Türkiye ve Rusya İdlib konusunda 2 kritik mutabakata imza attı. Bunlardan ilki 17 Eylül 2018'deydi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye'nin İdlib operasyonu öncesi, 17 Eylül 2018'de Rusya'nın Soçi kentinde bir araya gelerek İdlib'de silahlardan arındırılmış bir bölge kurulması üzerinde anlaşmaya vardı.

1520 kilometre derinliğinde ve 250 kilometre uzunluğundaki silahsızlandırma şeridinin, silahlı örgütlerin kontrol ettiği bölgeden geçmesi planlanıyordu.

İdlib’de faaliyet gösteren terör örgütlerinin 15 Ekim 2018'e kadar silahsızlandırma bölgesini terk etmelerini öngören mutabakat 10 maddeden oluşuyordu.

10 maddelik mutabakatta, İdlib gerginliği azaltma bölgesinin korunması ve Türkiye'nin gözlem noktaları güçlendirilmesi ve
Rusya Federasyonu'nun İdlib’de askerî operasyonlar ile saldırılardan kaçınılması için gerekli önlemleri alarak mevcut statüko korunması kararlaştırıldı.

2018'deki mutabkatta ayrıca 1520 kilometrelik bir alanın silahsızlandırma bölgesi oluşturulması konusunda anlaşıldı. Muatbakatın diğer maddeleri de şunlardı:

Silahsızlandırma bölgesinin sınırları sahadaki çalışmalarla belirlenecek.
Tüm radikal terörist gruplar silahsızlandırma bölgesinden 15 Ekim’e kadar çıkarılacak.
Silahsızlandırma bölgelerindeki denetimler Türk ve Rus askerleri tarafından yapılacak. Denetimler insansız hava araçlarıyla havadan da yapılacak.

Mutabakatta Suriye hükümeti için büyük önem taşıyan ve İdlib’ten geçen HalepLazkiye ve HalepHama otoyollarının açılmasına da karar verildi. Fakat bu karar İdlib'i kontrol eden terör örgütleri tarafından uygulanmadı.

Erdoğan ve Putin, bu kez 5 Mart 2020'de Moskova'da Soçi mutabakatına ek olarak, bölgede ateşkes öngören 3 maddelik protokole imza attı. O üç maddede şu ifadeler yer alıyordu.


1 İdlip gerginliği azaltma bölgesindeki temas hattı boyunca tüm askeri faaliyetler 6 Mart 2020 tarihinde saat 00:01’den itibaren durdurulacaktır.

2 M4 karayolunun kuzeyinde 6 km ve güneyinde 6 km derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilecektir. Güvenli koridorun işleyişine dair ayrıntılı esas ve usuller, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlıkları arasında 7 gün içinde kararlaştırılacaktır.

3 TürkRus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 karayolunun Trumba’dan (Serakib’in 2 km batısı) AinAlHavr’a kadar olan kesimi boyunca başlatılacaktır.