 6 yıl boyunca İngiliz ordusunda Estonya, Kenya ve Irak'ta görev yaptıktan sonra sakatlık nedeniyle ordudan ayrılmış bir asker. Priday Rusya'nın saldırıyı başlatması üzerine Ukrayna'nın Londra Büyükelçiliği'ne gittiğini ve gönüllü olmak istediğini söylüyor.
2 Mart günü Ukrayna'daki militanlara katılmak üzere Polonya'ya gelen Priday ilk tanıştığı müstakbel silah arkadaşının bir neoNazi olduğunu öğreniyor. Priday, Bulgar neoNazi'nin kendisine tekrar tekrar "Planım, öldürebildiğim kadar çok Rus öldürmek" dediğini aktarıyor.
Priday ayrıca Ukraynalıların herkesin pasaportunu kontrol ettiğini ve Dublin'de çalışan bir Rus gönüllüyü "kaydolmasının 'hiçbir yolu' olmadığını" söyleyerek geri çevirdiğini de aktardı.
Priday'in Ukrayna serüvenindeki hayal kırıklıkları sadece neoNaziler ve Ukraynalıların ayrımcılığıyla sınırlı değil. Priday Ukrayna'daki militanların yerleştirildiği barakada sabah erişte kahvaltısı ve "benzin gibi kokan tuhaf tadı olan bir meyve suyu" ikram edildiğini kaydederken bir hayal kırıklığını da görev atamalarında yaşıyor.
Yayın organına konuşan eski İngiliz asker, kendisinin sağlıkçı ve eğitimci olmasından dolayı yaralılara yardım etmek ve temel ilk yardım öğretmek için bir mülteci kampına gönderilebileceğini düşünürken Ukraynalı komutanlarının böyle bir gündeminin olmadığını sonra öğrendiğini ifade etti.
Pek çok gönüllünün askeri deneyiminin olmadığını kaydeden Priday, Ukrayna askerlerinin gelen gönülleri değerlendirmesini ve uygun rollere yerleştirmeye çalışmasını beklerken bunun yerine koordinatörler, gönüllülerin cephede savaşmasının beklendiğini açıkladı. Priday, “Size en çok ihtiyaç duyulan yere gideceğiniz söylendi” dedi.
3 günlük eğitimin ardından cepheye yollanıyorlar
Üç ila beş günlük eğitim alacaklarını öğrenen Priday, askeri personelin kendilerine ilk iki günün temel harita okuma ve tıbbi becerilere ayrılacağını, üçüncü günse silahların dağıtılacağı ve gönüllülerin bir poligonda atış yaptıktan sonra cepheye gönderileceğini söylediğini belirtiyor. Priday, neoNazilerin yanında savaşmaya gelmiş ve söz konusu eğitimi geçmiş Belaruslu bir anarşistten bu bilgiyi ayrıca teyit ettiğini belirtti.
Öte yandan Priday'le yaptıkları görüşmenin yarattığı kötü atmosferi toparlamaya çalışan The Economist, Ukrayna Savunma Bakanlığı'ndan lejyona yeni bir komutanın atandığını, gönüllülerin 3 hafta eğitim almaya başladıklarını ve askeri deneyimi olanlarla olmayanların ayrılmaya başlandığını öğrendiklerini yazıyor.
'Bir NATO askeri Rusların eline geçerse ne olacağını düşünmediler bile'
Priday, savaşmaya istekli olanların saflığı karşısında şaşırdığını belirtirken bazı gönüllülerin Ukrayna'nın savaşının Irak'taki IŞİD'e karşı savaşa benzettiklerini kaydetti. Priday diğer militanlara "Bu, teröristlerle savaşmak gibi bir şey değil. Gerçek bir orduya, gerçek bir donanmaya, özel kuvvetlere ve ağır silahlara ve mükemmel taktik yeteneklere sahip gerçek bir ülkeyle savaşıyorsunuz. Ve bunların hepsini çılgın bir adam yönetiyor." diye açıklamaya çalıştığını söylüyor.
Öte yandan Priday hiç kimsesin kendisi gibi bir NATO gazisi yabancının Ruslar tarafından ele geçirilmesi halinde neler olacağını düşünmediğini söylüyor. Priday, "Benim gibi mahkûmlar Rus propagandası için bir altın madeni olur" dedi.
Süresiz sözleşme ve ayda 3 bin 500 lira maaş
Gönüllülere bir müddet sonra "bir sözleşme imzalama zamanının geldiğinin" belirtildiğini söyleyen Priday, sözleşmeye göre maaşlarının ayda 7 bin grivna (182 dolar veya 3 bin 512 lira) olacağını ve süresiz olarak Ukrayna yabancı lejyonunda kalmaları gerektiğini şart koşulduğunu söyledi. Priday, “Evde yükümlülüklerin varsa, onları kaybedeceksin. İnsanlar kira veya ipotek ödemelerinde geride kalırlarsa işlerini ve hatta evlerini kaybedebilirler. Ayda 7 bin grivna geçinilebilir değil." dedi.
Priday The Economist'e sözleşmenin yabancıları tüm Ukraynalı erkeklerle aynı yükümlülükler altına soktuğunu da söyledi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy tarafından 24 Şubat'ta ilan edilen sıkıyönetim kanununa göre, 18 ila 60 yaşları arasındaki hiçbir erkeğin ülkeyi terk etmesine izin verilmiyor.
Sözleşmenin şartlarını iki farklı kaynaktan da doğruladığını söyleyen Economist konuştuğu gönüllülerin hiçbirine, Ukrayna'ya geçmeden önce sözleşme şartları hakkında bilgi verilmediğini de belirtiyor.
Priday diğer gönüllülere belgeyi imzalamamaları için yalvardığını söylerken "Onlara sıkıyönetim yasasının gerçekte ne anlama geldiğini ve ne zaman sona ereceğine Ukrayna'nın karar verdiğini açıklamaya çalışıyordum. Uzatılabilir ve uzatılabilir. Ancak üsteki hiç kimse bunu gönüllülere açıklamıyordu. Vazifemiz için para alacağımız yineleyip duruyorlardı.” dedi.
Priday imzalamayı reddetmesi üzerine derhal kışlayı terk etmesinin istendiğini söylerken 20 gönüllüyü sözleşmeyi imzalamamaya ikna edebildiğini iddia etti.
Öte yandan Priday'ın dönmesinden günler sonra, 13 Mart'ı 14 Mart'ta bağlayan gece Rusya yabancı lejyonun eğitim üssünü ve Priday'ın kaldığı kışlaları bombaladı. Rusya saldırıda 180 kadar "paralı askerin" öldüğünü açıklarken İngiliz basınıysa 3 İngiliz eski özel birlik askerinin öldüğünü öne sürdü.
Ukrayna, militanların eğitim tesislerine dönük saldırıda 35 kişinin öldüğünü söylemişti.