Erkin Feyyaz Eşli
Ukrayna basını, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Rusya’yla askeri çatışma sırasında Azerbaycan Hava Kuvvetleri’ne ait MİG29 dördüncü nesil çok amaçlı avcı uçaklarını kullandığını yazdı.
Bu bilginin kesin bir teyidi yok, ancak internette Ocak 2022'nin sonunda onarım ve modernizasyon için Lviv Devlet Uçak Onarım Fabrikasına gönderilen Azerbaycan’a ait üç MiG29’a dair haberler yer alıyor. Ayrıca bu tesis, Mart ayında Rus kuvvetleri tarafından saldırıya uğramış.
Uçakların sonraki kaderi ise bilinmiyor. Ukrayna basınına göre uçaklar, Kiev tarafından Herson bölgesinde kullanılmış. Ancak ne Azerbaycanlı ne de Ukraynalı yetkililer şu ana kadar uçaklarla ilgili resmi bir açıklama yaptı.
Uzmanların internette yaptığı tartışmalardan birkaç farklı ihtimal göze çarpıyor. Bunlardan ilki, Bakû'nün bu plandan haberinin olmadığı. Yani, uçak sıkıntısı nedeniyle Kiev, Azerbaycan uçaklarını Bakû’nün rızası olmadan kullanmış olabilir. İlkiyle çelişmeyen başka bir ihtimal ise şöyle: Ukrayna'daki uçak resmi olarak "tamiratta " olarak kaydedilmiş. Ya da Rus saldırısı sırasında imha edilmiş gibi gösterilmiş.
Bu iddiaları teyit edebilecek tek yer, tabii ki Bakû.
Uzmanlar, Ukrayna'daki savaşta Azerbaycan uçaklarının kullanılmasını Rusya’yla iyi ilişkiler sürdüren Azerbaycan'a yönelik bir provokasyon olarak nitelendiriyorlar. Amaç, Azerbaycan’ı hiçbir şekilde stratejik çıkarları olmadığı bir savaşa sürüklemek. Azerbaycan için oldukça tehlikeli bir kışkırtma: Birincisi, Bakû, Moskova’yla karşılıklı çıkara dayanan ekonomik işbirliği içerisinde. (OcakEylül 2022'de Azerbaycan, BDT ülkeleri arasında Rusya'ya en büyük miktarda mal ihraç eden ülke). İkincisi, diplomatik açıdan durumu zora sokacak bir gelişme: Bu haber, tam da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in St. Petersburg'daki görüşmelerinden bir gün önce yayınlanıyor. Semerkant'taki ŞİÖ zirvesinden de kısa bir süre sonra. Üçüncüsü, Ermenistan’la olan ihtilaf göz önüne alındığında, başka bir askeri harekât alanı hiçbir şekilde Bakû açısından akılcı değil.
Öte yandan, hangi senaryo doğrulanırsa doğrulasın, Ukrayna güvenilmez bir ortak olduğunu tekrar ortaya koymuş oluyor: Ortada uçak hırsızlığı ve Azerbaycan'a karşı açık bir provokasyon söz konusu.
Doğal olarak bu haber, Türkiye'yi de doğrudan etkiliyor. Bu kampanya, yetkililer konuya açıklık getirene kadar, doğal ki, Türkiye, Azerbaycan ve Rusya iş birliğini bozmak için kullanılacak.
Bakû’den açıklama beklemek dışında başka çözüm gözükmüyor. Çünkü kampanya, Azerbaycan’ı Ermenistan’la ihtilafı sırasında yalnız bırakma amacı da taşıyor.
