Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuşmasında şunlara yer verdi:
Bugün kabul ettiğimiz İstanbul Bildirisi'yle siyasi dayanışmamızı, ekonomik iş birliğimizi ve ticaretimizi, kültürel temaslarımızı, beşeri ve toplumsal ilişkilerimizi daha da geliştirme yönündeki kararlılığımızı teyit ettik.
Teşrifleri için devlet ve hükümet başkanlarına teşekkür eden Erdoğan, zirveye video mesajla katkı sunan Kazakistan'ın Birinci Cumhurbaşkanı, Onursal Başkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev'e de selam gönderdi.
Erdoğan, İstanbul Zirvesi'nin Türkmenistan'ın da gözlemci olarak katılımıyla tarihi bir anlam kazandığını dile getirerek, şöyle devam etti:
Kadirli Doğanım Sayın Berdimuhamedov'a ve Türkmen kardeşlerimize bir kez daha hoş geldiniz diyorum. Uluslararası alanda saygın bir teşkilat haline gelen Aile Meclisimizin faaliyetlerine yeni bir isimle devam etmesine karar verdik. Konseyimizin adı artık Türk Devletleri Teşkilatı'dır. Bugünkü zirvemizi, ülkemiz tarihinde önemli bir yer olan Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda, eski adıyla Yassıada'da gerçekleştirdik. Merhum Adnan Menderes ve arkadaşlarının hayatları pahasına verdikleri mücadelenin boşa gitmediğini, bugün bir kez daha göstermiş olduk. Bir dönem acıyla yasla milletimizin hafızasına kazınmış, hukuksuzluklarla anılan Yassıada ki milletimiz burayı yaslı ada olarak da andı, hamdolsun bugün, Türk Dünyası'nın birliğini, beraberliğini ve dayanışmasını temsil eden bir zirveye ev sahipliği yapıyor. Başlı başına bu tablonun bile, Türkiye'nin demokrasi ve kalkınma yolunda kat ettiği mesafeyi ortaya koyması bakımından, son derece mühim olduğuna inanıyorum. Bu vesileyle bir kez daha merhum Başbakan Adnan Menderes'i ve arkadaşlarını rahmetle, şükranla yad ediyorum. Rabb'im kendilerini arkadaşlarıyla beraber inşallah şehitler safında muameleye tabi kılsın.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hafta başında Karabağ topraklarının azatlığının birinci yıl dönümünün idrak edildiğini anımsatarak, Cumhurbaşkanı Aliyev başta olmak üzere, Azerbaycan'daki tüm kardeşleri bir kez daha tebrik ettiğini söyledi.
Aziz Kardeşimin liderliğinde Can Azerbaycan'ın kazandığı zafer, Türk Dünyası'nın tamamını gururlandırmıştır. Karabağ zaferiyle inşallah Kafkaslar'da barışın, istikrarın, iş birliğinin hakim olacağı yeni bir dönemin kapıları aralanmıştır.
Zirve toplantısında bu destana liderlik eden İlham Aliyev'e, Türk Dünyasının takdirinin nişanesi olarak "Türk Dünyası Ali Nişanı"nın tevcih edildiğini dile getiren Erdoğan, şöyle konuştu:
Yine bu zirvede, Aile Meclisimizin Dönem Başkanlığını Azerbaycan'dan devraldık. Zorlu salgın şartlarına rağmen, Dönem Başkanlığı görevini başarıyla icra eden Azerbaycan'a teşekkür ediyorum. Dışişleri Bakanlarımızın 27 Eylül'de yaptıkları Afganistan konulu olağanüstü toplantı, bölgemizdeki gelişmeler konusunda inisiyatif alma kararlılığımızı göstermesi bakımından, bir ilki teşkil etmiştir. Türk Devletleri Teşkilatı olarak, gözlemci üyemiz Macaristan'la birlikte koronavirüs salgını karşısında verdiğimiz ortak mücadele de diğer bir başarı hikayesidir. Salgın döneminde imkanlarımızı paylaşarak, Türk Dünyası olarak bir ve beraber olduğumuzu bir kez daha gösterdik. Bugün kabul ettiğimiz İstanbul Bildirisi'yle siyasi dayanışmamızı, ekonomik iş birliğimizi ve ticaretimizi, kültürel temaslarımızı, beşeri ve toplumsal ilişkilerimizi daha da geliştirme yönündeki kararlılığımızı teyit ettik.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türk Konseyi olarak Afrika'ya 2,5 milyon doz aşı bağışlayacağız. Bunun 2 milyonunu Türkiye olarak biz bağışlayacağız" dedi.
Terörün her türlüsüyle, aşırıcılıkla, ırkçılıkla, İslam düşmanlığıyla mücadelemizi kararlılıkla sürdürme irademizi bir kez daha kayda geçirdik. İklim değişikliği ile salgın gibi krizlere karşı müşterek adım atma yönündeki irademizi vurguladık.
Erdoğan, yeni adı ve yapısıyla Türk Devletleri Teşkilatı'nın bundan sonra daha hızlı ve ısrarla kök salacağını, büyüyeceğini, gelişeceğini ve serpileceğini söyledi.
İnşallah güneşin yeniden doğudan doğmaya başlayacağı vakitler yakındır. Binlerce yıldır medeniyetin beşiği olan Türkistan coğrafyası yeniden tüm insanlık için bir çekim ve aydınlanma merkezi haline gelecektir. Üye ve gözlemci ülkeler olarak bu konuda fikir birliği içinde teşkilatımızın kurumsal yapısını ve vizyonunu güçlendirecek adımlar atıyoruz.
Teşkilatın sekretaryası için tahsis edilen tarihi Arif Paşa Konağı'nın resmi açılışını, bugün üye ülkelerin bayraklarını göndere çekerek yaptıklarını hatırlatan Erdoğan, şöyle devam etti:
Zirve toplantımızda teşkilatımızın gelecek perspektifini çizen Türk Dünyası 2040 Vizyonu Belgesi'ni de kabul ettik. Kendi içinde ve çevresinde barış ve istikrara katkı yapan, küresel meselelerin çözümünde öncü rol oynayan, güvenlik ve refah içinde bir Türk Dünyası hedefliyoruz. Bunun için Türk Dünyası'nı teknoloji tasarımı ve üretimi başta olmak üzere, her alanda insanlığa hayırlı hizmetler sunacak bir konuma çıkartmakta kararlıyız. Aksakalımız olarak da Binali Yıldırım Bey'i bu konuda teklif ettik, kabul gördü ve Türkiye'nin Aksakal'ı olarak buradaki hizmetlerini inşallah sürdürecek. Bu doğrultudaki çalışmalarımıza belirlediğimiz stratejik vizyon çerçevesinde kararlılıkla devam edeceğiz. Teşkilatımızın etkin ve özgün bir model oluşturarak uluslararası kamuoyunda ilgi odağı haline geldiğini görüyoruz. Gelecekte ortaya çıkacak talepleri de göz önünde bulundurarak, bugünkü toplantımızda teşkilatımızın gözlemcilik ve ortaklık statülerine ilişkin önemli kararlar aldık. Kalkınmanın temel altyapısı olan ulaştırma başta olmak üzere, birçok alanda önemli projelere imza atan Sayın Binali Yıldırım'ı, dolayısıyla bundan sonraki süreçte Aksakalımız olarak çok ciddi görevler bekliyor. Önümüzdeki dönemde Türk töresine uygun şekilde Aksakallar Konseyi'ni daha etkin hale getirecek, ülkelerimizi temsil eden Aksakallarımızın tecrübelerinden daha çok faydalanacağız.
Türk Devletleri Teşkilatı Dönem Başkanlığı'nda Dünya Göçebe Oyunları'nın dördüncüsüne de ev sahipliği yapacaklarını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zirve'yi "Yeşil Teknolojiler ve Dijital Çağda Akıllı Şehirler" temasıyla düzenlediklerini anımsattı.
Dönem başkanlığımız boyunca Yeşil Kalkınma hedeflerine öncelik vereceğiz" diyen Erdoğan, "Türk Dünyası'nda akıllı şehirlerin sayısının artmasına destek olacağız. Geçtiğimiz günlerde işgalden azat edilen Zengilan'da akıllı şehirleşmenin güzide örneklerinden birinin açılışını, kardeşim İlham Aliyev ile birlikte gerçekleştirmiştik. Bu başarı örneklerini coğrafyamızın her köşesine yaymak istiyoruz.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, insan ve çevre odaklı bir anlayışla Türk illerinde medeniyeti, geleneği ve modernliği buluşturmaya devam edeceklerini belirtti.
Geldiğimiz noktada şu gerçeği hepimiz gayet iyi görüyoruz. Kardeşler arasındaki kalbi dayanışmanın ve muhabbetin önünde hiçbir engel duramaz. Aynı manevi hazineden beslenen, ortak geçmiş, kültür ve ataya sahip kardeşleri ayırabilecek hiçbir hudut yoktur. Bugün burada verdiğimiz fotoğrafı, Türk Dünyası olarak aramızdaki ebedi ve ezeli kardeşliğin yeni bir nişanesi olarak değerlendiriyoruz. Soğuk Savaş döneminde birbirleriyle kucaklaşma hayali kuran kardeşler, bugün birlik ve beraberlik içerisinde ortak geleceklerini inşa ediyor.
Dünyanın pek çok yerinde, çok daha az asgari müşterekle çok daha büyük ve etkin yapıların faaliyet gösterdiğinin unutulmaması gerektiğine işaret eden Erdoğan, şunları kaydetti:
Türk Devletleri Teşkilatı sadece ekonomik veya siyasi çıkar ortaklığı olmanın çok daha ötesinde bir büyük gönül birlikteliğidir. Bu birliği ne kadar ileriye taşırsak, kendimiz, bölgemiz ve dünya için o kadar hayırlı işlere imza atabiliriz. Hiç kimse Türk Devletleri Teşkilatı'ndan rahatsız olmamalı, tam tersine kadim tarihi ve insani ilişkiler üzerinde yükselen bu hasbi yapının bir parçası olmaya çalışmalıdır. Medeniyetimizin ve kültürümüzün tabii yol haritasına uygun şekilde, teşkilat üyesi ülkeler olarak her alanda ilişkilerimizi geliştirmeyi sürdüreceğiz.
Erdoğan, Zirvenin düzenlenmesi kapsamındaki çalışmalarından dolayı Dışişleri Bakanlığına, Türk Devletleri Teşkilatı Sekretaryasına ve emeği geçenlere teşekkür etti.
Beraberce yürüdüğümüz bu kutlu yolun her daim açık olmasını Rabb'imden niyaz ediyorum. Zirvemizin ve aldığımız kararların ülkelerimiz ve Türk Dünyası için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.
Erdoğan, Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nın bugün bir ilki gerçekleştirdiğini, artık adanın uluslararası toplantıların da odak noktası haline geleceğini belirtti.
Sadece ulusal değil, aynı zamanda uluslararası. Bu tür toplantıları, hep aşkımız buydu, heyecanımız buydu. İnşallah Demokrasi ve Özgürlükler Adası dünyadaki sıkıntıların çözümünde adeta bir merkez nokta olsun diye düşünüyorduk ve bugün işte ilk adımı attık. İnanıyorum ki bunun gerisi çok daha farklı bir şekilde gelecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, adanın imarı ve inşasındaki gayretlerinden dolayı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine (TOBB) ve mimari noktadaki gayretleri dolayısıyla AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Çiğdem Karaaslan'a teşekkür etti.
Erdoğan, bugünkü toplantıda bir adım daha attıklarına işaret etti.
Türk Konseyi olarak Afrika'ya 2,5 milyon doz aşı bağışlayacağız. Bunun 2 milyonunu Türkiye olarak biz bağışlayacağız. Diğer ülkeler de kalan 500 bin aşıyı inşallah buraya dahil etmiş olacaklar.
Erdoğan, TURKOVAC'ın yıl sonuna yetişmesi halinde sorun olmayacağını ve TURKOVAC'tan uluslararası merkeze ayrıca aşı gönderme noktasında gayretli olacaklarını sözlerine ekledi.
Basın toplantısında, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallılar Heyeti Başkanı ve AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Çiğdem Karaaslan, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da yer aldı.