Çin Parlamentosu’nun internet sitesinde cumartesi akşamı duyurulan habere göre artık Türkiye, topraklarında bulunan Uygur ayrılıkçısı teröristleri Çin’e iade edecek.

Alınan bu karar, terör örgütü Türkistan İslam Partisi’nin (TİP) Türkiye’de faaliyet yürüten sivil görünümlü ayakları tarafından ‘Uygur halkının iade edileceği’ yönünde propaganda edilse de, kararın yalnızca suça karışmış Uygurlarla ilgili olduğu belirtiliyor.

Türkiye ile Çin arasında imzalanan bu anlaşma, terörle mücadelede ortak tutum alınmasını sağlamakla birlikte iki ülkenin ilişkilerinde büyük ilerleme kaydedilmesini sağlayacak.

ANLAŞMANIN CAYDIRICI ETKİSİ VAR

Beijing (Pekin) Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden terörle mücadele uzmanı Li Wei, açıklamayı Global Times'e yorumlamıştı. Li, Türkiye'nin jeopolitik durumu göz önüne alındığında, anlaşmanın büyük olasılıkla terörle mücadeleye odaklanacağına dikkat çekmiş ve iade anlaşmalarının teröristler üzerinde caydırıcı etkisi olduğunu hatırlatmıştı. Li, "Türkiye ile yapılacak anlaşmanın, Çin'in kuzeybatı sınır bölgelerinde terörle mücadele eylemlerini kolaylaştıracağını söylemişti.

Li ayrıca bir iade mekanizmasının, uyuşturucu kaçakçılığı, kara para aklama ve terörizm gibi uluslararası suçların önlenmesinde teröristler üzerinde caydırıcı etki yaratacağını belirtmişti.

TERÖRLE MÜCADELEDE ORTAK TUTUM

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, 14 Aralık'ta telefon görüşmesi yapmıştı. Çin Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde yapılan açıklamaya göre, görüşmede Wang, her iki tarafın da terörle mücadele konularında çifte standarda karşı çıkması gerektiğini söylemiş, Çavuşoğlu da kimsenin, Çin'in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne zarar vermesine göz yummayacaklarını belirtmişti.

Türkiye'nin Çin ile halihazırda bir adli yardım anlaşması var. Xinhua Haber Ajansı, Çin'in 81 ülke ve bölgeyle 169 iade anlaşması ve adli yardım programı olduğunu bildirmişti. Ayrıca Çin'in Pakistan ve Afganistan gibi bölge ülkeleriyle de benzer iade anlaşmaları imzaladığı bildirilmişti.

İLK TEPKİ UYGUR AYRILIKÇISI SEYİT TÜMTÜRK'TEN

Yapılan anlaşmaya ilk tepki ise Uygur ayrılıkçılarının ele başı Seyit Tümtürk'ten geldi. Tümtürk sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Çin Halk Cumhuriyeti 24. Halk kurultayında Çin ile Türkiye arasında sözde teröre karşı mücadele ve suçluların ( Türkiye’deki Doğu Türkistanlı muhacirlerin) Çine iadesi antlaşması onaylandı. inanıyoruz ki TBMM ve sayın Cumhurbaşkanımız müsaade etmeyecektir." ifadelerini kullandı.