Türkiye’ye de satılan ürünlerinde bulunan glifosat nedeniyle 289 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edilen tarım ilacı devi Monsanto, ABD’li temyiz mahkemesinin “delil yetersizliği” kararıyla aklanmak üzere.

Eski bir okul bahçıvanı Dewayne Johnson’ın kansere yakalanmasının sorumlusu olarak 289 milyon dolar tazminat cezasına çarptırılan ABD merkezli tarım ilacı devi Monsanto, temyiz mahkemesinden beklediği sonucu şimdilik aldı. San Francisco Temyiz Mahkemesi yargıcı Suzanne Bolanos, Monsanto’nun başvurusu sonucu “delil yetersizliği” gerekçesiyle yeniden yargılamanın yolunu açtı.

Dewayne Johnson, yıllar boyunca yabani otlar için Ranger Pro türü ilaçlar kullandığını ve 2014'te lenf kanserine yakalandığını söyleyerek şirkete dava açmıştı. 130 ülkede yasal şekilde kullanılan Roundup ve Ranger Pro ilaçlarında kullanıcıyı uyaran bir ibare bulunmaması nedeniyle mahkum edilen Monsanto, kararı temyize götürmüştü. 

Temyiz mahkemesinin jüri kararını hiçe saymasına jüri üyelerinden tepki gecikmedi. Jüri üyeleri The Guardian’a yaptıkları açıklamalarda, temyiz mahkemesinin delil yetersizliği kararını öfke ve şaşkınlıkla karşıladıklarını belirtti.

‘DİKKATE ALINMAYACAKSA NEDEN JÜRİ SİSTEMİMİZ VAR?’

Monsanto’nun suçlu olduğuna karar veren jüri üyelerinden Robert Howard, “Şaşkınım ve sarsılmış durumdayım. Eğer hakim jüri kararını görmezden gelip çöpe atacaksa jüri sistemine sahip olmamızın ne anlamı var?” sözleriyle temyiz mahkemesinin kararına tepki gösterdi.

Jüri üyelerinden Gary Kitahata ise kansere yakalanan Johnson’ın avukatlarının sunduğu kanıtlara, özellikle de Monsanto’nun iç yazışmalarının ortaya çıkmasından sonra tamamen ikna olduğunu belirtti. Yazışmalar, şirketin ürünlerin zararı hakkındaki araştırmalara engel olmak için çabaladığını, glifosatın güvenli olduğunu iddia eden çalışmaları ise desteklediğini ortaya koymuştu. Monsanto’nun bilimsel çalışmalarla ilgili girişimleri, şirketin “kötü niyetli” davrandığına hükmedilmesini ve tazminata mahkum edilmesini kolaylaştırmıştı.

‘MAHKEME MONSANTO’NUN YANINDA’

Jüri üyesi Charlie Kaupp da temyiz mahkemesinin kararından dolayı hayal kırıklığına uğradığını söyleyerek, bu kararla mahkemenin Monsanto’dan yana tavır almasına ve jürinin kolektif çalışmasını hükümsüz kılmasına çok şaşırdığını söyledi. Kaupp, “Monsanto’yu suçlu bulduğumuz yönündeki kararı çok çalışarak almıştık. Doğru adım attığımıza inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

KARARA TEPKİ BÜYÜK

Temyiz mahkemesi yargıcı Bolanos kesin hükmünü önümüzdeki günlerde verecek. Bolanos ödenmesi talep edilen 289 milyon dolarlık tazminatta indirime gidebilir ya da jürinin kararını bütünüyle görmezden gelerek yargılamanın yenilenmesine hükmedebilir. Jüri üyeleri ise kararlarının arkasında durarak Johnson’ın Monsanto şirketinden tazminatını alabilmesi için mahkeme üzerindeki baskıyı artırdılar. Bazı jüri üyeleri temyiz mahkemesine mektup yazarak kararını gözden geçirmesini talep ederken, davayı takip eden örgütler internet üzerinden dilekçe topluyor.

Bu dava, glifosatla ilgili ilk kanser davasıydı. İlaç hakkında ABD'de açılmış 5 binden fazla dava bulunuyor. Bu kararın diğer davalara da emsal oluşturacağı belirtiliyor.

Monsanto, kısa bir süre önce Bayer tarafından 66 milyar dolara satın alındı. Bayer, kötü namından dolayı Monsanto isminden kurtulmaya karar vermişti. Monsanto’nun dava konusu olan ilaçları, 130 ülkede kullanılıyor.